POGLED ISKOSA: Boletov logos

Дејан Ђорић 15. 02. 2024. u 06:45

OVE godine umetnik Bole Miloradović napunio je devedeset godina života.

Bole Miloradović, Ilustracija posvećena Svetom Savi Foto Privatna arhiva

Reč je o stvaraocu koji se suvereno kreće izme­đu likovne i primenjene umetnosti, što se u tradicijskim kulturama od Japana, Kine, starog Egipta do prerafaelita nije razdvaja­lo, dovoljno je setiti se grčkih vaza. Slično je i sa srpskom srednjovekovnom umetnošću od koje polazi i kojoj se vraća ovaj stvara­lac. Rođen je u Goločelu kod Kragujevca 1934. godine, gimnaziju je završio u Kragujevcu, a od 1954. bavi se plakatom, lepotom knjige, ilustracijom, originalnom kaligrafijom i slikarstvom.

Tokom januara i februara njego­va dela predstavljena su u više beogradskih galerija. Najpre je u Biblioteci grada Beo­grada bila otvorena izložba grafika "S Hri­stom netremice", a potom u Jugoslovenskoj kinoteci "Izložba filmskog plakata Bole Miloradović 1964-2024" (do 27. februara). Usledile su izložbe "Karejski tipik Svetog Save" u prostorijama Udruženja Kragujevčana i završna "Život Svetog Save u 40 slika na tekst Jovana Pejčića" u Kući Đure Jakšića u Skadarliji. Beograd je bio u znaku Boleta.

Sama njegova radna biografija je među izu­zetnim. Godine 1964. imao je izložbu film­skog plakata u Muzeju jugoslovenske kinoteke a naredne 1965. izložbu slika u Galeriji Kolarčeve zadužbine, o kojoj je pisao čak i Miodrag B. Protić u dvotomnom "Srpskom slikarstvu dvadesetog veka" (1972). Milora­dovićem se od poznatih stručnjaka bavio i Slobodan Maldini u monumentalnoj "Istori­ji srpske umetnosti XVIII-XXI veka" (2018). "Sto plakata Boleta Miloradovića" prikazano je na izložbi u Muzeju primenjenih umetnosti 1970. godine, a od 1972. on počinje svoj rad na opremi knjige da "Lepotom knjige bavio se Bole Miloradović". U Muzeju primenjenih umetnosti 1974. održao je izložbu "Knjiga rukom Boleta Miloradovića". Imao je više od sto samostalnih izložbi a za vrhunski doprinos srpskoj kulturi dobio je 2008. naci­onalnu penziju.

Dragoš Kalajić je gajio neskriveni prezir prema grafičkim dizajnerima, govorio je da neki autor utroši deset godina rada na svo­joj knjizi a onda je dizajner za nedelju dana grafički oblikuje i dobije veći honorar od pisca. Bole Miloradović je, čini se, više od običnog dizajnera. On je ne samo autor origi­nalnih rešenja već i umetnik sa konceptom u stvaranju, njegovo stvaralačko vjeruju osla­nja se na svetosavlje, u pravom duhu reči tra­ditio = predaja i osavremenjivanje baštine.

Nastoji da spoji staro i novo, da pravoslavnu estetiku prevede u modernizam, poput nekih naših najboljih slikara iz njegove epohe visokog modernizma. On stremi ka logosu, božanskom načelu koje prožima vasceli hrišćanski svet. Takvi su i njegovi kolaži (a kolaž je slikarska tehnika) posvećeni Svetom Savi, prikazani u Kući Đure Jakši­ća. Prožeti su indoevropskom simbolikom Sunca, Centra, Božjeg imena i sl. Na njima je Miloradović tekst preveo u sliku što je i bio cilj drevnih iluminatora.

Pogledajte više