POGLED ISKOSA: Rituali apstrakcije

Reč je o pojedinim platnima većeg formata, ritualno odabranim po visini umetnice i širini njenih raširenih ruku (umetnik razapet na svojoj slici). Naslikane su uljanom tehnikom, međutim, u duhu ideje ispitivanja granica slobode slikarka je odbacila kist kao ograničavajući i slikala prstima, što je činio i Leonardo da Vinči. Reč je o oslobođenju od "Ružičnjaka", ciklusa memorijske figuracije, u kom se pozivala na velike uzore iz istorije umetnosti, tragajući za njihovim vezama sa životom i stvarnošću. Odbacivši figuraciju kao odveć kanonsku, citat kao vid neslobode, Šavija je otkrila apstrakciju, taj vid raskida sa stegama istorije i prisile stilova.

Njen doživljaj slike nije spoljašnji već unutrašnji i proživljen, ona stvara u transu, duboko lično doživljavajući svako delo. Veličina i srazmera slike pažljivo su odabrani, ciklusi planski zasnovani, umetnica želi svom snagom, pa i telesno, da uđe u sliku, ona je potpuno njeno delo, što je suočava sa prizorima i vizijama velike psihološke snage. Brojna podslikavanja, uslojavanja slikarske materije, podsećaju ovde na najbolje dane klasičnog koliko i modernističkog slikarstva. Premda nastala poneseno, njena ulja izražavaju likovnost u najboljem smislu, pa ona nedostatak slobode vidi i u odviše tehniziranoj, otuđenoj i instrumentalizovanoj sadašnjoj umetnosti.

Vrativši slobodu posmatraču da se unese i doživi sliku, ona oslobađa taj vid umetnosti od sve veće ispraznosti i tzv. dizajna slike iz doba posle postmoderne. Marija Šavija izražava ideju da je umetnik najslobodniji član društva, jedini stvaralac koji se nesmetano kreće u svim socijalnim slojevima, podjednako cenjen od dna do vrha, što je privilegija još samo lekara. Umetnik je kao čovek i umetničko delo kao njegov alter ego, najbolji izraz, najviši vid slobode. Njeno umetničko htenje (Kunstwollen) jeste da utvrdi životni i metafizički nedostatak slobode bića. Ona postavlja najdublja ontološka pitanja, simboli koji se povremeno pojave na njenim slikama kao usne, oči, srce ili plodna materica iz koje ističe voda života samo podsećaju na ograničenost čula; čovek je neslobodan u svom telu, odenut u kožu kao odelo koje po hrišćanskom verovanju mora jednom svući. Naše prabake u Vojvodini su za nešto sklepano iz više delova govorile "skangalo". Ne čuva li tako srpski kao najizvorniji indoevropski jezik sanskritski pojam skandha ili "gomila" - pet gomila: agregat pet skupina koje čine čoveka po budističkom shvatanju - telesnost, osećajnost, percepcija, mentalni sadržaji i svest. Reč je o (pra)duhovnom u umetnosti, ritualima apstraktnog slikarstva, a možda i o ritualnoj apstrakciji.