FELJTON - KRIMINALCI LIČNA ALIJINA GARDA: Cacina vojska bila je izvan sistema komandovanja

Božidar Šljivić, Srbin, nestao je 24. juna 1992. godine. Njegovoj supruzi Behireti Šljivić sutradan je rečeno da su ljudi Mušana Topalovića oteli i ubili njenog muža zbog njihovog stana (Mrkić, 1997). Marina Nevstrujeva i Nenada Lojevića vojnici ARBiH u junu 1992. godine odveli su iz stana u Ulici Dimitrija Tucovića i više se nisu vratili. Njihov stan odmah je zauzeo Topalovićev rođak (Pećanin & Selimbegović, 1997a). Mnogi srpski civili jednostavno su nestajali noću. U stvari, otimale su ih muslimanske paravojne jedinice. Takve otmice su počele prije izbijanja rata. Za one koji su oteti obično se kaže da ih je "progutala tama" (Mikerević, 2004, str. 172, 176, 177, 182, 183, 191-248).

OSIM Cace i Ćele, mnoge druge jedinice Armije BiH počinile su zločine nad sarajevskim civilima. Vojnici 6. muslimanske brigade - Izet Tinjak, Mirsad Jašari i Amir Husić, koji je bio pod komandom Adema Alijagića - bili su odgovorni za ubistva srpskih civila na lokalitetu "Ivan Krndelj". Tri srpska civila Sreten Nikolić, Jagoda Janković i Jovan Popović ubijena su u kući Gavre Ćeranića u Varaždinskoj ulici 24, ta vojska takođe je ubila istaknutog člana sarajevskog HDZ-a i direktora Republičke agencije za prihode Josipa Gogala, koji je bio slovenačko-hrvatskog porijekla.

Civili su odvedeni iz zatvora u kojem su prvo bili zatvoreni, rečeno im je da će ih odvesti na Grbavicu na razmjenu. Umjesto toga, odvedeni su u kuću Gavre Ćeranića u Varaždinskoj 24, i upucani hladnokrvno. Odlukom Okružnog vojnog suda I-28/93 od 3. 8. 1993. godine, vojnici pod komandom Adema Alijagića odgovorni su za sva ova ubistva. Tijela njihovih žrtava su spaljena. Istraga je otkrila da je Jagoda Janković silovana prije nego što je ubijena. Zamjenik šefa CSB Sarajevo Zlatko Bećkanović potvrdio je činjenicu ubistva.

KOMANDA Armije BiH i predsjednik Alija Izetbegović bili su dobro upoznati sa kriminalnim ponašanjem trupa koje su bile pod njihovom komandom. Tokom suđenja na Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju, Radovan Karadžić predočio je sudijama izvještaj koji je Fikret Muslimović, šef vojne bezbjednosti ARBiH, napisao u decembru 1992. godine: "Napominjemo da smo u vezi sa nezakonitom i destruktivnom aktivnošću Mušana Topalovića Cace već nekoliko puta davali informacije i u vezi s tim smo predložili određene mjere kako bismo onemogućili da se on tako ponaša. Između ostalog, u dokumentu koji smo poslali 1. decembra 1992. godine, kada je 10. brdska brigada još bila u osnivanju i Caco je smatran kandidatom za mjesto njenog komandanta, predstavili smo dostupne podatke o njegovom maltretiranju i hapšenju građana, pa čak i njegovih vojnika, kao i likvidaciji građana koji su bili etnički Srbi, i prisilnoj mobilizaciji i prisiljavanju građana da kopaju rovove. Među tim građanima je bilo bolesnih i invalida" (ICTY, Prosecutor v. Karadžić, 2010, str. 2255).

Drugi izvještaj vojne bezbjednosti Armije BiH podnijet je 4. marta 1993. godine: "Uz pomoć MUP-a CSB Sarajevo, SVB je pribavio 15 pismenih izjava i 13 službenih izvještaja od ovlašćenih službenika koji dokazuju da je Caco sam ili uz pomoć deset bliskih saradnika počinio više krivičnih djela koja su bila dovoljna za pokretanje krivične prijave."

NAKON što su Cacini vojnici snažno pretukli i osakatili sina generala ARBiH Jovana Divjaka, jedinog oficira srpske nacionalnosti u Vrhovnoj komandi RBiH, Divjak je poslao je vrhovnom komandantu Aliji Izetbegoviću pismo o ostavci, u kojem je uporedio ponašanje jedinica ARBiH "u Sarajevu sa ponašanjem naoružanih plemenskih formacija u Africi". Pismo govori o njihovim odvratnim praksama: "Na području Ablakovine postoji koncentracija (logora) građana i boraca ARBiH. U većini slučajeva njihovi dokumenti su im oduzeti. Podjeljeni su u 5 grupa : Prva grupa su zatvorenici. Ima ih desetak. Njihova imena su Dragan, Siniša, Ivo... Ondje su već 40 do 50 dana bez predmeta lične higijene i pranja (vjerujte mi, mirišu) ... Kopaju rovove svakodnevno između 8.00 i 20.00. Druga grupa su osuđeni". Treća grupa su uhapšeni. Neki od njih su već mjesec dana... Pitam se ko je odgovoran da te ljude odvede na front da kopaju rovove, često bez ikakvog obezbjeđenja. Za 20 dana među tim siromašnima ubijeno je pet osoba, a 20 ranjeno. Ne znam da li njihovi roditelji i porodice znaju gdje su njihovi sinovi, očevi i muževi."

General ARBiH Jovan Divjak istakao je u svom pismu da nikada nije imao stvarno komandno ovlašćenje u vojsci, te je korišten i manipulisan da bi stvorio imidž multietničke armije Republike Bosne i Hercegovine.

KOMANDANT Armije BiH Sefer Halilović zaštitio je Cacu i Ćelu i opstruisao bilo kakve disciplinske mjere protiv njih. Dana 17. avgusta 1993. godine, general Stjepan Šiber napisao je u svom dnevniku da je zapovjednik ARBiH Sefer Halilović na sastanku o Igmanu izjavio: "Sefer je predstavio Cacu, Ćelu i Zuku kao spasioce Sarajeva" (Šiber, 2001, str. 176). General Stjepan Šiber je 8. septembra 1993. godine u dnevnik zapisao bilješke u vezi sa dokazima da je Ramiz Delalić bio angažovan u reketu i da su vojnici 9. brdske brigade vršili proizvoljna hapšenja Hrvata i Srba u Sarajevu. Dana 24. septembra 1993. general ARBiH Stjepan Šiber i šef CSB-a Sarajevo Bakir Alispahić posjetili su predsjednika Aliju Izetbegovića, moleći ga da upotrijebi silu za hapšenje zapovjednika 9. i 10. brdske brigade. Izetbegović je to odbio (Šiber, 2001, str. 192). General ARBiH Stjepan Šiber, 27. septembra 1993. godine imao je sastanak sa Rasimom Delićem i Seferom Halilovićem. Halilović je rekao Deliću da su "Topalović i Delta 188 uvijek bili izvan sistema (komandnog lanca) i imaju naređenja od određenih struktura da uklone vas ili mene po naređenju."

Deseta brdska brigada pod Topalovićem Cacom i posebna jedinica "Delta" u stvari su bile lična pretorijanska garda Alije Izetbegovića i slijedile su samo njegove lične naredbe (Šiber, 2001, str. 224).

SUTRA: IZETBEGOVIĆ UKLANjA SVEDOKE