(UZNEMIRUJUĆE) AMNESTIRALI ALBANCE POD OKRILJEM BRATSTVA I JEDINSTVA: Svedočanstvo o jezivom stradanju Srba i Jevreja na KiM (FOTO/VIDEO)

S.BABOVIĆ

03. 03. 2023. u 19:33

U DRUGOM svetskom ratu 10.000 Srba je ubijeno, a najmanje 100.000 proterano sa teritorije Kosova i Metohije, pokazuje istraživanje Muzeja žrtava genocida u Beogradu, čija je potresna izložba prvi put predstavljena javnosti, u Narodnom muzeju Kruševac.

Foto: S. Babović

Zlu sudbinu doživeli su i Jevreji. U Prištini ih je stradalo oko 400, a u Kosovskoj Mitrovici, više od 100. Mnogi su završili u koncentracionim logorima. Na stotine fotografija iz arhiva ovog Muzeja, ali i Vojnog muzeja, Muzeja Jugoslavije, Vojnog i Etnografskog muzeja, kao i dragocena svedočanstva, neposredno ukazuju na razmere zverstava albanskih kvislinga na teritoriji Kosmeta, koji je nakon Aprilskog rata 1941. godine, sporazumom fašisitčke Italije i nacističke Nemačke od 23. aprila podeljena između italijanskog,nemačkog i bugarskog okupatora.

Dokumentacija svedoči da su Albanci sa oduševljenjem prihvatili činjenicu da je pod italijanskom okupacijom anektiran projekat "Velike Albanije", a većinska albanska zajednica je okupaciju Kraljevine Jugoslavije dočekala kao oslobođenje. Dobrovoljno prijavljivanje u SS divizije, kao i oružane snage pod okriljem ostalih okupatora protiv kojih se borio ceo svet, bilo je masovno. Postavka "Prećutani zločin: Zverstva albanskih kvinslinga nad Srbima i Jevrejima na KiM u Drugom svetskom ratu“ pokazuje i na koji način.

- Oni jesu ubijali i ratne zarobljenike, ali posebno je važno da se kaže što su ubijali srpske civile, taj teror je bio svakodnevani - napominje dr Nenad Antonijević, autor izložbe i istraživačkog projekta. - Kada se pogleda broj stanovnika, konačne cifre zločina su ogromne. I ti zločini možda formalno imaju karakter ratnih zločina, ali u mnogim elementima oni sadrže i genocidni zločin.

Jedan od najmasovnijih zločina odigrao se u Peći krajem 1943.godine, kada je ubijeno više stotina Srba. Veliki zločin odigrao se i u selu Velika na planini Čakor 28. jula 1944.godine kada su pripadnici 21. nemačke SS divizije „Skenderbeg“ koju su sačinjavali albanski kvislinzi sa Kosova i Metohije, brutalno ubili najmanje 428 meštana,pretežno decu,žene i starije. Srpsko i jevrejsko stanovništvo stradalo je i u logorima,a najozloglašenije tamnice bile su u Gnjilanu, Peći, Prištini, Uroševcu,Đakovici.

Ne manji teror činili su „vulnetari“ (dobrovoljci), žandarmerija, milicija, Kosovski puk, bataljon Druge prizrenske lige, pripadnici 13.SS divizije „Handžar“, pripadnici nemačkih obaveštajnih služni i „balisti“, odgovorni za najviše zločina pri kraju okupacije i rata. Državna komisija Demokratske Federativne Jugoslavije formirana da istraži ova zverstva radila je svega sedam dana, a šturi nalazi su za posledicu između ostalog, imali relavitizaciju zlodela i amnestiju onih pripadnika albanske zajednice, koji su odgovorni za zločine, pod okriljem politike bratstva i jedinstva.

- Državna komisija nije istražila sva dokumenta i registrovala je jako malo ratnih zločinaca među albanskim kvislinzima - predočava za „Novosti“ dr Nenad Antonijević.-Veliki broj odgovornih za zločin, što naredbodavaca, što inspiratora, organizatora, saučesnika i direktnih izvršioca zverstava tako je izbeglo odgovornost, pobegli su u druge, najčešće prekookeanske zemlje.

SIMBOL

REALIZACIJU ove izuzetne postavke koja će biti otvorena do 25.marta, omogućili su Ministarstvo kulture i Fondacija Muzeja žrtava genocida, a podrška je došla i od kruševačkog muzeja,Muzeja Jugoslavije,Vojnog i Etnografskog muzeja i Ansambla narodnih igara i pesama Kosova i Metohije „Venac“. Izložbu prati i dvojezično bogato ilustrovani katalog,a biće organizovano i stručno vođenje.

-Kruševac je izabran kao prvi grad za otvaranje izložbe iz više razlgoa, to je prestonica Lazarevog grada, simbola boja na Kosovu, crkve Lazarice i svega drugog što čini iskonsku nacionalbu norbu za očuivanje svete srpske zemlje - istakao je na otvaranju Dejan Ristić, direktor Muzeja žrtava genocida.

Pravda nije sustigla tada najveće zločince Džafera Ibrahima Devu i Redžepa Mitrovicu. Članovi komisije bili su uglavnom partijski članovi KPJ albanske nacionalnosti, koji su na neki način ublažili zločine albanskih kvislinga nad Srbija, jer je rečeno da je to urađeno zato što su Albanci bili matretirani u periodu Kraljevine Jugoslavije od strane "srpskog hegemonističkog režima“.

Nakon terora na KiM, masovnog paljenja kuća, sela, crkava, masakra nad civilima, doseljavani su Albanci. Procene istraživača su da je od 80.000 do 100.000 Albanaca naseljeno na imanja i zemlju srpskog življa na Kosmetu.

Pogledajte više