KNJIŽEVNA KRITIKA: Kulturna diplomatija
U "Kulturi" broj 173, časopisu Zavoda za proučavanje kulturnog razvitka, objavljen je temat čiji je naslov "Kultura i diplomatija". Priredila ga je dr Aleksandra Kolaković, viši naučni saradnik na Institutu za političke studije. U njemu su sabrani tematski raznorodni i zanimljivi radovi dvanaest eminentnih stručnjaka.
Foto: Privatna arhiva
Kako priređivač u samom uvodniku ističe: "Uspostavljanje, razvijanje, održavanje i unapređenje spoljnih odnosa države putem kulture, umetnosti, sporta, nauke i obrazovanja u novim okolnostima dobijaju i nove zadatke. Kulturna diplomatija kao deo javne diplomatije i način izgradnje "meke moći" u ovom kontekstu posebno je značajna za male države kao što je Srbija. Imajući sve pomenuto u vidu, ovaj broj časopisa "Kultura" posvećen je kulturnoj diplomatiji kao delu javne diplomatije, koja se naslanja na ciljeve i prioritete političkih, ekonomskih i vojno-bezbednosnih komponenti, pri čemu podrazumeva svesno nastojanje države da utiče na svoj imidž u svetu, bilateralne i multilateralne odnose.
U tekstovima koji čine ovaj temat uočavamo teorijsko-metodološki pristup, ali i nove teme u proučavanju kulturne diplomatije. Pored njih, nalazimo i niz primera iz istorije koji bi mogli biti podsticajni u kreiranju spoljnopolitičkih i kulturnih strategija.
U radovima pojedinih autora sagledane su i analizirane kulturne diplomatije Rusije, Kine i SAD na Balkanu i u Srbiji, odnosno kulturne razmene i saradnje između Srbije i navedenih zemalja.
U cilju pokazivanja mogućih dometa kulturne diplomatije, u konkretnim slučajevima srpske, njenog razvoja i osnaživanja, u pojedinim radovima pokrenuto je razmišljanje o serijama, o ulozi kolekcionarstva, kao i kulturnih institucija.
Temat sadrži i nama posebno zanimljive radove o diplomatiji i književnosti u doba socijalističke Jugoslavije, o nastojanjima da Ivo Andrić dobije Nobelovu nagradu, o promovisanju jugoslovenske kulture, o spoljnoj politici kao sredstvu za jačanje drugih kulturnih veza sa nesvrstanim zemljama kroz muzeologiju, festivale, izložbe i gostovanja umetnika i intelektualaca. Sagledano je i nasleđe nesvrstanih u funkciji kreiranja potencijalnih novih strategija srpske kulturne diplomatije. U tematu nalazimo i odgovor na pitanje da li je razvoj različitih oblasti na polju muzike kod nas značajan za kulturnu diplomatiju.
Na kraju, uz podsećanje na značaj naučnika u diplomatskim inicijativama u veoma širokom istorijskom opsegu, analiziran je aktuelni stav naučnika u Srbiji o diplomatiji i prezentovane su ideje za uvođenje termina naučna diplomatija, koji otvara mogućnosti za novo akademsko polje istraživanja.