PRE 70 GODINA PORINUTA PRVA NUKLEARNA PODMORNICA: "Nautilus" prvi oplovio svet bez izranjanja

 Ona je bila prekretnica u vojnoj tehnologiji jer su pogonski nuklearni reaktori, koji nemaju ograničenje roka trajanja, rešili probleme podmornica sa dizel motorima, koje moraju da izranjaju da bi uzele kiseonik i napunile baterije i gorivo.

Amerikanci su likovali tvrdeći da su stvorili podmornicu koja može večno da plovi ne izranjajući, jer njeni nuklearni reaktori daju toplotu koja se koristi za proizvodnju vodene pare za pogonske turbine, za desalinizaciju morske vode i za stvaranje kiseonika hidrolizom.

Da bi pokazao nadmoć, "Nautilus" je 1960. izveo prvu podvodnu plovidbu oko sveta i prvi je plovio ispod Severnog pola. SSSR je ubrzo počeo da razvija sopstvena plovila na nuklearni pogon, a SAD su odgovarale novim tipovima "nuklearki". Otvaranje tajnih hladnoratovskih arhiva je otkrilo da je podvodna trka u naoružavanju često koštala života podmorničare. Sovjeti su, na primer, skrivali da je 1961. njihova podmornica K-19 imala katastrofalan kvar tokom vežbi u severnom Atlantiku zbog koga je posada bila izložena visokom nivou radijacije, a SAD su ćutale da je 1963. američka podmornica "Trišer" potonula prilikom testiranja sa svih 129 članova posade. Rusi su uočili da su nuklearne podmornice korisne na velikim dubinama i u okeanima, ali da su veoma bučne i da ne mogu da operišu u manjim morima, pa su nastavili da razvijaju manje i tiše "dizelke" koje lako mogu da se sakriju u plitkim vodama. Da su bili u pravu pokazalo se i tokom američko-indijsko-japanskih manevara 2015. kada je ruska dizel-podmornica klase "Kilo" iz ratne flote Indije prva otkrila podvodnu buku američke "nuklearke" klase "Los Anđeles" i "potopila" je. SAD nisu želele da priznaju očigledan gubitak, pokušavajući da zamažu oči saveznicima iz NATO kojima su nameravali da prodaju taj tip podmornice.