BAŠTINU IZBACILI U TRNJAK: Neodgovornost prema nasleđu u porti crkve u selu Radoinja kod Nove Varoši i značajnom lokalitetu Grobljanica
ČISTEĆI portu Crkve Preobraženja Gospodnjeg u novovaroškom selu Radoinja, u obližnji trnjak i vrzinu sklonjeni su i 18 vekova stari spomenici, čime je naneta velika šteta lokalitetu Grobljanica u centru sela, pored škole.
A ovde su, prema tragovima i zapisima istraživača, bili antička nekropola i bazilika i srednjovekovna nekropola.
- Kamenje su sklonili meštani u radnoj akciji sa sveštenikom Mileševske eparhije.
Učinjeno je to pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva - tvrdi Zoran Subotić, predsednik Mesne zajednice Radoinja.
U kraljevačkom zavodu, nakon naših fotografija, odbijaju bilo kakvo učešće u takvoj raboti i iznenađeni su navodima Subotića i brukom sela i nemarom prema baštini.
- Grehota je šta su uradili. Žao mi je što nas niko o tome nije obavestio, pa što nas nisu pozvali - kaže, za "Novosti", Gordana Gavrić, arheolog, savetnik u Zavodu, koja je rukovodila iskopavanjima pre 18 godina. - Pa tada smo predlagali zaštitu vrednog lokaliteta i otvaranje lapidarijuma. Doći ću što pre, da vidimo da ne ostane tako zapušteno...
Hram u Radoinji podignut je i osveštan 2013. godine. Bruka o sklanjanju tragova istorije pukla je nedavno, pošto se užički muzej oglasio saopštenjem da je ministarstvo kulture Srbije sa 800.000 dinara podržalo projekat "Virtuelna šetnja kroz kulturno nasleđe novovaroške čaršije". U projektu digitalizacije snimio bi se i centar sela Štitkovo, sa kućama brvnarama starim i po vek i po, kao i lokalitet Grobljanica u Radoinji.
- Zavod iz Kraljeva je u iskopavanjima, zbog radova na gradnji nove crkve u Radoinji, 2003. godine otkrio temelje bazilike i antičke i srednjovekovne spomenike. Među srednjovekovnim spomenicima zastupljeni su svi oblici nadgrobnih spomenika koji se sreću na nekropolama stećaka: nadgrobne ploče, slemeljaci, sanduci, usadnici - piše, pored ostalog, Mr Ljiljana Mandić, muzejski savetnik, u "Užičkom zborniku" broj 42, objavljenom 2018. godine.
Svojevremeno je pokojni arheolog Miloje Mandić, inače Radoinjac, uradio projekat lapidarijuma spomenika sa Grobljanice, kako bi ovo selo na obali Radoinjskog jezera, usled turističkih ambicija, uz pomoć Opštine dobilo i značajnu atrakciju.
BELEZI NA SAJLAMA
SPOMENIKE sa ledine ispred crkve prema borovima preneli su meštani uz pomoć dizalice, a teške kamene ploče vezivali su sajlama - podseća prvi komšija Blagoje Kezović, penzionisani nastavnik istorije i geografije u OŠ "Gojko Drulović".