IZRANJA VILA IZ RIMSKE EPOHE: Sa arheolozima u Ćelijama - raskošni objekti na kompleksu od 40 hektara
INTENZIVNA istraživanja u Aninama, u Ćelijama kod Lajkovca, koje se već smatraju za jedan od najvećih, ali i najbolje očuvanih i ispitanih arheoloških lokaliteta rimskog perioda u Srbiji nastavljena su uprkos epidemiji virusa korona!
Foto privatna arhiva
Na ušću reke Ljig u Kolubaru, nedaleko od Ibarske magistrale, arheolozi su, naime, pronašli ostatke raskošne vile i mnogobrojne objekte gazdinstva čiji je vlasnik, po svemu sudeći, bio veleposednik, a kompleks se prostire na više od 40 hektara.
Uz to, u Aninama je pronađena kolekcija novca koja se ubraja u najveće iz te epohe na području Srbije. U pitanju je izuzetno veliko poljoprivredno dobro iz četvrtog veka, kompleks sa stambenim i ekonomskim delom, te grobljem. Istražen je tek deseti deo vile koja se, po procenama stručnjaka, prostire na više od 4.000 kvadratnih metara.
TROMEĐA RIMSKIH PROVINCIJA
- NASELjE Anine izgleda da je imalo veliki značaj, jer je na raskrsnici važnih puteva koji su vodili iz veoma bitnih rudarskih oblasti ka glavnim gradskim centrima, a približno je bilo i na tromeđi tri rimske provincije, Dalmacije, Panonije i Gornje Mezije - objašnjava Arsić.
- Po kvalitetu nalaza i arhitekture, ostaci se razlikuju od onih iz ruralnih naseobina u brdsko-planinskim predelima zapadne Srbije.
Pronađeni su dobro očuvani ostaci šest prostorija vile rustike, zidovi visoki do dva metra. Procenjuje se da je centralni deo građevine bio visok oko osam metara, a vila je imala sistem za grejanje toplim vazduhom u svim prostorijama! NESTVARNO Pored vile kompleks sadrži veći broj objekata, Foto privatna arhiva
- Trenutno istražujemo prostoriju koja je deo rimskog kupatila, ali još ne znamo njenu preciznu namenu - kaže rukovodilac projekta, arheolog Radivoje Arsić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Valjevu. - Sami Rimljani obavljali su nekakve građevinske izmene, pa su kopali i oštetili značajan sloj maltera. Međutim, jasno se vidi da je ulaz u tu prostoriju vodio od strane koja je okrenuta ka reci Ljig, a na zidovima se nazire i prozor.
Foto M. Veselinović
Arsić ističe da najnovija iskopavanja pokazuju da je kupatilo imalo i trem, čiji su temelji otkriveni. U ovoj fazi istraživanja, arheolozi su pronašli i blok građevina za koji se nije znalo da postoji.
- Na velikom broju njiva na lokalitetu Anine, prilikom oranja pojavljuju se veće količine građevinskog materijala, uglavnom kamenja, kojim je građena vila, a koje su seljani ne znajući o čemu je reč neretko koristili čak za gradnju svinjaca - kaže Arsić. - Blizina Ibarske magistrale i lak pristup lokalitetu, idealni su za ovu vrstu turističkih objekata, kakvu nema nijedan sličan rimski lokalitet u Srbiji!