KAKO JE OSVAJANA UMETNIČKA SLOBODA: "Odložba nije izložena" svedoči o programu bez kompromisa

U njoj su sažeta dešavanja od 1961. do 2015, tačnije održavanje 2.500 samostalnih, tematskih, autorskih, revijalnih izložbi, sve od prve postavke, na kojoj su bila predstavljena dela Petra Lubarde.

Ova istorijsko-umetnička studija o beogradskom reprezentativnom izlagačkom prostoru tako tumači pojave koje su uticale na razvoj likovnog života, a koje su potekle iz Knez Mihailove 6.

- Intrigantan naslov na koricama ne treba da zbunjuje; navedena rečenica pripada kontekstu zabranjene izložbe koja se u galeriji (nije) desila 1974. godine, i u istoriji se pamti kao jedinstveni primer likovne cenzure u jugoslovenskom socijalizmu, a ista na najbolji način kontekstualizuje program bez kompromisa i dinamičnu aktivnost izlagačkog prostora čija vrata su bila zatvorena za javnost samo za dane državnih i verskih praznika - piše u uvodu knjige Gordana Dobrić, sadašnji kustos Likovne galerije KCB.

A o zabranjenoj izložbi Miće Popovića, na kojoj je bila i sporna "Svečana slika" (Tito i Jovanka u društvu belgijskog kralja i kraljice), iz teksta Srete Bošnjaka saznajemo:

"Na dan otvaranja izložbe, 7. juna 1974, u Kulturnom centru Beograda čekalo nas je iznenađenje - celoj instituciji isključene su struja i voda. Te večeri KCB, prepun slika Miće Popovića, u mraku i tišini, delovao je nestvarno. Pred Galerijom posetioci su počeli da se okupljaju još u rano popodne, dok su u vreme otvaranja izložbe Knez Mihailova ulica i ceo Trg Republike bili prepuni onih koji su želeli da uđu. Ljudi je bilo u ulazima okolnih zgrada, tiskali su se na prozorima i balkonima, bilo ih je čak i na okolnom drveću."

A kako se u različitim dekadama osvajala sloboda umetničkog izražavanja, čita se iz tekstova naših renomiranih kritičara Jerka Denegrija, Jovana Despotovića, Radonje Leposavića, Nele Tonković, Bojana Kovačevića, kao i nekadašnjih kustosa Stanislava Živkovića, Srete Bošnjaka, Aleksandre Estele Bjelice Mladenović. Uz ove autorske i studijske tekstove, monografija donosi i odabrane eseje, recenzije i predgovore iz kataloga izložbi, iz pera naših i inostranih istoričara umetnosti, teoretičara, ali i umetnika.

Na 450 stranica ove monografije pobrojani su i svi programi koji su tu održani do 2015. godine, sa imenima izlagača i nazivima izložbi, terminom održavanja, autorima tekstova i prevoda... Ilustrovana je crno-belim fotografijama umetničkih dela, postavki, kataloga izložbi, pratećih programa i kreativnih radionica, preuzetih iz galerijske dokumentacije. U posebnom bloku, u koloru, objavljeno je oko 30 reprodukcija slika, skulptura, izlagačkih ambijenata iz ličnih arhiva umetnika, dokumentacija KCB, Muzeja savremene umetnosti, Narodnog muzeja i Galerije reprodukcija u Beogradu.

- Zahvaljujući lokaciji u pešačkoj zoni, jasnoj izlagačkoj politici, edukativnim programima, dobroj medijskoj podršci i prisustvu na društvenim mrežama, Likovna galerija na malom prostoru od 120 metara kvadratnih ostvaruje posećenost od 22.000 do 25.000 posetilaca na godišnjem nivou, sa stalnom publikom kuju čine profesionalci i ljubitelji umetnosti različitih starosnih obrazovnih grupa - piše Gordana Dobrić, kustos Galerije, ali i urednica ovog izdanja.

PRIRUČNIK ZA TUMAČENjE SLIKA

POSLE maltene dvadeset godina bavljenja slikarstvom, uspevam da upotrebljavam časovnik, pa je stolica na slici "Da li me se još uvek sećate?" tonula sedam meseci u travu. Moje slike nisu završene i može se samo na jednoj slici raditi pet puta po sedam meseci. Želeo bih da još dve-tri slike naslikam do kraja života - piše Radomir Reljić u tekstu "Mali priručnik za gledanje mojih slika", koji je pratio njegovu izložbu u KCB.