POGLED ISKOSA - Dijalog dvojice slikara

Da je reč o zapaženoj izložbi, na dobar način svedoče predgovori u katalogu najboljih vojvođanskih likovnih kritičara - Save Stepanova i njegovog mlađeg naslednika, sve angažovanijeg mr Danila Vuksanovića. Izložene su slike velikog ekspresioniste Milana Konjovića (1898-1993), uz Zoru Petrović najvažnijeg međuratnog predstavnika tog tipa slikarstva u Srbiji, rodonačenika te vrste umetnosti koje u našem vremenu vrhunac ima u delima Milana Cileta Marinkovića i Srđana Miletića. Tu su i slike i slike-objekti, neka vrsta asamblaža koji ne izlaze preterano u treću dimenziju Dragana Stojkova (1951), istaknutog zastupnika obnove slikarstva oko 1970. godine, u drugoj generaciji nove figuracije ili novog realizma. Konjović je bio i ostao prototip slikara revolucionara, čija se pobuna događa unutar medija a ne u sferi politike, neka vrsta uzora, herojskog slikara, vojvođanskog Anteja, slikara ravnice i običnih ali markantnih ljudi. Njegova izložba "Ljudi" u Beogradu 1951. godine bila je jedna od ključnih u promeni sa socrealizma u visoki modernizam. Dragan Stojkov je drugačija pojava, staložen, smiren, kabinetski tip istraživača likovnih svetova. U osami ateljea za razliku od Konjovića, koji je voleo da slika u prirodi, Stojkov nalik naučniku, konstruiše i stvara svoje cikluse, ne izneveravajući, međutim, nikada prirodu, krećući se od belutka do inspiracije Lazom Kostićem i Ivom Andrićem, uvek ostajući na poetskoj strani slikarstva. Od prvobitnih hiperrealnih majstorija, za koje je bio zainteresovan niko drugi do Udo Kulterman, jedan od velikih istoričara umetnosti 20. veka, pisac prve sinteze o pokretu hiperrealizma, do sadašnjih slika naglašene predmetnosti, objektima neke nove svesnosti Stojkov je prošao mnoge serije sličnih slika, menjao se, ali uvek se uočavao njegov rukopis, bilo da je to svet kamenja, digitalnih detalja na slici, portreta ili književnih omaža.

Izložba u Kući legata nastala je kao dijalog dvojice slikara (česta forma u muzeologiji), kao omaž mlađeg koji je stasao uz starijeg, o kojem je snimio i film 1975. godine (može se videti na izložbi uz obilje dokumentacije o vremenu i kritici), ali ima i dublju dimenziju. Konjović je 1961. pokrenuo kapitalnu izložbu Likovna jesen u Somboru koja sada slavi jubilej šezdeset godina postojanja. Bila je i ostala stožer za sve najaktuelnije pojave ali isključivo u domenu likovnosti, slikarstva a ne vizuelnosti kao šireg i sada aktuelnog fenomena. Stojkov je tu ugašenu smotru obnovio 2008. godine, ostavši veran svojoj davnoj ideji obnove slike, savremene i angažovane, pa Likovna jesen i sada zahvaljujući trajnoj inicijativi dvojice Somboraca okuplja elitu naših slikara.