BILA JE SLIKA DREVNE GRČKE: Odlazak Irene Papas, jedne od najvećih i najlepših glumica svih vremena
OTIŠLA je "živa karijatida", Korinćanka sa dva doma - u Atini i Rimu, grčka boginja, glumica klasične lepote i klasičnih uloga sa kojima je uzletela do Holivuda.
Foto: IMDb
Jedna od najvećih grčkih glumica svih vremena Irena Papas preminula je juče u 97. godini, u svom rodnom selu, nadomak Korinta, posle višegodišnje borbe sa Alchajmerovom bolešću. U karijeri dugoj pet decenija ostvarila je više od 70 uloga, među kojima i one u kultnim ostvarenjima - "Topovi sa Navarona", "Grk Zorba", "Z", "Trojanke"...
Rođena 1926, u drevnom Korintu, kao Irena Leleku, od malih nogu bila je zaljubljenik u pozorišnu scenu. Njen otac je predavao klasičnu dramu, a kao posledice njihove zajedničke ljubavi prema junacima i junakinjama iz prošlosti, Irena će na filmskom platnu slavu sticati kao Elektra, Antigona, Helena, Penelopa... Njen dubok glas, prodoran pogled i lice klasične antičke lepote donelo joj je nadimak "živa karijatida", koji je s ponosom nosila do smrti. Filmski debi imala je 1948, u grčkoj drami "Pali anđeli", a već sa sledećom ulogom u filmu "Mrtvi grad" (1952) osvojila je Kan, a onda i svet.
- Na filmu ima mnogo lepih devojaka, ali ne i mnogo žena - zapisao je slavni kritičar Rodžer Ebert i nazvao je velikom glumicom. - Obični glumci imaju problem kad se s njom nađu na ekranu jer ona pleni svu pažnju.
Posle Kana, njena karijera krenula je uzbrdo. Igrala je istovremeno u grčkim, italijanskim, ali i američkim filmovima. U istoriju svetske kinematografije ustoličila se zahvaljujući ulogama u "Topovima Navarona", saradnji sa slavnim grčkim rediteljem Mihailom Kakojanisom ("Grk Zorba" "Elektra", "Trojanke", "Ifigenija"...) i njegovim kolegom Kostom Gavrasom ("Z"). Njeni filmski partneri bili su Džejms Kegni, Ketrin Hepbern, Kirk Daglas, Ričard Barton, Vanesa Redgrejv, Gregori Pek... a sa Entonijem Kvinom igrala je u čak sedam ostvarenja. Njeni veliki obožavatelji bili su Elija Kazan (koji ju je "pogurao" u svet), Federiko Felini, Franko Zefireli...
U ZAGRLjAJU SA BEKIMOM
Foto: IMDb
VELIKA grčka glumica igrala je Penelopu našem Odiseju, Bekimu Fehmiuu u izuzetno hvaljenoj italijanskoj mini-seriji "Odiseja", iz 1968. godine (delom snimanoj u Jugoslaviji), koju je producirao čuveni Dino de Laurentis. Brojni kritičari su ocenili da je serija "majstorski prikaz antičkog sveta", a hvalili su i "hemiju" između Bekima i Irene. U našoj zemlji, Papasova je snimala i "Sutjesku", gde je igrala Borinu mamu (Miroljub Lešo je bio u ulozi Bore)...
Slavno prezime Irena duguje mužu, svom učitelju drame Alkisu Papasu, za koga se udala mlada. Taj kratki brak bio je njen jedini. Nije imala dece, ali je, po sopstvenom priznanju, "imala mnogo ljubavi". Na vrhuncu karijere opsedila su je bogati i slavni muškarci, među kojima je bio i uporni Aga Kan, bivši muž Rite Hejvort. Tek posle smrti legendarnog Marlona Branda, svet je saznao da su Irena i on tokom 50-ih bili u strastvenoj ljubavnoj vezi.
- Nikada od tada nisam volela nekog kao što sam volela Marlona. On je bio ljubav mog života, moja najveća strast. Čovek koga sam istovremeno najviše volela i najviše cenila, dve stvari koje je generalno teško pomiriti - priznala je Irena.
Ikona grčke kulture poslednje dve decnije provela je daleko od očiju javnosti, okružena rođacima, a zbog Alchajmerove bolesti i nesvesna svoje veličine.
- Irena Papas je velika i prelepa slika koja otelotvoruje suštinu ženske duše. Ona je slika drevne Grčke, majke zapadne civilizacije - kazao je svojevremeno nadahnuti reditelj Manuel Oliveira, a njegove reči juče su odzvanjale celim svetom.