OBNOVITI ZGRADE DO 2050. ZA ČISTIJI VAZDUH: Vlada usvojila strategiju ulaganja u rekonstrukciju zgrada kako bi se trošilo manje energije
VEĆINA domaćinstava u Srbiji, blizu 60 odsto, greje se individualnim sistemom. Na daljinski je priključen tek svaki peti stan. Među onima koji se greju sami, čak 66 odsto koristi drvo, a ostali - mazut. Vlada je nedavno usvojila Dugoročnu strategiju za podsticanje ulaganja u obnovu nacionalnog fonda zgrada do 2050. godine. Preporučeni scenario predviđa oko 150 milijardi dinara godišnjeg ulaganja, a operativni troškovi bi sa sadašnjih oko 600, dostigli više od 900 milijardi dinara godišnje.
Foto M. Anđela
Obnova stambenog fonda, s druge strane, do 2050. godine smanjila bi emisiju ugljen-dioksida za 31 odsto u odnosu na lane. Potrošnja energije bi bila smanjena za 38 odsto.
- Scenario četiri je predložen kao osnova za strateški cilj Republike Srbije - stoji u Strategiji. - U cilju ostvarenja nivoa ušteda, potrebno je predvideti obuhvat obnove postojećeg fonda zgrada na nivou 4,16 miliona kvadrata, odnosno očekivanu površinu novoizgrađenih zgrada od 2,2 miliona kvadrata godišnje.
Analizom energetskih bilansa za Srbiju, stručnjaci ukazuju da postoji trend porasta potrošnje primarne energije, ali i emisije ugljen-dioksida, kao i isporučene električne energije. Koliko ovog gasa isporuči svaka novoizgrađena zgrada, stoji u njenom energetskom pasošu. To je, međutim, samo broj na papiru. Država ne stimuliše da ta emisija bude manja.
- Ukupne investicije potrebne za obnovu zgrada za četvrti scenario iznose 4.841 milijardu dinara - napominje se u dokumentu. - Zaključeno je da u skladu sa urađenom analizom energetskih ušteda kao rezultata integralne energetske obnove fonda zgrada, procenjeni učinak programa integralne obnove na ostvarenje energetskih ušteda do 2050. godine iznosi 2.704 milijarde dinara za predloženi scenario.
Razmatrani su različiti izvori finansiranja. Od učešća države, preko bespovratniih sredstava iz različitih programa, do povoljnih kredita.
- Program obnove zgrada ima veliki potencijal na smanjenje nezaposlenosti - uverena je Vlada. - Prema predloženom scenariju, do 2050. godine će putem investiranja u obnovu nacionalnog fonda zgrada čak i u konzervativnoj varijanti biti obezbeđeno oko 233.000 novih radnih mesta. Zahvaljujući investicijama u obnovu nacionalnog fonda zgrada, BDP Srbije bi, u periodu od 2021. godine do 2050. godine, mogao povećavati za 3,73 do 6,63 odsto godišnje.
STAMBENI FOND
PREMA raspoloživim podacima, Srbija ima 2.368.431 zgradu sa ukupnom površinom od 409.180.740 kvadrata. Porodičnom stanovanju pripada 179.024.312 kvadrata, 123.874.965 kvadrata višeporodičnom stanovanju, na 95.044.438 kvdrata se prostiru zgrade komercijalne namene, a 11.237.025 - zgrade javne namene.