"BAŠIBOZUK" OPET KOD "SOTBIJA": Na aukciji čuvene britanske kuće još jedno delo Paje Jovanovića
PRE pet godina, aprila 2018. iz Londona je stigla vest da je slika "Dva bašibozuka pred kapijom" Paje Jovanovića, kod "Sotbija" postigla cenu od rekordnih 465.000 funti (više od pola miliona evra), čime je postala najskuplji rad nekog našeg autora prodat na aukciji, a za nekoliko dana će se "Odmor bašibozluka", još jedno delo istog umetnika, naći u ponudi iste kuće.
Foto Sodebi
Kako je najavljeno, sledećeg četvrtka, 9. novembra, na aukciji nazvanoj "Put svile - slike orijentalista i nameštaj iz rezidencije u Belgraviji", naći će se, kao lot broj 90, i ovo Jovanovićevo ulje na panelu, dimenzija 41 puta 32,5 centimetara (odnosno sa ramom 68 puta 60,5), sa procenjenom vrednošću između 70.000 i 100.000 funti.
Sadašnji vlasnik, sliku koju je Jovanović radio u mladosti, u svojoj orijentalističkoj fazi, kupio je marta 1994. na aukciji kod "Kristija". Tada se prodavala pod pod imenom "Arnautski ratnik".
Da podsetimo da je slika "Dva bašibozuka pred kapijom", koja je sličnih dimenzija (43 puta 50 santimetara) bila procenjena na nešto višu vrednost, između 100.000 i 150.000 funti. A slika "Odmor bašibozuka" se, kako je "Novostima" potvrdio muzejski savetnik Narodnog muzeja, Petar Petrović, nalazi i u njegovom sistemskom katalogu dela Paje Jovanovića, objavljenom povodom 150. godišnjice slikarevog rođenja.
- Pre aukcije iz 1994. ta slika se nalazila u privatnoj kolekciji u Londonu i nije bila javno izlagana - otkriva Petrović, jedan od najboljih poznavalaca opusa velikog umetnika. - Jovanovićevih dela ima još u privatnom vlasništvu u Engleskoj, zapadnoj Evropi, Americi, tako da možemo očekivati da se još mnogo toga pojavi na aukcijama.
Prethodni rekordi
PRE rekorda koji su postavila "Dva bašibozuka pred kapijom", skoro dve decenije je najskuplje delo Paje Jovanovića bio "Ukrotitelj zmija". Slika je kod "Kristija" u Njujorku prodata za nešto više od 168.000 evra. Pre dve godine u junu, u bečkom "Doroteumu" za 110.000 evra prodat je njegov "Stražar" (potom otkriven u koferu, na carfini beogradskog aerodroma), dok je u istoj kući 2011. - "Sokolar" prodat za 104.000.
Naime, dela sa žanr motivima je Jovanović prodavao preko svojih galerista Tomasa Valisa i Artura Tita Sina, pre svega u Britanijni, ali su ih kupovale i druge galerije. A počeo je da ih radi pod uticajem svog profesora Leopolda Karla Milera, orijentaliste i zaljubljenika u Egipat, po čijem je savetu i putovao po Crnoj Gori i Albaniji (posebno u okolinu Skadra), gde je beležio autentični život tamošnjih stanovnika.
I slika koja se sada prodaje je, kao i "Dva bašibozuka pred kapijom" nastala u tom periodu. I kako ističe Petar Petrović, rađena je u istom maniru: Foto Wikipedia
- Pedanto, sa mnogo detalja, sa preciznošću zapanjujućom za tako mali format. Nastala je po principima koji su važili za učenike Karla Lepoplda Milera. A pre nego što je kod Milera usavršio slikanje, Jovanović je još u najranijoj fazi usavršio crtež - objašnjava Petrović, koji nije želeo da se upušta u predviđanja aukcijske sudbine "Odmora bašibozuka".