"BOL" U AMERICI: Prevod izdanja knjige soneta Miroslava Maksimovića

Izdavač knjige je "Slavika pablišers", pri Univerzitetu Indijana u Blumingtonu, Indijana.

Tema knjige "Bol", sastavljene od četrnaest soneta i podužeg proznog teksta, jeste  porodična tragedija Maksimovićeve majke Stoje, koja oličava sudbinu srpskog naroda u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj. Stojini Uzelci su živeli na levoj obali Une, u nacionalno mešovitom selu Miostrah (Mijostra). U leto 1941, tu je primenjen recept koji je centralna zločinačka misao propisala za sve Srbe u tom kraju hrvatske države: prvo su svi muškarci odvedeni na rad sa koga se nikad nisu vratili; zatim je preostala nejač (žene, deca, starci) povedena, u subotu, 9. avgusta, tobož na promenu vere u Cazin, ali su na tom putu stigli samo do obližnje jame Bezdanka, gde su pobijeni i bačeni u nju. Stoja je bila samo ranjena, pa je sutradan ispuzala iz jame.

Detaljnija priča o ovim istorijskim okolnostima i okolnostima nastanka knjige data je u proznom delu "Bola", međutim to je samo polazna tačka soneta, oni su otišli mnogo dalje: u njima je porodična priča ne samo utkana u nacionalnu, nego su obe dosegle univerzalni prostor.

- "Bol" u osnovi predstavlja ostvarenje koje, uprkos užasima kojima se bavi, proslavlja pobedu čovekovog stvaralačkog napora nad bezumnim haosom života - trijumf poezije nad istorijom - stoji u predgovoru američkom izdanju.

Prvo izdanje ovog pesničkog "doprinosa srpskoj kulturi sećanja" ovenčano je nizom nagrada:

Nagrada grada Beograda, nagrada "Jelena Balšić" Mitropolije crnogorsko-primorske, nagrada "Pečat vremena" nedeljnika "Pečat", nagrada "Jefimijin vez", nagrada "Petrovdanski vijenac" opštine Kalinovik, nagrada "Odzivi Filipu Višnjiću" Zadužbinskog društva "Prvi srpski ustanak" iz Orašca.

Američko izdanje "Bola" izašlo je u ediciji "Tri strune", koja je isključivo posvećena književnim prevodima na engleski sa slovenskih jezika. Sonete i tekst proznog dodatka na engleski su preveli Džon Džefriz i Bogdan Rakić, koji je napisao i predgovor. Ovo izdanje knjige sadrži i svojevrsnu likovnu izložbu: 12 crteža Svetlane Rakić, koji idu uz sonete ali nisu njihova neposredna ilustracija već slikarkina lična reakcija na njihove teme.
Džefriz je, povodom ovog izdanja, za "Novosti", rekao:

- Jedinstvena forma ove Maksimovićeve knjige za mene je bila novina, a Bogdan je insistirao da joj ostanemo verni u najvećoj mogućoj meri. Osećao sam kako u toku tog procesa pesnički opis fizičkog i duševnog bola i teška muka onih koje je opisani događaj najneposrednije pogodio, počinju da prodiru i u mene, i kako se preda mnom i u meni pomalja univerzalna slika ljudske patnje koju smo svi osetili bez obzira na to gde i u kakvim okolnostima živimo.  "Bol" me je istinski obogatio.

TEME IZ KULTURE I ISTORIJE

OVA američka specijalizovana izdavačka kuća objavljuje knjige koje se bave temama iz kulture, istorije i politike zemalja srednje, istočne i jugoistočne Evrope, Rusije i zemalja koje su nastale raspadom Sovjetskog Saveza. Ranije su već objavili nekoliko knjiga iz srpske književnosti: "Srpska poezija od početaka do danas" Milna Holtona i Vase Mihailovića, "Antologija srpske književnosti" Vase Mihailovića i Branka Mikašinovića, "Odbegla tajna: pesništvo Momčila Nastasijevića" Edvarda Denisa Goja. Posle objavljivanja prevoda novih knjiga autora iz drugih slovenskih jezika (Vladimir Rasputin, Bohumil Hrabal i dr.), "Bol" je prva takva knjiga prevedena sa srpskog.