SEĆANJE NA "NOJEVU BARKU": Finale obeležavanja 75 godina Grafičkog kolektiva izložbom "Telo galerije - Identitet mesta"
NEVELIKI delovi lamperije - tela Galerije Grafičkog kolektiva, deo enterijera arhitekte Predraga Peđe Ristića, koji je stajao na Obilićevom vencu, sve dok to kultno mesto, fizički i pravno, nije izgubljeno restitucijom, u julu 2018. - osnova su umetničke akcije kojom će večeras 40 laureata Velikog pečata obeležiti 75 godina trajanja ove institucije.
Rad Miodraga Mlađovića Foto promo
Na svojoj novoj adresi, u Ulici Dragoslava Jovanovića 11, tako će u 19 časova, kao finale jubileja, biti predstavljen projekat "Telo galerije - Identitet mesta", prema konceptu Ljiljane Ćinkul.
- Duh mesta čine ljudi i ideje, a neveliki prostor u centru grada postao je mesto gde je profesionalni kapital stican s vremenom druženja i učenja, brušenja vrednosnog suda, otvorenosti za saradnju, zajedništvo i mesto susreta grafičara, umetnika drugih oblasti, istoričara umetnosti, književnika, glumaca, kolekcionara, prijatelja - objašnjava ova istoričarka umetnosti, koja je već godinama na čelu Grafičkog kolektiva, jedinstvenog punkta za ovu likovnu disciplinu, govoreći o decenijama njegovog Periklovog doba.
Od radionice do galerije
U SKROMNIM uslovima prostora na uglu Obilićevog venca 27, Boško Karanović, Mirjana Mihać, Dragoslav Stojanović Sip i Miodrag Petrović osnovali SU 1949. Grafički kolektiv sa grafičkim ateljeom/radionicom.
- Ambicije osnivača prevazilazile su realnost uslova ove radionice, a potreba za neophodnim učešćem/uvidom publike ostvarena je 1951, kada autori izlažu radove u izlogu, prvom otvorenom grafičkom studiju u Srbiji, korenima iz kojih se razvila srpska grafika - podseća Đinkulova. - Tako su zime 1952. sopstvenim sredstvima i radom članovi Kolektiva radionicu adaptirali u Galeriju, a već 1. maja te godine otvorena je prva izložba grafika sa učešćem 28 autora - inicijalna izložba današnje Majske izložbe grafika.
Pored toga što se adresa na Obilićevom vencu 27 vezivala za kuću grafike, u njen temelj bila je ugrađena i kreativna atmosfera umetničkog bratstva, a kako podseća Ćinkulova, ton svojevrsnom debatnom klubu davali su mnogi akteri kulturne scene - Stevan Raičković, Milo Milunović, Veljko Petrović, Duško Radović, Zoran Mišić, Vladeta Jerotić, Vasko Popa, Miodrag Pavlović... Foto promo
- Produkcija novih radova namenski stvaranih povodom rođendana Grafičkog kolektiva, svojom ekspresivnom rukopisnom ortografijom svedoči o značaju matične kuće, bez obzira na njenu promenjenu adresu i ambijent - nastavlja Ćinkulova. - Tako fragmenti tela galerije predstavljaju fizičke i duhovne slojeve identiteta mesta i energetskih potencijala koji revitalizuju delove prepoznatljivog enterijera Galerije, Isusovog autorskog dela (nadimak Peđe Ristića). Spomenik arhitekture i kulture. Dom.
Tradicija za budućnost
TOKOM gele godine Grafički kolektiv je jubilej obeležavao u svojoj novoj Galeriji, programom nazvanim "Tradicija za budućnost", fokusirajući umetničke faze i značajne stvaraoce koji su kreativnom misijom, tokom decenija, ostavili trag u životu ove kuće nacionalne kulture. Od ličnosti odužili su se Slobodnu Mašiću, Ljubomiru Kokotoviću, Urošu Toškoviću, Branimiru Karanoviću, a izložbama podsetili i na Majsku izložbu grafike, kolekciju Grafičkog kolektiva iz 80-ih godina. Postavkama su bili zastupljeni i Mirko Kokir, Danilo Paunović, Sonja Žugić, Nikola Radosavljević i Ivana Flegar.
Pored vizuelnih radova - objekte, grafike i radove na papiru, laureati Velikog pečata priložili su i tekstove o atmosferi i ambijentu, impresijama, događajima, susretima, i sećanjima na života Grafičkog kolektiva na Obilićevom vencu 27. Foto promo
A prema rečima Ljiljane Ćinkul, originalni projekat arhitekte Predraga Ristića, po kome je 10. marta 1964. Miodrag B. Protić, otvorio renoviranu Galeriju Grafičkog kolektiva, bio je kamernog karaktera sa zidovima od drveta i ogledalima u gornjem nivou:
- Ova "Nojeva barka" komponovana je po modularnom sistemu muzičkih kadenci, ekonomična i intimna, sa kancelarijom u delu iznad galerije, skrivenim ostavama i čuvenim stepenicama "hoću-neću" - zaključuje autorka projeta, koji će na svoj način, to mesto od večeras "oživeti".