POZLATILO MU SE SVE ČEGA SE LATIO: Dragocene Dučićeve studije o srpsko-hrvatskim odnosima (FOTO)
SVAKA se godina može slaviti u čast Jovana Dučića uključujući i ovu u kojoj obeležavamo 150. godišnjicu njegovog rođenja, jer knez srpskog pesništva toliko je uzdigao našu književnost i kulturu da se može reći da su sve godine - Dučićeve.
Matica srpska u Novom Sadu / Foto N. Karlić
Sa ovom mišlju i u prilog njegovom velelepnom književnom i diplomatskom delu, Matica srpska i njena Biblioteka u Novom Sadu, uz podršku resornog ministarstva, priredile su postavku "Jovan Dučić (1871-1943)". Autori izložbe Snežana Nikolić i Nenad Stanojević, iz građe BMS i Matičinog Rukopisnog odeljenja odabrali su najupečatljivija svedočanstva o njegovoj književnoj i trodecenijskoj diplomatskoj karijeri.
Otvarajući juče ovu postavku prof. dr Dragan Stanić, predsednik ove naše najstarije institucije kulture i nauke, podsetio je da su Dučićeve veze sa Maticom bile najizraženije u pesnikovoj mladosti kada je ulazio u književnost. Vodio je intenzivnu prepisku sa urednicima Letopisa Milanom Savićem i Tihomirom Ostojićem o uspostavljanju saradnje u Letopisu.
- U to vreme objavljivao je svoje pesme od kojih mnoge nisu ušle u sabrana dela koja je on oblikovao 1929. godine. Dučić je u Matici objavio i svoje najbolje prevode koji se često zaboravljaju, a njegov prevod Puškina predstavlja vrhunski rezultat našeg prevodilaštva - kazao je Stanić, poredeći (u stilu Pere Slijepčevića) slavnog Hercegovca sa grčkim kraljem Midasom koji čega god se dotakao - sve mu se pozlatilo. Foto Matica Srpska
Danas, kada govorimo o njegovoj pozlati, dodao je Stanić, krećemo od njegove poezije koja je dosegnula vrh srpskog pesništva. A, ostali delovi njegovog opusa - "Gradove i himere","Blago cara Radovana" i "Jutra s Leutara", zatim njegovo istoriografsko delo o Savi Vladislaviću koje sve češće čitamo, vraćamo mu se i tumačimo ga, vidimo da se Dučić i u današnjoj istoriografiji sve više uvažava.
Stanić je naglasio da su Dučićeve studije o raspadu Jugoslavije i srpsko-hrvatskim odnosima bile proskribovana literatura do koje se nije moglo ni doći osim posredstvom srpske emigracije.
Foto N. Karlić
- Ali, devedesetih godina pokazalo se da je to Dučićevo rezonovanje bilo pravo uporište za one koji su shvatili da nema druge nego da Srbi izgrade svoj politički i državni prostor te da onda grade odnose na svim nivoima sa svim južnoslovenskim narodima. Tu pouku je Dučić istakao i bio je i u tom pogledu zlatonosan - poručio je Matičin predsednik.
Upravnik Biblioteke Matice srpske i urednik izložbe Selimir Radulović, naglasio je da je Dučić bio značajna književna i diplomatska ličnost. Ponudio je pesničke obrasce koji još uvek važe u srpskoj poeziji i kulturi.
"AVE SERBIA" U "AMERIKANSKOM SRBOBRANU"
UZ brojna Dučićeva pisma, rukopise, naslovnice njegovih knjiga među kojima je i "Lirika" s kojom je sahranjen u Libertvilu 1943, a s kojom od 2000. godine počiva i u svom voljenom Trebinju, postavka u BMS donosi na uvid i naslovnicu lista "Amerikanski Srbobran" u kojem je objavio čuvenu poemu "Ave Serbia."
ČAROLIJA POETSKE MOĆI
MNOGI su pisci veličali Dučićevo književno delo, a među njima i Meša Selimović i Milan Kašanin. Meša je rekao da "čarolijom poetske moći Dučić transponuje životnu činjenicu u umjetničku, u simbol i emociju", a Kašanin je zabeležio: "Mislilac koliko i pesnik, Dučić se u književnosti pridružuje Njegošu i Lazi Kostiću. On nema njihov temperament, ali ni oni nemaju njegov rafinman. Mi nemamo većih pesnika od njih trojice.