PRIHVATILIŠTE, A NE LOGOR SMRTI: Skandalozne tvrdnje grupe hrvatskih biskupa o Jastrebarskom i Sisku, u otvorenom pismu patrijarhu Porfiriju

R. DRAGOVIĆ

26. 07. 2022. u 08:30

LOGORI Nezavisne Države Hrvatske za decu u Jastrebarskom i Sisku bili su prihvatilišta u kojima su deca lečena, hranjena i gde su imali svaku vrstu pomoći.

Kaptol u Zagrebu, Josip Bozanić, Foto EPA

Katoličke časne sestre "s ljubavlju su obavljale svoje časno delo hrišćanske ljubavi".
U otvorenom pismu adresovanom na patrijarha srpskog Porfirija ovo, između ostalog, tvrde biskupi Zagrebačke crkvene pokrajine predvođeni kardinalom Josipom Bozanićem.

Oni negiraju da su ovo bila jedina mesta u Evropi tokom Drugog svetskog rata u kojima su sužnji bili najmlađi, mahom iz srpskih porodica, kao i da su pomenute časne sestre zapamćene po teroru nad srpskim, romskim i jevrejskim siročićima, među kojima i po brutalnosti daleko čuvena Pulherija Barta.

Poglavaru SPC oni su uložili javni protest zbog odluke Svetog arhijerejskog Sabora SPC, koji je u maju ove godine doneo odluku da za svete mučenike proglasi decu jastrebarsku i sisačku, na inicijativu i obrazloženi predlog nadležnog vladike gornjokarlovačkog Gerasima.

Hrvatski biskupi nezadovoljni su argumentacijom vladike Gerasima, za koju tvrde da je neutemeljena i bazirana na komunističkoj propagandi, kao i odlukom Sabora SPC da prihvati ovakvu inicijativu. U opširnom pismu, objavljenom na sajtu Zagrebačke nadbiskupije, oni negiraju genocidni karakter logora Jastrebarsko i Sisak, a istorijske činjenice utvrđene i potvrđene delom generacija jugoslovenskih, srpskih i hrvatskih istoričara nazivaju klevetama i propagandom.

- Sabor SPC prihvatio je retoriku i komunističku propagandu koja je prepuna neistina i manipulacija kojima se navodno nedužnima pokušava podmetnuti krivica za "navodna mučenja i ubijanja dece koja su u hiljadama, upravo ljubavlju i brigom hrvatskih katolika, spasena od smrti i preživela teške ratne prilike - tvrde hrvatski biskupi.

Podsećajući na kardinala Franju Kuharića, koji je prvi pre gotovo pet decenija započeo rehabilitaciju pripadnika katoličkog klera koji je učestvovao u genocidu nad srpskim, jervrejskim i romskim narodom u NDH, hrvatski biskupi posebno naglašavaju žrtvu koju su časne sestre, zajedno sa drugim osobljem, podnele u zbrinjavanju dece u logorima Sisak i Jastrebarsko.

- Umesto da se ističu njihova dela milosrđa, ponegde sa oznakama istinske svetosti, i da im budemo zahvalni, na njihova se imena i dela ponovo stavlja teret monstruoznih optužbi i krivice - navedeno je u pismu, u kome se, po matrici koja je bezbroj puta viđena na Kaptolu i u krugovima hrvatskih ekstremista, ponovo apostrofira lik kontroverznog nadbiskupa Alojzija Stepinca, koji je posle kraha NDH osuđen kao ratni zločinac, i njegove zasluge u tobožnjem spasavanju srpske dece.

Pismo grupe hrvatskih biskupa dolazi u jeku napetosti između Srbije i Hrvatske, vezanih za sprečavanje predsednika Aleksandra Vučića da oda poštu stradalima u Jasenovcu, među kojima su i njegovi preci.

Onemogućavanje ovog čina, međutim, samo je deo primene strategije zvaničnog Zagreba o relativizaciji zločina iz vremena NDH i genocidna nad Srbima, Jevrejima i Romima.

Neformalno proglašena kultura zaborava na nečasnu ulogu fašističke NDH i ustaškog pokreta podrazumeva i preoravanje grobova ustaških žrtava na Petrovoj gori, kao i objavljivanje kvazinaučnih knjiga poput aktuelnog bestselera malo poznatog hrvatskog istoričara Stjepana Loza o genocidu koji su navodno Srbi sproveli nad hrvatskim narodom.

Uticajni deo katoličkog hrvatskog klera osuo je paljbu na SPC svega desetak dana pošto je vladika gornjokarlovački Gerasim, inicijator pribrajanja dece mučenika u kalendar svetih - u Sabornom hramu Svetog Nikole u Karlovcu, 13. jula, prvi put molitveno obeležen praznik Svete dece novomučenika jastrebarskih i sisačkih.

Istorijska nauka nedvosmisleno je utvrdila da su Jastrebarsko i Sisak u NDH bili jedini logori u Evropi u kojima su logoraši bili - deca. U njima su sistemski sakupljana deca Srba, najviše sa Kozare, ali i drugih krajeva Hrvatske, čiji su roditelji umoreni u Jasenovcu i ostalim logorima smrti ili su nestali u ratnom vihoru. Deca su tamo, uz aktivno učešće katoličkih časnih sestara, selektovana, a po ugledu na sličnu praksu koju su primenjivali nacisti u Nemačkoj, potom dodeljivana hrvatskim porodicama, u kojima su vaspitavana u ustaškom duhu. Mnoga srpska deca tako su trajno izgubila identitet i vezu sa svojim biološkim poreklom.

DIMIĆ: PREKRAJANjE ISTORIJE ZA BUDUĆE GENERACIJE

TVRDNjE zagrebačkih nadbiskupa su pokušaj da se zaboravi i prekroji vlastita istorija za buduće generacije Hrvata, smatra akademik Ljubodrag Dimić:

- Ti mladi će u narednim decenijama taj narativ prihvatiti kao istinit, a poništavaće ono što su istoričari do sada o tome rekli. Postoji čitava paleta termina koje upotrebljava rimokatolička crkva u Zagrebu, pokušavajući da opravda ono što se opravdati ne može, a to su postupci klera i njihovog prvog čoveka u periodu od 1941. do 1945, Alojzija Stepinca.

On za Tanjug naglašava da objavu hrvatskog sveštenstva treba vezivati isključivo za Zagreb, a ne za Rim, jer "Stepinac je uzdignut na nivo sveca u Zagrebu, a proces njegove beatifikacije nije završen u Rimu".

MONOGRAFIJA "BILI SU SAMO DECA"

MUZEJ žrtava genocida radi na proveri činjeničnog utemeljenja stavova hrvatskih biskupa i oglasiće se saopštenjem - potvrdio nam je direktor ove ustanove Dejan Ristić.

Beogradski Muzej genocida prethodnih godina objavio je desetine naučnih radova posvećenih stradanju u NDH. Veliki deo znanja o genocodu u NDH utemeljen je u radovima Jovana Mirkovića i Dragoja Lukića, koji je decenijama izučavajući stradanje dece Kozare, Potkozarja i drugih krajeva, objavio i monumentalnu monografiju posvećenu sistemskom ubijanju najmlađih u Jasenovcu i NDH pod naslovom "Bili su samo deca".

Pogledajte više