POGLED ISKOSA: Vuksanovićevi "Stubovi svetlosti"

U Vojvodini nema boljeg mlađeg kritičara od njega, što je dokazala i knjiga njegovih tekstova, a to nije bez uticaja na njegovo stvaralaštvo koje je možda i vid tzv. učenog slikarstva. Autor je izložbu naslovio "Sizifov krug / Stubovi Svetlosti". Svakako da to što umetnik vidi na svojim platnima ne mora da bude i ono što uočava posmatrač, njegovo viđenje nije obavezujuće, sagledavanja i tumačenja su otvorena za svakoga, inače bi slikar bio sam svoja publika (Siniša Vuković je imao ideju da izložbe ne treba napadati već ako je uočena jedna dobra stvar, dovoljno je). Tako će se i ovde pokušati rastumačiti složeno polje dejstva Vuksanovićevih ostvarenja, koja omogućuju raznovrsna i slobodna učitavanja, što je njihov kvalitet.

Pre svega, ovo je postavka slika urađenih sa aplikacijama neslikarskih materijala kao proizvod svesne težnje da delo makar u detalju izađe u prostor izvan dvodimenzionalne površine. Reč je nekom vidu avangardnog slikarstva koje paradoksalno poseže u izvesne vidove tradicije. Na njima je pronađena ljudska mera između dela okruglog formata (u likovnoj terminologiji poznatog kao tondo) i onog vertikalnog. Ni minijaturne niti glomazne, slike su skladno saobražene posmatraču. Između njih vlada napetost forme sa oštrim krajevima, pravougaone i one čija ivica kruži u beskraj, koja je kao Sizif zatvorena u samu sebe. Sizif je zaista u krugu, ali paklenom, dok "Stubovi svetlosti" logički izrastaju iz formata koji je uzan, vertikalan i stremi ka nebu. Krug, Sizifov simbol stalnog umiranja i rađanja, isto tako je logički postavljen iznad vertikalne i veće slike, jer je osnovna pouka iz teorije forme i postavki izložbi da se veće i vizuelno teže forme stavljaju dole a manje i lakše gore. Kvadrat je uostalom u ezoteriji simbol zemlje a krug neba. Tako i Vuksanovićevi svetlosni stubovi prirodno streme na gore, ka svom likovnom razrešenju.

Stubovi svetlosti pojavljuju se kao oganj koji se spušta sa neba u pravoslavnoj mistici, o njemu govore sveti oci iz prvih vekova Crkve. U dvadesetom veku vizuelno najupečatljivije su nacisti usmerili u jednoj stadionskoj postavci desetine jakih reflektora u noćno nebo, ostvarivši impresivan utisak stubova svetlosti. To su kasnije preuzeli neki avangardni umetnici u svojim instalacijama, ali bez te magije. Danilo Vuksanović ne pribegava nijednom od tih fenomena. Kod njega je stub svetlosti najčešće stub, dorski ili korintski, jer to i jeste njegova simbolika. Bez obzira na to da li je antički stub beo ili je boja na njemu s vremenom izbledela, Vuksanovićevi stubovi svetlosti izrastaju iz bogatog kolorita, iz sazvežđa boja i detalja, a i sam Sizifov krug je presek stuba, stuba svetlosti.