ŠTO JE NOVI SAD DOBIO, LESKOVAC – IZGUBIO: Koji su gradovi naše zemlje i zbog čega tokom poslednje decenije ostali bez najviše stanovnika

U plusu je i Beograd, ali je porast broja stanovnika od 1,6 odsto, u apsolutnim brojevima tek 26.123. Gotovo toliko za deceniju se smanjio, recimo, Požarevac.

Osam Beograda i Novog Sada veći broj stanovnika u odnosu na prethodni popis sada imaju još Novi Pazar i Tutin. I dok je u Beogradu rast stanovništva isključivo rezultat doseljavanja, u Novom Pazaru i Tutinu razlog je visok natalitet, a u Novom Sadu i migracioni saldo i stopa rađanja.

Broj Beograđana povećao se od 2011. godine sa 1.659.440 na 1.685.563, a broj Novosađana sa 341.625 na 367.121.

Među gradovima koji su izgubili više od 10 odsto populacije, što je republički prosek su: Požarevac (za 18.202 manje), Subotica (za 16.875 manje), Zrenjanin (za 16.800 manje), Vranje (za 16.274 manje), Kruševac (za 14.421 manje), Kraljevo (za 13.997 manje) i Užice (za 14.338 manje).

Stanovništvo je izgubio i Niš, i to 10.421 duša, ali je to, gledano u procentima, ipak manje od republičkog proseka.

- Beograd godinama ima negativan prirodni priraštaj, ali dobar migracioni saldo - kaže demograf Gordana Bjelobrk, načelnica Odeljenja za demografiju Republičkog zavoda za statistiku. - Konačni rezultati popisa pokazaće u kojim opštinama i gradovima je pad broja stanovnika rezultat pada prirodnog priraštaja, a gde su to unutrašnje ili spoljne migracije. Ako jedna sredina gubi mlado stanovništvo, jasno je da su u pitanju migracije. Ukoliko, pak, gubi starije, očigledno je da je u pitanju veći mortalitet u odnosu na natalitet.

Da je u većini delova Srbije za depopulaciju, i to čak sa učešćem od dve trećine, kriv prirodni priraštaj, a samo za trećinu migracije, potvrđuje demograf dr Petar Vasić sa Geografskog fakulteta u Beogradu.

- Pre nego što su objavljeni preliminarni popisni rezultati radio sam projekciju za Smederevo. Ono je izgubilo oko 10.000 stanovnika od prethodnog popisa, od čega 70 odsto na konto većeg mortaliteta u odnosu na stopu rađanja. Slična je situacija i u ostalim srpskim gradovima. Iako bi se očekivalo da stanovništvo sa seoskih područja gravitira ka najbližem gradu, kao što je bilo sedamdesetih i osamdesetih godina, kad smo imali procvat industrije, većina mladih porodica sada ide u Beograd, Novi Sad i Niš - kaže Vasić.

On dodaje da mladim porodicama u manjim gradovima nedostaje kvalitetno obrazovanje, zdravstvo, zabavni i rekreativni sadržaji. Bez obzira na infrastrukturu, mogućnost zaposlenja, a negde čak i visoke plate, oni za svoje potomstvo žele više. Kragujevac i Niš, kao univerzitetski i klinički centri, bolje su prošli. Kod njih je pad broja stanovnika manji od 10 odsto, koliki je republički prosek.

- U Nišu je prirodni priraštaj toliko opao da bi, da nije bilo doseljavanja, broj stanovnika bio daleko manji - kaže Vasić. Bolje su prošla i mesta bliža Beogradu. Npr. u Pančevu imamo pad od šest odsto. Verujem da je gradsko jezgro zadržalo svoju populaciju, a broj žitelja pao je u selima u okviru pančevačke opštine.

Vasić još dodaje da Beograd svake godine na konto negativnog prirodnog priraštaja gubi od 7.000 do 8.000 ljudi, koje nadomesti migracijama. I Novi Sad ima veliku imigraciju u grad, ali, pošto se doseljavaju mlađi ljudi, i stopa rađanja nije mala.

- Novi Pazar ima toliki prirodni priraštaj da bi imao još više stanovnika da nema puno iseljavanja u inostranstvo. Mislim da će konačni rezultati popisa pokazati da najvišu stopu ukupnog fertiliteta ima Tutin, čiji je porast stanovništva premašio 10 odsto upravo zbog pozitivnog prirodnog priraštaja - zaključuje Vasić.

ZVEZDARA I VOŽDOVAC CVETAJU

ZVEZDARA je jedna od opština koja ima najviše doseljenih. Godine 2011. imala je 151.808 stanovnika, a danas 171.923. Isti je slučaj i sa Voždovcem, koji je imao 158.213 stanovnika, a sada 175.075. Za razliku od njih, Vračar, Stari grad ili Savski venac ne mogu da se šire i više su orijentisani ka poslovnom ambijentu, pa se iz njih više ljudi odseljava nego što se doseljava.