POGLED ISKOSA - Slikarstvo kao tihovanje

To samoukinuće svih umetničkih sokova, samog erosa u stvaranju, sakralnosti likovnog čina, vodi ka delima nalik na šifonjere, kofere i radijatore, lišenih bilo kakve duhovnosti. U tom smislu nema razlike između Zuzane Halupove i Raše Todosijevića, oboje stvaraju bez ičeg duhovnog. Slikar Dragoslav Živković (Knjaževac, 1955) otišao je u drugu krajnost, toliko isceljujuću i začuđujuću u ovo vreme duhovnih invalida. Njegova ulja, pasteli, akvareli i crteži natopljeni su spiritualnošću, koju je kao najvredniju mogućnost ne samo u umetnosti porekla i Milica Stevanović u svojoj teorijskoj knjizi. Dela slikara iz Knjaževca na drugoj su strani od njenih "budževina", pseudoslika i raznoraznih avangardističkih iživljavanja. Treba primetiti da likovni svet Živkovića kao nadmoćni tradicionalizam i konzervativizam više, otmene vrste, ne počiva na nekoj dogmatskoj hrišćanskoj teoriji već na pomnom proučavanju klasika okultizma. Njega ne zanima da deluje protiv (post)modernizma, on ga i ne primećuje, kao što ga ne interesuje da deluje protiv bilo čega. On je za, a ne protiv, a iz ezoterije uzima samo duhovnu vrednost, koja očito i tu postoji. Iz takvog intelektualnog miljea potiču njegove duboko spiritualne senzacije, realizam kao vid metafizike. Tim pre začuđuje da takvu originalnu pojavu mnogi nisu prepoznali i odgovorili na nju, pa se i Milan Tucović, isto tako veliki slikar, čudio zašto se uopšte pridaje pažnja Živkoviću.

Osim kod Leonida Šejke, nikada u srpskoj umetnosti nije tako duboko zazvučalo tajanstvo u likovnoj umetnosti. Dragoslav često zna da naslika samo jednu zdelu, ali je u toj posudi sažeta cela istina o svetu. Njegova ostvarenja prožeta su neviđenom melanholijom, osećajnošću, splinom i gađenjem prema glupostima ovog sveta, ali ta usamljenost nije patološka već isceljujuća u sadašnjoj buci i besu. Umetnik je izgradio samo svoj lični likovni svet, univerzum lične mitologije, koji počiva na majci, drvetu, rodnoj kući, detinjstvu i Knjaževcu kao malom centru njegovog sveta. On ume da naslika samo jedno drvce naspram neba, ali da prizor bude prožet takvim i tolikim smislom, da postaje jasna iluzornost hrlenja u megalopolise, velika umetnost može nastati bilo gde. Lično preskroman, Živković je uzor slikara-Robinzona, usamljenog isposnika u monaškoj ćeliji svog ateljea. Teme su takve, tihovanje i samoća kao (samo)ispitivanje, koja po psihijatrima ne mora uopšte da bude negativno stanje, samoća koja u svoj punoći postojanja natapa bivanje predmet i ljudi na ovim slikama. Jedan znalac je najbolje definisao Živkovićev kosmos, rekavši da smo do sada mogli da slušamo tišinu, a od sada možemo i da je vidimo.