POGLED ISKOSA - Mićin vek

Mića Popović bio je najproganjaniji umetnik u Titovo vreme, veliki opozicionar. On je prvi srpski slikar sa kojim je neka pariska galerija sklopila ugovor, imao je samostalne izložbe u Parizu 1952, 1953. i 1958, u Londonu 1954. i u Hagu 1956, bio je 1982. gostujući profesor na Njujorškom državnom univerzitetu, o njemu se kao disidentu znalo na Zapadu, a 1989. nemački istoričar umetnosti Hajnc Klunker u Londonu objavio je jednu od nekoliko njemu posvećenih monografija.

Retrospektivnu izložbu ovog slikara u Galeriji SANU 1983. godine videlo je pola miliona posetilaca, najviše zbog slave zabranjivanog umetnika koja ga je celog života pratila. On se već na Likovnoj akademiji suprotstavio diktatu socijalističkog realizma, napustio predavanja i otišao u Zadar sa grupom umetnika da slika slobodno i "po prirodi". Svi članovi Zadarske grupe bili su izbačeni sa Likovne akademije pa vraćeni, osim Miće Popovića. Podržao ga je jedino Ivan Tabaković, dajući mu privatno časove. Krajem četrdesetih i početkom pedesetih godina ušao je u najuži krug disidenata koji su se okupljali u ulici Simina 9a. Nadzirani od policije Mića Popović, Živorad Stojković, Borislav Mihajlović Mihiz, Dobrica Ćosić, Lazar Trifunović i Antonije Isaković postali su kasnije najuticajniji intelektualci i umetnici u našoj sredini i članovi SANU. Popović ih je naslikao na slici "Heksagonalni prostor" iz 1970.

Postavljena u Nacionalnoj galeriji u vidu šestougaonika, slika je bila zvučno nadgrađena nasnimljenim glasovima predstavljenih ličnosti pa je reč i o jednom od naših prvih multimedijalnih dela. U njegovom ateljeu na Starom sajmištu 1954. prvi put je izvedena Beketova drama "Čekajući Godoa", koja tada nije mogla da se prikaže ni u jednom beogradskom pozorištu. Prošavši faze apstraktnog slikarstva i enformela koje je kao većina naših poratnih modernista preuzeo iz Pariza, 1971. iznenadio je javnost potpunim zaokretom ka figuraciji kojoj će ostati veran do kraja života.

Često je na platnima aplicirao objekte, nastojeći da sliku proširi ka trećoj dimenziji a pored aktova, mrtvih priroda i portreta bavio se i provokativnim kritičkim realizmom. Svoju estetiku definisao je kao "slikarstvo prizora" a iz te serije najpoznatija su dela sa motivom majmuna i gastarbajtera, mada je u to vreme sumnjivo bilo i monumentalno predstaviti Vuka Karadžića. Ovoj majstor je svoju poetiku osvojio odličnim teorijskim znanjem, objavio je sedam knjiga, od kojih je u likovnom smislu najvažnija Ishodište slike. Njegova pristupna beseda u SANU iz 1980. godine ima programski sjajan naslov "Slikarstvo kao poslednja odbrana jednog naroda".