RAĐANJE STUDENTSKOG BUNTA: Protesti i štrajkovi na beogradskom univerzitetu

Svoja nezadovoljstva opštim stanjem u društvu izražavali su štrajkovima i demonstarcijama. Sudeći po  hroničarima iz devetnaestog veka prva „obustavu rada“ na Visokoj školi zabeležena je još 1871. godine. Studenti su bojkotovali nastavu jer su ondašnje vlasti dale otkaz Aćimu Ćumiću, profesoru krivičnog prava. 

Podsetimo da je u  međuratnom periodu, na Beogradskom univerzitetu organizovano 88 demonstracija sa preko 40.000 učesnika, 22 štrajka. Rad beogradskih fakulteta prekidan je 13 puta u trajanju od 93 dana. U obračunima sa policijom  uhapšeno je oko 2.600 studenata, ranjeno oko 200, ubijeno 4, dvoje je umrlo od posledica ranjavanja, a 6 studenata je nestalo.

I  poratnom periodu, kada vlast preuzima Komunistička partija, među beogradskim studentima građanske orijentacije dolazi do antirežimskih istupanja, kritikuje se politički i društveno-ekonomski  sistem vladajuće partije. Njima će se ubrzo, posle raskida na relaciji Moskva - Beograd, priključiti kolege koji su bili prosovjetske orijentacije.

Sredinom pedesetih godina prošlog veka , kada je Zapad počeo da širi ruke prema Jugoslaviji, a nesporazumi sa prvom zemljom socijalizma delimično izglađeni, na Univerzitet pristiže generacija akademskih građana koja je vaspitana u novonastalim društvenim okolnostima. Iako opredeljeni za socijalizam, kod njih se budi kritički duh .

Studenti očekuju da narodna vlast ispuni obećanja o boljem i slobodnijem životu. Svoja nezadovoljstva, naravno, iskazivali su u prvim demonstracijama i štrajkovima. Njihovi  zahtevi za većom  slobodom  nisu podrazumevali zapadni model višepartijske demokratije i kretali su se u okviru komunističkog i socijalističkog pogleda na svet i afirmaciju ideje samoupravnog socijalizma i socijalne pravde.