TRAGANJE ZA SMISLOM ČOVEKOVOG BIĆA: Izložba u Salonu Muzeja grada Beograda podseća na značajni opus Zorana Pavlovića (1932-2006) (FOTO)
SLIKAR, istoričar i teoretičar umetnosti, likovni kritičar i univerzitetski profesor, Zoran Pavlović (1932-2006), iza sebe je ostavio bogatu i raznovrsnu baštinu, iz koje je jedan deo predstavljen u Salonu Muzeja grada Beograda.
Foto V. Popović, B. Janjić
Njegov opus, nastajao od sredine pedesetih godina 20. veka, obuhvata hiljade slika i crteža, kao i radove primenjenih umetnosti - zidne slike, vitraže, tapiserije, a izložba "Zoran Pavlović. Probuđeno stanje slike" težište stavlja na njegova tri značajna segmenta. A to su - apstrakno slikarstvo enformela šezdesetih godina, "nova figuracija", sa delima nastalim između sedamdesetih i devedesetih godina i radovi s kraja devedesetih godina i početka 21. veka. Jedan deo izloženih radova pripada kolekciji Muzeja grada Beograda, dok su ostali vlasništvo porodice Pavlović. Foto V. Popović, B. Janjić
- U slikarskom opusu Zorana Pavlovića uočava se nekoliko faza koje su proistekle iz njegove zaokupljenosti određenim duhovnim sadržajima i etičkim pitanjima ili reakcijama na pojedine društveno-istorijske događaje i životne situacije - ističe se u najavi ove postavke. - Na samom početku slikarske karijere okrenut apstrakciji, najpre geometrijskoj, a potom ka enformelu, Pavlović se svojim delima i kritičko-teorijskim tekstovima profilisao kao jedan od najznačajnijih predstavnika i superiornih tumača ove antiumetničke tendencije u Beogradu i Jugoslaviji.
Kao jedan od prvih eksponenata enformela, izlagao je 1962. na čuvenoj izložbi Lazara Trifunovića - "Beogradski enformel". Foto V. Popović, B. Janjić
ž- Delujući u zemlji ograničenih umetničkih i ljudskih sloboda, gde su individualizam i antiestetičnost apstraktnog vizuelnog iskaza poimani kao oblik političke subverzije, Pavlović se opredelio za poetiku egzistencijalne rezignacije, koja je u stvaralaštvu afirmisala nekonvencionalne likovne postupke i težila "otvorenom" značenju umetničkog dela. Fokusirana na sudbinu individue, lične slobode i doživljaje sveta, filozofija egzistencijalizma odigrala je presudnu ulogu u Pavlovićevom opredeljenju za poetiku enformela - navodi se u tekstu kataloga. Foto V. Popović, B. Janjić
U periodu "nove figuracije", česta tema ovog autora postaju raspeća, kao asocijacija na ljudsko mučeništvo, o čemu u pratećem tekstu izložbe, na kojoj će 17. maja biti promovisana i monografija posvećena Pavlovioću, piše:
- Ono je vremenom postalo lajtmotiv slikarstva Zorana Pavlovića ali, po njegovim rečima, "ne kao zalog vaskrsenja, iskupljenja i večnog života, već simbol patnji i razdiranja čovekovog ontološkog bića pred ravnodušnošću univerzuma na njegovo traganje za smislom".
Preci i potomci
OTAC Zorana Pavlovića bio je naš čuveni filolog i lingvista, dopisni član SANU, Milivoj Pavlović (1891-1974). A oba njegova potomka, sinovi Milivoj - Miško i Bogdan, ostvarili su se kao likovni umetnici. Miško Pavlović je profesor slikarstva na FLU, a Bogdan decenijama karijeru gradi u Parizu.
Rođen u Skoplju 1932, Pavlović je paralelno studirao i diplomirao na beogradskom Filozofskom fakultetu i Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, gde je i magistrirao. Bio je redovni profesor istorije umetnosti na FLU do 1987. godine, kada je izabran za profesora slikarstva. Na istom fakultetu je dva puta biran za dekana, a bio je i prorektor Univerziteta umetnosti. Bavio se i likovnom kritikom i esejistikom, objavio knjigu teorijskih tekstova "Svet boje". Likovnu umetnost popularisao je i kao voditelj TV serije "Rečnik slikarstva" za Obrazovni program TV Beograda.
Preminuo je 2006. u porodičnoj kući u Beogradu.