SMETA SVE SRPSKO, PA I JEZIK I KNJIŽEVNOST: Novopazarski Bošnjaci zbog skupa lingvista traže prinudnu upravu na Državnom univerzitetu
DA nekim Bošnjacima u Novom Pazaru smeta sve što je vezano za srpski jezik i književnost, pokazala je nedavna međunarodna naučna konferencija na Državnom univerzitetu u Novom Pazaru na kojoj su vodeći stručnjaci iz zemlje i sveta govorili o mnogim važnim temama iz oblasti nauke o jeziku i nauke o književnosti.
arhiva
Skup koji je nosio naziv "Srpski jezik i srpska književnost od srednjeg veka do danas", bio je povod da Bošnjačko nacionalno veće zatraži od Ministarstva prosvete hitno uvođenje prinudne uprave na Državnom univerzitetu u Novom Pazaru.
Bošnjaci okupljeni u ovoj organizaciji ocenili su da je na toj konferenciji propagiran jednonacionalni koncept jezika i književnosti i da Državni univerzitet na taj način sprovodi "apsolutno mononacionalnu i ideološki zasnovanu naučnu konferenciju".
- Činjenica da se pojavljuje ime ponekog bošnjačkog pisca služi zamagljivanju slike, jer su na skupu bili prisutni samo oni koje istorija srpske književnosti tretira kao isključivo srpske pisce - ocenjeno je u saopštenju BNV. - Trebalo je da se organizuje skup i o srpskom, i o bosanskom jeziku i književnosti, a izostalo je učešće istraživača iz Sarajeva, Tuzle, Zenice, Mostara i Bihaća.
Đaci se školuju na bošnjačkom
NACIONALNE manjine u Srbiji po zakonu imaju pravo da se školuju na jednom od osam manjinskih jezika. To su bošnjački, albanski, bugarski, mađarski, rumunski, rusinski, slovački i hrvatski.
- Time je omogućeno i da učenici bošnjačke nacionalne manjine svoje celokupno obrazovanje imaju na bosanskom jeziku - poručuju iz Ministarstva prosvete. - Ova prava su, kako su u više navrata isticali lingvisti, među najvećima u Evropi, a daleko veća nego što ih ima srpska nacionalna manjina u mnogim državama u regionu.
Međutim, u Bošanjčkom nacionalnom veću su prevideli da su na skupu, pored vodećih profesora i naučnika iz naše zemlje, učestvovali i filolozi iz Rusije, Kine, Slovenije, Hrvatske, Severne Makedonije, Crne Gore, BiH, Nemačke, Italije, Poljske, Bugarske i Azerbejdžana.
Kritički stav BNV prema Državnom univerzitetu nije nov, jer ova organizacija već godinama zahteva da se na ovom Univerzitetu u okviru studijskog programa Srpska književnost i jezik otvori studijski program Bosanski jezik i bošnjačka književnost. A to bi, kako su ocenili lingvisti, ugrozilo opstanak katedre za srpsku književnost i jezik.
I dok BNV ovo pitanje prebacuje na teren politike, sa univerziteta poručuju da je reč isključivo o promociji nauke.
Šef studijskog programa Srpska književnost i jezik prof. dr Dragana Novakov ističe da je konferencija o srpskom jeziku i književnosti od srednjeg veka do danas, najpre promocija Univerziteta, a potom i Departmana za filološke nauke, te katedre za Srpsku književnost i jezik, odnosno promocija nauke.
- Nesumnjivo, ovo je jedna idiomatska međuzona sa izraženom govornom i etničkom raznolikošću, što je veoma važno - rekla je prof. Novakov. - Sve to ukazuje na činjenicu da je od velikog značaja proučavati govore svih naroda koji žive na jednom geografskom području i u jednom istorijskom kontinuitetu. Naravno, to podrazumeva istraživanje jezika i književnog stvaralaštva s prostora jugozapadne Srbije od srednjeg veka do danas, uspostavljanje dijaloga i razmenu iskustava s naučnim radnicima slavističke orijentacije iz zemlje i inostranstva, prezentaciju jezičkog, književnog i kulturnog nasleđa s prostora jugozapadne Srbije, kao i popularizaciju bavljenja jezikom i književnošću u naučnom i stručnom smislu, uključujući i obrazovne institucije.
Jedan od učesnika konferencije bio je i prof. Vladan Jovanović sa Instituta za srpski jezik, čija je tema bila "Nadgrobni natpisi na groblju kraj Petrove crkve u svetlu filoloških istraživanja srpskih istorijskih nekropola".
- Nekropola kraj Petrove crkve u Novom Pazaru smatra se jednim od najbogatijih istorijskih grobalja na prostoru jugozapadne Srbije, ali i mnogo šire - kaže nam prof. Jovanović. - Značaj ovog nekrotoponima utoliko je veći ako se ima u vidu činjenica da je ovde reč o jednoj od najstarijih sačuvanih crkava u Srbiji koje potiču iz prenemanjićkog vremena, podignutoj pre više od hiljadu godina y oblasti u kojoj je nastala prva samostalna država Srba.
U referatu koji je, inače, prof. Jovanović uradio sa koleginicama Marijom Đinđić i Natašom Vulović Emonts, navodi se da se prema delimičnom uvidu u natpise s pomenute nekropole na osnovu terenskog rada i literature, može pretpostaviti da najstariji datirani spomenici potiču iz 17. i 18. veka, pri čemu je najveći broj spomenika s očuvanim natpisima iz 19. i početka 20. veka.
- Pri tome treba naglasiti da na groblju ima mnogo starijih nedatiranih spomenika - kaže Jovanović. - Uzimajući u obzir dosadašnja istraživanja srpskih nadgrobnih natpisa na materijalu srpskih istorijskih nekropola, pažnju smo usmerili na najbitnije jezičke aspekte njihovih ispitivanja, kao što su jezik natpisa i njihove grafijske karakteristike, izgled spomenika, jezičke forme, poređenje natpisa s onima u drugim istorijskim nekropolama, mogućnost utvrđivanja njihove tipološke klasifikacije itd...