U BEOGRAD SE VRATIO ŽIVOT I SLOBODA: Navršilo se 80 godina od velike bitke za prestonicu
OSLOBAĐANjEM Beograda okončana je 1.287 dana duga nemačka okupacija glavnog grada Jugoslavije.
Foto Dokumentacija “Novosti” i “Borbe”, Vikipedija, Muzej Srbije.
Beograd je (uz delimično Pariz) bio jedini glavni grad u Evropi u čijem je oslobađanju sa armijama velikih sila ravnopravno učestvovala regularna nacionalna vojska, Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije.
Ofanzivna operacija “Beograd”, kako glasi kodno ime, i koja je obuhvatala proterivanja Nemaca iz Srbije, bila je jedna od najvećih i najznačajnijih bitaka u ovom delu Evrope u Drugom svetskom ratu. Trajala je od 12. do 22. oktobra 1944. godine i predstavljala Je deo opsežnog operativnog plana Trećeg ukrajinskog fronta Crvene armije i Prve armijske grupe NOVJ. Združene jedinice NOVJ i Crvene armije nanele su u ovoj operaciji nemačkoj Grupi armija Srbija težak poraz i oslobodile Beograd.
Nemačka se suočila sa velikim problemom kako da sa postojećim snagama zadrži pod kontrolom Srbiju kojima je trebalo da u pomoć stigne 300.000 vojnika i borbena tehnika Grupe armija E iz Grčke. Srpska prestonica je u strateškim planovima Trećeg rajha postala komandno mesto novog podunavskog fronta prema Sovjetima i NOV Jugoslavije.
Ofanzivna operacija “Beograd” bila je daleko više od gerilskog rata koji se do tada vodio na brdsko-planinskim prostorima. Moskva i Berlin vodili su trku sa vremenom, ko će pre dovesti elitne borce i tehniku u Srbiju, koja je bila saobraćajno čvorište Jugoistočne Evrope i značajna sirovinska baza.
Bitka za Beograd u oktobru 1944. bila je, pre svega, nadmetanje u motivisanosti, hrabrosti, uvežbanosti, vojnoj tehnologiji i filozofiji ratovanja s jedne strane nemačke vojske i s druge Crvene armije i partizanskih jedinica.