OVDE SU FAŠISTI UBILI NA DESETINE HILJADA LJUDI: Brigu o Spomen-području u Jajincima preuzeće Muzej žrtava genocida

Naime, jučerašnjim sastankom u Skupštini grada Beograda između predstavnika Grada, Muzeja žrtava genocida i Ministarstva kulture, počela je i zvanično procedura preuzimanja spomen-područja.

Očekuje se da Jajinci do Nove godine pređu u ruke Muzeja, kao matične ustanove, odgovorne za negovanje kulture sećanja na žrtve genocida, ratnih i zločina protiv čovečnosti.

- Davanjem na staranje i upravljanje ovog istorijskog lokaliteta od nacionalnog značaja Muzeju žrtava genocida, kao i obezbeđivanjem uslova za realizaciju planiranih aktivnosti, konačno će biti obustavljena višedecenijska praksa da se masovne grobnice desetina hiljada stradalnika koriste za auto-trke, izlete, sportske aktivnosti, šetanje kućnih ljubimaca, organizovanje proslava dečjih rođendana, sunčanje i mnogo toga što sa pravom izaziva uznemirenje građana, a posebno neposrednih potomaka žrtava - saopštavaju iz Muzeja.

Njihovi stručnjaci su tokom prethodnog vikenda ponovo uočili tragove vožnje i "potpisivanja" kola po masovnim grobnicama.Prošle godine pojedinci su, vozeći kvadove, napravili kratere i uništili zelene površine, a posebnu pažnju javnosti privukla je fotografija devojke koja se sunčala pored Centralnog spomenika.

Direktor Muzeja Dejan Ristić, za "Novosti", kaže da je u zemlji godinama negovano "ideološko sećanje", a od raspada nekadašnje zajedničke države "kultura zaborava", čiji spoj u glavama ljudi izaziva haos.

- Osim toga, jedino u Srbiji su stratišta prozvana spomen-parkovima, umesto spomen-područjima ili državnim muzejima. Time se ljudima sugeriše da je to mesto za razbibrigu. Još kada se dodaju klupe i suncobrani, ljudi se ponašaju kao na bilo kom izletištu. A ovo nije izletište, već najveće stratište u Srbiji u vreme Drugog svetskog rata - kaže Ristić.

Zato će Muzej, kada staranje pređe na njega, postaviti fizičke barijere, da ljudi ne bi mogli da voze na ovom mestu ili organizuju sportska takmičenja. Slične barijere postavljene su u Donjoj Gradini, gde su građani, i to Srbi, ulazili automobilima vozeći po grobnim poljima!

- Od nas samih je potrebno sačuvati naše stradalnike - kaže Ristić, i dodaje da će biti organizovana i edukacija građana, a čuvarska kućica postaće kustosko-čuvarska kućica.
Inicijativu Muzeja od 29. decembra prošle godine da im Jajinci budu dati na staranje prvo su prodržali predsednik Aleksandar Vučić i premijerka Ana Brnabić, a pre nedelju dana i potpredsednica Vlade i ministarka kulture Maja Gojković.

Inače, u Jajincima je za vreme Drugog svetskog rata streljano više desetina hiljada osoba svih nacionalnosti, najviše srpske. Tu su ubijani i Jevreji, Romi, pristalice i pripadnici narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, Jugoslovenske vojske u otadžbini, a bilo je i streljanih kriminalaca i prestupnika, kao i stranaca, ali u malom broju.

Streljanja su počela 15. jula 1941, kada je pogubljena prva grupa osuđenih Jevreja. Od tada, ovo nekadašnje Školsko strelište beogradskog garnizona Vojske Kraljevine Jugoslavije, figuriralo je kao gubilište na kome je streljano najviše osuđenika u čitavoj okupiranoj Srbiji.

Sve egzekucije vršio je nemački 64. policijski bataljon, a u manjem broju i vojnici Srpske državne straže. Najveći broj osuđenika streljan je iz logora u Topovskim šupama, na Banjici, Sajmištu, kao i iz zatvora kvislinške Specijalne policije i Gestapoa.

RAKA SA 7.000 LEŠEVA

ZA kopanje raka obično su angažovani radnici sa Novog groblja. One su kopane za 100 i više leševa. Za vreme spaljivanja žrtava, svedoci su videli najdublju raku na sredini i u njoj je pronađeno više od 7.000 ubijenih, mahom Jevreja koji nisu imali rana. Oni su ubijeni u pokretnoj gasnoj komori (dušegupki), početkom 1942.

BONUS - NAJAKTUELNIJI VIDEO SNIMCI