PUT RIMSKOG VITEZA U SOMBORU: Gostovanje arheološke izložbe Narodbnog muzeja Srbije

 Izložba je posvećena nedavno otkrivenom epigrafskom spomeniku  koji svedoči o karijeri rimskog viteza Marka Ulpija iz  druge polovine II veka, a njeni autori su dr Adam Crnobrnja i mr Veselinka Ninković, muzejski savetnici. Postavka pruža studiozne uvide i prati značenja tragova istorije na jedinstvenom počasnom natpisu, slučajno otkrivenom u leto 2020. u beogradskom naselju Vinča, uz put ka istoimenoj deponiji, na području arheološkog nalazišta Ošljane.  Spomenik je ukraden, pa ubrzo potom pronađen, i prenet  u Narodni muzej Srbije. 

Inače, ovaj mermerni blok je imao tri života. Prvi put je korišćen tokom I veka kao baza za statuu, krajem II veka je na njegovoj donjoj strani uklesan natpis na latinskom jeziku, a tokom druge polovine III veka poslužio je kao građevinski materijal. Počasni natpis govori o civilnoj i vojnoj karijeri Marka Ulpija, koji je verovatno bio poreklom iz Beneventuma u ​​Italiji. Služio je kao konjički oficir u rimskoj vojsci i odlikovan je za hrabrost u pohodima imperatora Marka Aurelija i Lucija Vera. Nakon završetka vojne službe, koja ga je vodila s kraja na kraj Imperije, Ulpije je postao carski službenik visokog ranga - prokurator provincije Dakije Apulensis.
Pretpostavka autora izložbe da je Marko Ulpije službu nastavio i kao prokurator u susednoj provinciji Gornjoj Meziji, pruža jedan od mogućih odgovora na pitanje: zašto je ovaj javni spomenik, podignut za njegova života i u njegovu čast, otkriven u Vinči, na teritoriji rimskog Singidunuma?

Izložena je kopija spomenika koju je za ovu priliku izradio Marko Stamenković, konzervator Narodnog muzeja Srbije.

Izložba će biti otvorena  do  27. aprila 2025. godine.