SELO U KOM SU UBIJENI ĐOKIĆI IMA NEOBIČNU ISTORIJU: Evo po čemu je bio poznat Moravac pre pronalaska spaljene porodice
DA vam je neko letos spomenuo Moravac, možda ne biste imali predstavu da je reč o aleksinačkom prigradskom naselju, ali on je sada mesto za koje cela Srbija zna zbog toga što je trenutno na svim stranama crne hronike kao lokacija na kojoj su spaljena tela tročlane porodice Đokić.
Foto: J. Ćosin i privatna arhiva
Ipak, mesto za koje su mnogi saznali zahvaljujući stravičnom događaju naseljeno je još od perioda praistorije. Milutin Garašanin je u svojoj knjizi "Praistorija na tlu Srbije" spomenuo Moravac i istakao da je "u ataru tog sela, na lokalitetu Konjarnik, pronađena kamena sekira sa otvorom za držalju". Ona se čuva u Zavičajnom muzeju u Aleksincu, a pripada Starčevačkoj kulturi.
Sela aleksinačke opštine bila su nastanjena u praistoriji
Najstarije među pronađenim glinenim posuđem vezuje se upravo za tu kulturu, a u velikom broju mogu da se pronađu u ataru Moravca. Prema rečima nekadašnjeg srpskog etnologa i istoričara Tihomira Đurđevića, sva sela aleksinačke opštine sa leve strane toka Južne Morave bila su nastanjena u praistoriji. Međutim, ozbiljnija arheološka istraživanja, usled nedostatka novca, nikada nisu obavljena. Trasa rimskog vojnog puta preko današnje teritorije Aleksinca nije pouzdano poznata. Đorđević je bio mišljenja da je put, koji je građen 33 godine, povezivao Singidunum sa Konstantinopoljem i da je prolazio baš kroz Moravac.
Prilikom arheoloških istraživanja koja su u tom selu vršena 1985. godine iskopano je 27 rimskih grobova koji datiraju iz ranog srednjeg veka. Pronađen je i bakarni novčić Manojla Komnina kao i više naušnica iz perioda od devetog do 13. veka.
Današnji Moravac je sve do kraja 19. veka nosio naziv Mrsolj. U 16. veku postojala su sela Gornji i Donji Mrsolj, a oba se prvi put spominju 1516. godine u popisu koji su Turci sprovodili na teritoriji osvojene Srbije. Moravac se, kao i cela teritorija današnje opštine Aleksinac, oslobodio od Turaka 1833. godine i ušao u sastav Miloševe Srbije.
Bitku protiv Turaka ovde je vodio ruski dobrovoljac Nikolaj Rajevski
Aleksinački kraj je tokom srpsko-turskog rata bio najveće poprište borbe, a upravo za selo Moravac svoju prvu bitku protiv Turaka na tlu Srbije vodio je ruski pukovnik i srpski dobrovoljac Nikolaj Rajevski, koji je Tolstoju poslužio kao inspiracija za lik grofa Vronskog u romanu Ana Karenjina. Tokom žestoke borbe selo je više puta prelazilo "iz ruke u ruku", da bi ga Turci na kraju zauzeli i spalili do temelja.
Meštani Moravca živeli su mirnim životom, dok mesto koje nazivaju domom nije potresla stravična vest najpre o nestanku, a potom i pronalasku tročlane porodice Đokić, čija su tela pronađena spaljena i sakrivena, dok je njihov automobil, takođe spaljen, pronađen u ataru Tešice. Još veći nemir donelo je saznanje da je glavni oslumnjičeni u slučaju tog trostrukog ubistva rođak Gorana Đokića Goran Džonić, koji takođe ima kuću upravo u Moravcu.
(Telegraf)