PETAR VELIKI ŽELEO U EVROPU: Istoričar Srđan Graovac o Rusiji, Istočnom pitanju i zaštiti hrišćana na Balkanu
PREDAVANjE istoričara Srđana Graovca,poslednje u ovoj godini, primarno se bavi Rusijom i Istočnim pitanjem, što je podstaknuto prethodnom tribinom predavača o Krimskom ratu. Na ovaj način predavanja se međusobno dopunjuju, stvarajući širu sliku samog istorijskog fenomena i pružajući mogućnost povezivanja Istočnog pitanja u celini sa današnjim trenutkom.
kcns
Graovac naglašava da je ovo pitanje dugo „opterećivalo međunarodne odnoseˮ i da je njegov spiritus movens pitanje sudbine Osmanskog carstva. Rusija je u pomenuti proces direktno inkorporirana na čelu sa Petrom Velikim koji je nastojao da „Rusiju uključi u evropski politički životˮ.
Odnos Rusije prema Istočnom pitanju Graovac deli u nekoliko istorijskih etapa.Petru Velikom, uz kog se usko veže i „uvođenje Srba, Grka, Bugara, a na kraju krajeva i Rumuna u Istočno pitanjeˮ, priključuju se potezi Katarine Velike, te predavač iscrpno obrazlaže i analizira ovu „prvu fazu ruskog viđenja Istočnog pitanjaˮ, osvrćući se na ratove, potencijalne saveznike, osvajanje mnogih oblasti, kao i na ukazivanje Rusije kao „zaštitnice balkanskih hrišćanaˮ.
Druga faza, uslovno rečeno, nastupa u XIX veku i markirana je pokušajem Rusije da sa Crnog izađe na Sredozemno more. Graovac nadalje predočava okolnosti Krimskog rata, potom i perioda Napoleonovih ratova, što povlači i analizu doba vladavine Aleksandra I i kasnije njegovog brata Nikolaja I, a sve u funkciji akcentovanja ključnih vektora ruskog stanovišta spram Istočnog pitanja.
Balkanski ratovi i Prvi svetski rat analizu vode završetku, kada se može reći da je ovo pitanje sa ruskog aspekta poslednji put načeto, jer po izbijanju Revolucije i Građanskog rata ono biva stavljeno ad acta, ostavljajući prostor obrazloženju predavača zašto se može smatrati da je „Istočno pitanje suštinski rešeno na štetu Rusijeˮ.
Predavanje istoričara msr Srđana Graovca na„Rusija i Istočno pitanje" može se pogledati na Jutjub kanalu KCNS.
BONUS VIDEO - Uklonjena barikada na Merdaru