U DVE LEKCIJE SPAKOVAN ANTIČKI SVET: Istoričari traže da se reformisani programi istorije za srednje škole hitno promene

Takođe, Napoleonovi ratovi uče se pre Francuske revolucije, a ideje prosvetiteljstva, koje su temelj pomenutih događaja, uče se u poslednjoj nastavnoj temi. Paradoksalno, ali Drugi svetski rat se uči pre nacizma i fašizma. To je potpuno besmisleno!

Na ovo ukazuju profesori istorije, među kojima je i akademik Ljubodrag Dimić, koji su pokrenuli peticiju za ukidanje reformisanog programa nastave istorije u gimnazijama i srednjim stručnim školama i svoje zahteve uputili ministru prosvete i premijerki.

- Vreme, kada se nešto dogodilo, i prostor, gde se nešto dogodilo, predstavljaju dva osnovna pitanja i dve ose jednog koordinatnog sistema unutar koga se formira istorijsko mišljenje - ističe, za "Novosti", akademik Dimić.

Istoričari naglašavaju da je napuštanje hronološkog principa u udžbenicima, koji je osnova istoriografije od pamtiveka, jedan od najvećih problema.

- Princip koji se poštovao od Herodota, Tukidida, Polibija, Tacita... napušten je! Umesto njega ustanovljen je tzv. tematski princip po kome ne uče ni studenti istorije, nekmoli deca od 14. do 18. godine - kažu profesori.

Šta to praktično znači pokazuju na primeru sadržaja udžbenika istorije za treći razred gimnazije:

- Prva nastavna tema predstavlja uvod u epohu. Druga se bavi ratovima i krizama. Prva lekcija te nastavne teme su Napoleonovi ratovi, a poslednja Srbija i Crna Gora u Prvom svetskom ratu. Treća nastavna tema počinje lekcijom Francuska revolucija, zatim se obrađuju pojedinačno različite države u 19. veku, potom i lekcije koje se odnose na našu nacionalnu istoriju: Prvi i Drugi srpski ustanak, vladavinu Miloša Obrenovića i tako redom do Petra i Aleksandra Karađorđevića.

Ističu da je situacija u prvom razredu još gora.

- Očekuje se da deca od 14, 15 godina u okviru dve-tri lekcije nauče, shvate i razumeju sve faze od nastanka države, preko država Starog istoka, grčkih polisa, sve faze i reforme nastanka atinske demokratije, zatim Stari Rim, od kraljevine, preko republike do carstva.

Istoričari upozoravaju da se nije vodilo računa ni o korelaciji sa drugim nastavnim predmetima, kao ni o opštoj preopterećenosti učenika.

Ništa bolja situacija nije ni u osnovim školama, na šta nam ukazuje profesorka književnosti Olivera Krupež.

- Nedopustivo je što su lekcije o Prvom svetskom ratu premeštene iz istorije za osmi razred u program sedmog razreda, pa tako učenici u završnim sedmicama, krajem maja i u junu, uče o Velikom ratu, jednom od najznačajnijih događaja u evropskoj istoriji, a ne samo u srpskoj - kaže profesorka Krupež.

Ona upozorava i da nema korelacije među predmetima:

- Prvi svetski rat tema je pesme "Plava grobnica" Milutina Bojića u sedmom i jednog romana u osmom razredu. To znači da se roman koji govori o Prvom svetskom ratu "Pokošeno polje" Branimira Ćosića, tek unet u lektiru, obrađuje u razredu koji se bavi Drugim svetskim ratom o kojem, inače, ne postoji nijedno književno delo u osmom razredu.

Ona dodaje da predmeti nisu usaglašeni ni kada su drugi istorijski događaji u pitanju, ali ova dva iz novije istorije imaju najveći značaj.

ZLA NAMERA ILI OZBILjNA GREŠKA

OLIVERA Krupež ističe da Zavod za unapređenje obrazovanja i vaspitanja za učešće u komisijama angažuje samo profesore sa izuzetnim referencama, pa je veoma važno da se neko iz te institucije oglasi povodom krajnje neusklađenosti programskih sadržaja dva predmeta od najvećeg nacionalnog značaja.

- Ako nije namera, onda je veoma ozbiljna greška koju je neophodno što pre ispraviti - kaže prof. Krupež. - Reformisani nastavni programi za osnovnu školu doprinose sužavanju ideološke perspektive i nametanju inferiornog stava prema nacionalnoj zajednici koja se potiskuje kao nepoželjna.