ALBANCI NE DAJU MIRA NI MRTVIM SRBIMA: U srpskim sredinama na Kosovu i Metohiji obeležene Mitrovdanske zadušnice
IAKO su u srpskim sredinama na Kosovu i Metohiji, na severu Kosmeta, centralnom delu pokrajine, Kosovskom Pomoravlju i Štrpcu, Srbi za Zadušnice izašli na groblja da zapale sveće svojim precima, raseljeni Srbi iz većine sredina na Kosmetu to nisu mogli da učine. Organizovanog prevoza za odlazak na Zadušnice nije bilo, jer, kako ističu predstavnici raseljenih, do grobalja u većini sredina u kojima više ne žive Srbi nije bezbedno otići.
Srbi prilikom jedne od ranijih poseta uništenom groblju u Đakovici / Foto D. Zečević
- Već je treća godina kako nema organizovanih odlazaka na naša groblja u Đakovici uprkos tome što je interesovanje raseljenih Srba veliko. Nismo mogli da izađemo u susret raseljenim Đakovčanima, kako onima koji žive u centralnoj Srbiji i Crnoj Gori, tako i u centralnom delu Kosmeta, jer nemamo nikakve garancije da ćemo biti bezbedni. Već dve godine nam čak nije dozvoljen ni pristup gradskom groblju u naselju Piskote, koje je zaključano i nemamo čak ni mogućnost da ga očistimo - ističe Milenko Jovanović, predsednik Privremenog organa Đakovice.
On objašnjava da je na srpskim grobljima u Đakovici većina nadgrobnih spomenika polomljena, a da je neke nemoguće i pronaći. Bilo je slučajeva, kaže, da su iz grobnica vađeni i posmrtni ostaci.
- Posebno užasavajuća situacija jeste da je jedno od najstarijih srpskih grobalja u ovom delu Balkana, gde su sahranjeni vojnici iz Prvog svetskog rata, preorano i betonirano i da je na njemu sagrađena zgrada opštinskog suda u Đakovici - dodaje Jovanović.
Opominje da su sa tim upoznati i predstavnici međunarodne zajednice, ali da su reakcije izostale. I dok zabranu odlaska na pravoslavna groblja raseljenim Srbima u Đakovici Jovanović opisuje kao krajnju neljudskost, predstavnici opština sa Kosmeta u kojima više nema Srba opominju da godinama, neki i decenijama, ne mogu da obiđu grobove familije.
- Osim što su nadgrobni spomenici porušeni, brojna grobna mesta su iskopana a posmrtni ostaci povađeni. Groblje je zaraslo u šiblje i korov jer lokalna vlast smatra nebezbednim dolazak do njega a pogotovo pokušaj čišćenja - opominju raseljeni iz Podujeva, gde Srba više nema.
Podsećaju da se pravoslavno groblje nalazi nadomak Crkve Svetog Ilije, javnosti poznate po lomljenju krsta na njoj od strane Albanaca za vreme martovskog pogroma nad Srbima 2004. godine.
DIVLjAŠTVO BEZ GRANICA
Osim organizovanog obilaska groblja u južnom delu Mitrovice, gde je iz godine u godinu sve više polomljenih spomenika, Srbi su u subotu samoinicijativno obilazili grobove svojih najmilijih na pravoslavnom groblju u Prištini, Lipljanu, Kosovu Polju, ali su izostali obilasci grobalja u Peći, Dečanima i još nekim metohijskim sredinama... Na KiM je od 1999. godine do danas devastirano više od stotinu srpskih grobalja.