ZABRANILI SEĆANJE I NA RACIJU I NA VLADIKU ĆIRIĆA: Autorski tekst istoričara Petra Đurđeva

Петар Ђурђев 05. 10. 2022. u 16:23

ISTORIČAR Petar Đurđev povodom još jednog napada na Srpsku pravoslavnu crkvu, napisao je autorski tekst koji prenosimo u celosti.

arhiva novosti

U dugoj istoriji prosvete kod Srba, svakako se ističe slavna Pravoslavna gimnazija iz Novog Sada. Bogatu tradiciju ove škole danas baštini Gimnazija Jovan Jovanović Zmaj. Dobro je znana činjenica da je ova škola srpskoj nauci dala ne mali broj akademika i univerzitetski profesora, ali malo je znano da je ova škola dala čak sedamnaest arhijereja Srpske Pravoslavne Crkve. Među njima svakako se izdvajaju ličnosti dva patrijarha: Vikentija Prodanova i Porfirija Perića.

Prošle nedelje je Novi Sad, na posebno svečan način, posle dugih decenija čekanja, obeležio kanonizaciju Bačkih mučenika tokom okupacije 1941-1944. godine, kao i kanonizaciju vladike bačkog dr Irineja Ćirića, ispovednika vere. Brojnim Novosađanima i danas teško pada istina da su komunističke vlasti prvi put posle Oslobođenja sećanje na tzv. Raciju 1942. godine obeležili tek 1967. godine. Sa zabranom sećanja na ovaj pokolj nevinog civilnog stanovništva nastala je i zabrana sećanja na mučenika-ispovednika vladiku Irineja Ćirića. Zato je i prošlonedeljni skup okupio hiljade Novosađana koji su molitveno podelili radost na ovog svečanog čina.

Danas, opet, pojedine šifrovane televizije bacaju ljagu na život dr Irineja Ćirića, a narativ tih napada zvuči kao da živimo u 1945. godini. Važno je da napomenemo i da je Vladika posle završetka rata bio u kućnom pritvoru ali ga čak ni revolucionarne-komunističke vlasti nisu mogle osuditi ni za jedan zločin. Zar je moguće da ideološki naslednici režima koji je ugušio demokratiju u Jugoslaviji, uveo jednopartijski sistem, izvršio nacionalizaciju privatne imovine i narušio brojne građanske slobode, danas sude pod lažnim velom anti-fašizma oštrijim aršinima nego što su to radili partijski komesari posle Drugog svetskog rata?

Nego da se vratimo na obrazovanje vladike Ćirića. Nakon mature u Pravoslavnoj gimnaziji u Novom Sadu, vladika Irinej je završio Duhovnu akademiju u Moskvi i Filozofski fakultet u Beču, gde je odbranio i doktorat iz filozofije. Ovaj podatak govori da je novosadska gimnazija i tada davala gotovo renesanse osobe koje su sebe ostvarile na brojnim poljima stvaranja i života. Dr Ćirić je bio izuzetan teolog, prevodilac, slikar, čovek koji je gradio mostove između različitih vera i na kraju, arhijerej koji je brinuo o svom vernom stadu.

Tokom strašne okupacije tokom Drugog svetskog rata, neprijateljski režim se obračunao sa Srpskom Pravoslavnom Crkvom u Bačkoj sa ništa manjom žestinom koju je vršila čudovišna Pavelićeva država. Međutim i u to vreme, nosilac jevanđeljske ljubavi je pronalazio načine da zaštiti srpski narod bez obzira na ideološko ili političko opredeljenje. Zato i njegov podvig spasavanja ljudi iz logora, kao i brojnih drugih koji su dospeli u ralje okupatorskog režima svakako zaslužuje poštovanje i sećanje.  Promisao je tako uredio, da maturant Pravoslavne novosadske gimnazije postane akter brojnih dešavanja koja su određivala opstanak srpskog naroda u Bačkoj. Srbi su naposletku opstali, a episkop dr Irinej Ćirić zaslužuje da se njegovo ime, kod bačkih Srba, i u čitavom srpskom narodu, u sledećim vekovima spominje sa velikim poštovanjem, zahvalnošću i molitvom.

Pogledajte više