SRBIJA U VRTLOGU VELIKIH SILA: Prilozi za istoriju Drugog srpskog ustanka i obnove države
PROPAST srednjovekovnih srpskih država pod udarima Osmanskog carstva, život u tuđim imperijama, obnova srpskih država na mapi Evrope 19. veka, njihova borba za opstanak u surovom svetu velikih sila - sve to predstavlja zaista nesvakidašnju povest.
Podanici drugog reda, pravoslavni hrišćani u šerijatskom Osmanskom carstvu, rimokatoličkoj Habzburškoj monarhiji i Mletačkoj republici, trpljeni i tlačeni, izlagani samovolji muslimanskih odmetnika i papskih misionara, planskim zatiranjima i seobama, pogibijama u tuđim vojskama na nemirnim, krvavim granicama carstava, Srbi su, predvođeni svojom Pećkom patrijaršijom, iznova otkrivali zaboravljene veštine diplomatije i ratovanja. Ciljevi srpske spoljne politike veoma su rano uobličeni i bili su neobično trajni. Ključno je bilo očuvanje „prave vere”, „zaveta otaca naših Save i Simeona”, nemanjićkih predanja, kultova i zadužbina. Još iz prednemanjićke epohe prvih srpskih država nasleđeni su, i prilagođeni novom vremenu, ideali oslobođenja i ujedinjenja srpskih zemalja.
Državničkim, diplomatskim i vojnim veštinama Srbi su se učili u surovom svetu velikih sila. Najmoćnije evropske države odlučujuće su uticale na istoriju Starog kontinenta. Bez dozvole velikih sila srpskim državama nije mogla da bude pripojena nijedna reka, niti planina. Nijedan veliki događaj u unutrašnjoj politici nije mogao da se odigra bez njihovog uticaja.