KO JE SALMAN RUŽDI? Priča o jednom od najkontroverznijih pisaca svih vremena i romanu zbog kog su nastali islamski protesti širom sveta

On je prisustvovao diskusiji o Sjedinjenim Državama kao azilu za pisce i druge umetnike u egzilu i kao domu za slobodu kreativnog izražavanja.

Ko je Salman Ruždi?

Ruždi je britanski pisac rođen u Indiji, dobitnik je Bukerove nagrade. Napisao je 14 romana, ali je najpoznatiji po svom četvrtom romanu, "Satanski stihovi". Ruždi je 2007. godine proglašen vitezom za zasluge u književnosti, a od 2000. godine živi u SAD.

Zašto je njegov rad doveo do pretnji smrću?

Ruždijev najpoznatiji roman inspirisan je životom islamskog proroka Muhameda. Ova knjiga je njegovo najkontroverznije delo, koje je izazvalo međunarodnu buru do tada neviđenih razmera.

Islamisti su mu zamerali, između ostalog, što su dve prostitutke u knjizi nazvane po suprugama proroka Muhameda. A naslov romana se odnosi na dva stiha koje je Muhamed izbacio iz Kurana, zato što je verovao da su inspirisana đavolom.

Zbog ovog romana je izbio niz protesta širom Velike Britanije kojima je prisustvovalo hiljade britanskih muslimana, od kojih su mnogi  javno spaljivali knjigu.

Pisac je zbog "Satanskih stihova" zabranjen u Iranu od 1988. godine, jer mnogi muslimani smatraju da je bogohuljenje. Godinu dana kasnije, pokojni iranski lider ajatolah Ruholah Homeini izdao je fetvu, ili edikt, pozivajući na Ruždijevu smrt.

U njemu je pisalo: "Obaveštavam sve  muslimane sveta da su autor knjige pod naslovom "Satanski stihovi" – koja je sastavljena, štampana i objavljena u suprotnosti sa islamom, Poslanikom i Kuranom – i sve one koji su uključeni u njeno objavljivanja i oni koji su bili upoznati sa njenim sadržajem, osuđeni su na smrt. Pozivam sve revnosne muslimane da ih brzo pogube, gde god da se nađu, kako se niko drugi ne bi usudio da vređa muslimanske svetinje. Ako Bog da, ko god pogine na ovom putu je mučenik - navodi se u Homeinijevom ediktu.
 

Bilo je više pokušaja atentata na Ruždija, kao i napada na prevodioce teksta.

Godine 1991. Hitoši Igaraši, koji je preveo Satanske stihove na japanski, izboden je na smrt u svojoj kancelariji. Ranije iste godine, italijanski prevodilac Etore Kapriolo izboden je u vlastitom stanu u Milanu, ali on je preživeo napad.

Ruždi je od objavljivanja pomenutog romana živeo pod policijskom zaštitom.

Knjiga je zabranjena još i u Indiji, Pakistanu, Bangladešu, Sudanu, Južnoj Africi, Šri Lanki, Keniji, Tajlandu, Tanzaniji, Indoneziji, Singapuru i Venecueli.

BONUS VIDEO: Handke u Beogradu