BELEG HEROJIMA NA TROMEĐI: U Jablanici čuvaju uspomenu na junake Limskog odreda, branioce granice države u velikom ratu 1914. godine

Dragoljub Gagričić

11. 09. 2022. u 10:45

DA bi se lakše i češće dolazilo do spomen-obeležja na Cigli u čajetinskom selu Jablanica, podignutog pre osam godina junacima Limskog odreda koji su sprečili Švabe da izbiju na Zlatibor u avgustu 1914. godine, u vreme Cerske bitke, Zlatiborci nastoje da obezbede bolji put, ali i uslove za celodnevni boravak posetilaca.

Foto TO Zlatibor

- Cigla sa okolinom je značajno istorijsko mesto po događajima od pre jednog veka, duboko urezano u pamćenje i tradiciju naroda ovog kraja. Započeli smo pripreme za gradnju spomen-kuće, da dovedemo vodu sa izvora udaljenog pola kilometra, ali i "vratimo" struju i našu trafostanicu - kazuje Vukomir Božanić, predsednik Turističkog udruženja "Jablanica".

Foto TO Zlatibor

U slavu junaka Limskog odreda i dobrovoljaca

Od magistrale na Zlatiboru do Cigle je 25 kilometara i još desetak kilomatara makadama do regionalnog puta Priboj - Višegrad u selu Štrpci u opštini Rudo. Dve komšijske opštine su minulih godina ulagale u saobraćajnicu, a baš preko Jablanice je Kraljevina Srbija pre Prvog balkanskog rata imala plan da spoji Zlatibor sa Polimljem i Podrinjem.

U Jablanici je do 1912. godine bila tromeđa dve carevine - Turske i Austrougarske i Kraljevine Srbije, a na koti 1030 srpska karaula Cigla, jedna od najvećih u kraju. U prvoj godini Velikog rata na ovim prostorima, na južnom delu Drinskog fronta, Užička vojska je štitila levi bok tri srpske armije, braneći granični front od Rogačice do Priboja i zaprečavala pravce koji vode ka Užicu, u dolinu Zapadne Morave i na Pešter.

Foto TO Zlatibor

Vukomir Božanić

- U okršajima sa četiri-pet puta nadmoćnijim 16. austrougarskim korpusom, koji je nadirao iz Bosne i preko Lima, uz jeku topova i borbe često na bajonet i gušanje, 21. i 22. avgusta (po novom kalendaru) na Cigli, Crnom vrhu i Oštrelju poginulo je preko 100 vojnika i dobrovoljaca Limskog odreda, kao i major Vasilije Luković, rodom iz Knića, komandant 3. bataljona IV (užičkog) kadrovskog puka u Limskom odredu Užičke vojske - podseća Božanić.

Posle dugog nemara, pre osam godina počeo je da se skida veo zaborava, pa je u slavu i čast branilaca granice nedaleko od tromeđe Čajetine, Priboja i Rudog podignuta spomen-česma sa 37 imena ratnika palih na Cigli. U česmu je ugrađen stari krajputaš, beleg majoru Lukoviću, što je duže od veka čamio u vrzini ukraj seoskog puta. U kamenu su delovi odeće i opreme srpskih ratnika - šajkača i čuturica iz koje ističe voda, delo vajara Vladana Mitrovića iz Trnave.

Foto TO Zlatibor

Saradnja opština Srbije i Republike Srpske

Zlatiborci čuvaju uspomenu na branioce granice 1914. godine novim belegom i saborom sećanja u nedelju po Gospođindanu. Božanić kaže da su u u obnavljanju pamćenja na pretke i negovanju tradicija sve čvršće veze i saradnja opština Čajetina, Priboj, Rudo i Knić, a od letos su im se pridružili i Grad Užice i Opština Višegrad, iz kojih su bili ratnici.

Foto Zlatibor pres

 

EPITAF KOMANDANTU

POŠTO su sahranili mrtve drugove, vojnici su bajonetima u kamenu urezali epitaf komandantu koga je na Cigli pogodio šrapnel granate i izdahnuo im na rukama:

"Major Vasilije Luković poginuo 9. VIII 1914. g. Ispunio svoju dužnost prema Kralju i Otadžbini...Zavidimo ti, i pozdravljamo ti porodicu..."

Pogledajte više