OD BiH JOŠ TRAŽIMO 219 NESTALIH OSOBA: Sudbina "izgubljenih" u ratnom vihoru nije razrešena ni dve decenije posle sukoba

Na tom spisku je i 59 građana Srbije i pripadnika bivše JNA, koji su nestali tokom njenog povlačenja iz Sarajeva i Tuzle 1992. godine, kao i na području Istočne Bosne, Kupresa, Mostara, Bihaća... S druge strane, na grobljima u Srbiji ima još 189 posmrtnih ostataka čiji identitet nije utvrđen, a pretpostavlja se da su žrtve stradale tokom rata u BiH.

Zajednička izviđanja mesta mogućih grobnica i primopredaja identifikovanih posmrtnih ostataka dalji su koraci u ovim postupcima, koji su dogovoreni na nedavno održanom trilateralnom sastanku Komisije za nestale Vlade Srbije sa telima za traženje BiH i Crne Gore, u Beogradu.

Saradnja između svih zemalja u regionu morala bi da bude bolja, jer je to preduslov da se otkrije sudbina oko 10.000 ljudi, o kojima se ništa ne zna već duže od dve decenije.

- Srbija ima legitiman interes za rešavanje sudbine i 160 nestalih, uglavnom građana BiH, imajući u vidu da najveći broj njihovih porodica kao izbeglice žive ovde i preko Crvenog krsta naše zemlje podneli su zahteve za traženje - kaže Maja Vasović, rukovodilac Grupe za nestala lica na teritoriji bivše SFRJ, iz Komesarijata za izbeglice i migracije Srbije. - Na srpskoj listi nalazi se i 31 osoba nestala na teritoriji BiH, tokom oružanih sukoba u Hrvatskoj. Njihov nestanak uglavnom je vezan za logor Lora u Splitu, ali i Mostar, Kupres...

Prema svedočenjima, pojedini logoraši iz Lore ubijeni su i sahranjeni u BiH. Za sve nestale u vezi sa tim logorom, kaže naša sagovornica, ima dovoljno prikupljenih uzoraka za DNK analizu, a ovi ljudi su na listama traženja Srbije, BiH ili Hrvatske.

Do sada je, navodi, kroz saradnju sa nadležnim telima za traženje u BiH rešeno 213 slučajeva i preuzeti su posmrtni ostaci 40 ljudi sa liste traženja Srbije. U pitanju su pripadnici bivše JNA (grupa Donje Kolibe, tzv. Nikšićka grupa i Šavnička grupa, kao i vojnika stradalih u napadima na kolone JNA) i civila poginulih u Sarajevu i Goraždu. Organima u Sarajevu predati su pak posmrtni ostaci 173 osobe, sahranjene u Srbiji i ekshumirane na grobljima Lešće, Nova Bežanija i Orlovača u Beogradu, Sremskoj Mitrovici, Šapcu, Novoj Varoši, Priboju i Kruševcu.

- Ekshumacijama N. N. lica sahranjenih na gradskim grobljima u Srbiji obuhvaćeni su svi koji su na tim područjima pokopani od 1991. do 1995. godine, bilo da su posmrtni ostaci doplovili rekama, bilo da su preminuli u bolnicama, ili su pak mrtvi dovezeni radi identifikacije i obdukcije u nadležne medicinske ustanove - kaže Vasović. - Ukupno je ekshumirano 488 ljudi, od kojih je 299 identifikovano i predato zainteresovanim stranama ili porodicama u Srbiji. Radi transparentnosti procesa prilikom ekshumacija omogućen je monitoring predstavnicima Hrvatske, BiH, međunarodnim i nevladinim organizacijama.

ZASTOJ U SARADNjI S HRVATSKOM

PREDSEDNIK srpske Komisije za nestale Veljko Odalović predložio je, na bilateralnom sastanku sa radnim telom Vlade Hrvatske za nestale u Domovinskom ratu, u oktobru 2020. godine, održavanje trilateralnog sastanka, koji bi uključio i Sarajevo. Teme bi bile evidentiranje svih nestalih, rešavanje 4.000 slučajeva neidentifikovanih posmrtnih ostataka u mrtvačnicama širom regiona, ali i izviđanje lokacija masovnih grobnica. Do sastanka nije došlo, a saradnja sa Hrvatskom je u zastoju.