SRBI SE BRANILI „ZOROM“ I „PROSVJETOM“ : Karanović o srpskohrvatskim odnosima u Austrougarskoj (VIDEO)
PAŽLjIVO osmišljen pokušaj izmene strukture stanovništva na tlu Bosne i Hercegovine, Austrougarska je sprovodila postupno kroz demografsku politiku smanjenja broja stanovništva srpske nacionalnosti.
Foto: KCNS
S tim u vezi afirmisana je ideja o postojanju zasebne „bosanske nacije", što je defakto bio način na koji je Austrougarska imala nameru da ostvari svoj sistematski plan brisanja srpskog identiteta na prostoru BiH.
- U prilog tome glasno govore analize popisa stanovništva, i dovoljno je samo uzeti u razmatranje popise iz 1910. i 1895. godine. U poslednjem austrijskom popisu stanovništva iz 1910. godine bilo je 825.418 pravoslavnih Srba, što čini 43,49 odsto ukupnog broja stanovnika. Prema popisu stanovništva od 22. aprila 1895. godine, Bosna ima 1.361.868 stanovnika a Hercegovina 229.168, što daje ukupan broj 1.591.036- navodi istoričar Ognjen Karanović.
Kako bi očuvali i odnegovali svoj nacion, Srbi osnivaju različita čitalačka, kulturna i pevačka društva, a početkom XX veka nova inteligencija Srba u BiH odigrala je glavnu ulogu u političkom životu srpskog naroda. Glavne srpske kulturne i nacionalne organizacije bile su „Prosvjeta" i „Zora". Srpske nacionalne organizacije bile su fokusirane na očuvanje srpskog jezika, istorije i kulture. Prve srpske sokolske zajednice na sadašnjoj teritoriji BiH osnovane su krajem XIX veka.
Predavanje istoričara Ognjena Karanovića „Srpsko – hrvatski odnosi u BiH 1878. -1914“ može se pogledati na Jutjub kanalu KCNS.