ZGRADA LUJA DAVIČA IMA NOVE VLASNIKE: Imovina čuvenog koreografa, koji je streljan u Crnoj Gori 1942. godine, vraćena Jevrejskoj zajednici

V. CRNjANSKI SPASOJEVIĆ

01. 03. 2021. u 11:17

TRI poslovna prostora u centru Beograda, u Savamali, ukupne površine 171 kvadratni metar, koji su pripadali porodici čuvenog baletskog igrača Luja Daviča, Agencija za restituciju vratila je jevrejskoj zajednici, saznaju "Novosti".

Zgrada koja je pripala Jevrejskoj zajednici / Foto I. Marinković

- Jevrejskoj opštini Beograd su delimičnim rešenjem Agencije za restituciju - Jedinice za vraćanje imovine žrtava Holokausta, vraćena tri poslovna prostora u Ulici Milovana Milovanovića broj 3, u Beogradu, kao bivše vlasništvo Lujove majke Streje Davičo - kažu u Agenciji.

Streja Davičo, rođena Levi, tu je imovinu nasledila od Samuila Daviča, bratanca svog, ranije preminulog, supruga Benka. Davičo je bio potomak porodice čuvenog Hajima Daviča, poslovnog saradnika kneza Miloša. Ona i Benko imali su troje dece: najmlađeg, Luja, po kom danas nosi ime najpoznatija baletska škola u Beogradu, zatim Avrama Arsena i Samuila Boška.

Benko je bio poznati oficir i advokat, s kancelarijom na Dorćolu. Poticao je iz stare sefardske porodice, a bavio se i književnošću, bio je dugogodišnji predsednik Srpsko-jevrejskog pevačkog društva i Jevrejske opštine Beograd. Poginuo je tokom balkanskih ratova, 1913. godine, kod Krivolaka, u borbi s Bugarima, posle čega se Streja sa dečacima na nekoliko godina seli u Ženevu.

Lujo Davičo

Lujo Davičo rođen je 1908. i detinjstvo je proveo na Dorćolu. Svoj kratak život posvetio je modernoj igri i koreografiji, što je u to vreme bilo smelo i avangardno. Pohađao je čuvenu beogradsku školu za ritmiku i plastiku Mage Magazinović, a zatim je u Ženevi bio učenik Emila Žaka Dalkroza, švajcarskog umetnika i profesora. Davičo je bio igrač, koreograf, scenograf, pedagog... Nastupao je sa poznatim baletskim umetnicima svog doba, o čemu su izveštavali svi tadašnji listovi, od "Pravde" i "Politike", do "Balkana" i "Vremena".

U Beograd se vratio 1930. iz Pariza. Pedagoškom radu posvetio se pred rat, 1937 - 1938. godine, kada je osnovana Muzička akademija u Beogradu. Radio je kao profesor u sadašnjoj muzičkoj školi "Stanković", gde je osnovao odsek za balet. Ova škola i danas čuva spomen-tablu na njega.

Da bi izbegao pogrom Jevreja, uz pomoć prijatelja partizana, odlazi u Crnu Goru, gde radi kao konobar u jednom italijanskom restoranu-kantini. Streljan je, posle velikog mučenja, 1942. godine, u Nikšiću, kada je eksplodirala bomba koju je postavio pod sto sa italijanskim oficirima.

- Niko od bližih rođaka Luja Daviča, osim njegove majke Streje i ujaka Josifa Levija, nije preživeo Drugi svetski rat. Najverovatnije da danas nema živih naslednika ove čuvene porodice - kažu u Agenciji za restituciju.

Streja Davičo sa sinovima Lujom, Avramom Arsenom i Samuilom Boškom / Foto Privatna arhiva

Samuilo Boško Davičo, najstariji Lujov brat, odveden je kao jevrejski talac i streljan u prvoj grupi od 100 Jevreja, na Tašmajdanu, 28. jula 1941. Bio je mašinski inženjer. Srednji brat Avram Arsen, pravnik, pre rata je otišao u Palestinu, kao cionista, i tamo i umro od malarije u kibucu.

VRAĆENO 97 NEKRETNINA

JEVREJSKOJ opštini Beograd, prema Zakonu o otklanjanju posledica Holokausta, do sada je vraćen 41 stan i poslovni prostor koji su pripadali Jevrejima, danas bez živih naslednika. Jevrejskoj opštini Subotica vraćeno je 17 nekretnina, Novom Sadu 15, Zrenjaninu 11, Kikindi 6, Pančevu 5 i Zemunu 2. U Vojvodini je vraćano i poljoprivredno zemljište.

Pogledajte više