MASONSKI ŽIVOT KNEZA MIHAILA: Od svih Obrenovića on je bio najistaknutiji evropski slobodni zidar
PREDVIĐANjA kneza Miloša, davno pre njegovog kobnog upućivanja na "lečenje" u Aleksinačku banju, o vladarskoj i životnoj sudbini sina kneza Mihaila, bila su tačna.
Knez Mihailo Obrenović / Foto - dokumentacija "Novosti"
Miloševe političke i očinske prognoze zvanična istorija je od Majskog prevrata 1903. zabašurivala, iako su išle u prilog svim kasnijim režimima. Iskusni vladar i mason Miloš bio je, modernim rečnikom, istinski, dalekosežni politički analitičar.
Pripadnost Mihaila slobodnom zidarstvu nije i ne može biti sporna. Njegova vladarski i lični život uveliko su bili posvećeni masoneriji, ritualno osvećeni u njenim stepenima. Preko nje, za Srbiju je učinio mnogo više nego što "učiteljica života" predaje đacima i studentima.
INCESTNE rabote sa sestričinom Katarinom spočitavaju mu i današnja literatura i štampa. Da su sasvim istinite, Mihailo bi teško ostao na spisku masona. Jer "brat" regularne masonerije ne sme da ima nečasne namere prema "sestrama", to jest suprugama i ćerkama drugih masona, a ni prema svojim rođakama. U suprotnom, biva izbačen! Radi podsećanja: iz ovog bratstva je, po više izvora, bio izbačen pisac i diplomata Ivo Andrić, zbog ljubovništva sa suprugom masonskog "brata" pisca Gustava Krkleca.
Od vladarskih i Obrenović ima pobočnih linija, najjače veze u (pan)evropskim tajnim društvima imao je Mihailo. Knjaz Miloš, po citiranim istraživanjima mason, bio je uz velesile kreator politike osamostaljenja Srbije, dok je Mihailo ovekovečen i kao važan akter evropske politike! Ko je sve Mihaila u mladosti zainteresovao za masoneriju?
TUMAČENjE Zorana D. Nenezića je - "tu ulogu kod Mihaila verovatno je imao njegov profesor stranih jezika, Konstantin Ranos" (unajmljivani prosvetar poodrasloj deci na dvorovima Evrope, mason francuskog porekla). Ko su Mihailu bili dva obavezna ritualna garanta za inicijaciju u masoneriju, u kojoj brzo napreduje? Možda mu je neka ta znanja preneo i otac knez Miloš?
Od svih Obrenovića, Mihailo je najviše putovao po Evropi, naročito državama od kojih je zavisila i sudbina Srbije, stekao najširi krug saveznika i masonske "braće". Te veze koristi za jačanje pozicija Srbije u vihorima i vrletima evropske politike, osamostaljenje od Osmanskog carstva, čija moć od turskog poraza pod Bečom 1683. opada, a za njegove očekivane ostatke tajno se bore ostale sile. Uspešno je radio na modernizovanju Kneževine po zapadnim uzorima.
MEŠOVITA PRVA LOŽA
PREMA većini istraživanja, prva masonska loža u Beogradu bila je "Ali Koč", nacionalno mešovitog sastava. Njeni članovi bili su i: Petar Ičko, učesnik Prvog srpskog ustanka i kasniji diplomatski emisar, vojvoda Janko Katić, knez Mihailo, Sima Milutinović Sarajlija (iako član loža van Srbije), mitropolit Stefan Stratimirović (po njemu se zove loža u Novom Sadu osnovana 1926), vladika Josif Šakabenda... Na čelu lože "Ali Koč" kao veliki majstor dugo je bio Mustafa-paša, koga su Srbi zvali "srpska majka", a čest učesnik u radovima bio je grčki revolucionar i mason Riga od Fere. Obojicu su u Beogradu ubile dahije - prvog davljenjem, drugog vešanjem.
SA EVROPSKIM tajnim vezama, masonskim i ponešto sa drugim bratstvima, radio je i za njihovu i za svoju korist. S njima je, u etapnim padovima turske imperijalne moći, razmatrao projekte državnog ujedinjenja svih Srba na Balkanu, što je široj javnosti malo poznato! Vladare iz doma Obrenovića mnogi istraživači, često i opravdano, kvalifikuju kao proaustrijske, mada su bili u tajnom dosluhu i sa drugim silama, sa kojima su im se odnosi u etapama poboljšavali, ili pogoršavali. Uprkos tom, kod nekih autora preteranom austrofilstvu, Mihailo je sa "braćom" iz masonskih loža drugih sila i njihovim izaslanicima na njegov dvor, razmatrao i širi program ujedinjenja, i to - svih Južnih Slovena! Sve to protiv Austrije!
Već tada se projektovala buduća korenita prekompozicija evropskog dotrajalog, krhkog sistema "koegzistencije" uspostavljenog Bečkim kongresom. Računa se i na kasniji raspad imperije Austrije (i potonje Austro-Ugarske) kao "tamnice naroda", slovenskih. Zato su i u njoj samoj iz tajnih društava Evrope podstrekivani nacionalnooslobodilački pokreti Slovena, pogotovo njihovih studentskih elita. Kneževina Srbija, pogotovo u vreme Mihailove druge vladavine, uveliko je tim pokretima bila matica i matrica.
RAZGRANAT masonski i državotvorni rad kneza Mihaila u Evropi i Srbiji, prekida atentat na njega u beogradskom Košutnjaku 29. maja 1868. Povodom njegove smrti, u brojnim ložama održani su žalobni radovi, kako se ti rituali zovu slobodnozidarskom terminologijom.
Tri su neizbežna pitanja. Prvo: ko je sve Mihailu obezbeđivao uspešan rad sa protagonistima zamršene evropske politike? Drugo: ko je spolja tajno osiguravao stabilnost njegove vladavine, naročito druge od 1860. do atentata, koju istoriografi kvalifikuju kao jednu od najstabilnijih u Srbiji? I: zašto je u borbi za ujedinjenje Italije, koju su predvodili masoni Đuzepe Garibaldi i Đuzepe Macini (Macini još tad zagovara i stvaranje Ujedinjenih država Evrope!) posrednička misija tog integralističkog pokreta na dvorovima i u ložama bila poverena Mihailu?! U te misije išao je sa mađarskim revolucionarom Lajošem Košutom, masonom visokog stepena.
ZA TAJNU misiju ujedinjenja Italije oko Pijemonta, mogli su biti odabrani i drugi masoni. Zašto nisu? Objašnjenje citiranih sagovornika u severnoj Italiji: "Knez Mihailo je izabran zato što je uz svog oca kneza Miloša bio jedan od čelnika borbi za nacionalno oslobođenje Srbije, a Lajoš Košut je bio tajni akter odvajanja Mađarske od Austrije! Garibaldi i Macini hteli su da ta tajna misija upravo predstavlja svojevrsno trojstvo podudarnih programa: Italija-Srbija-Mađarska".
Tajne veze u Evropi ostvario je i Miloš. I kad su on i Mihailo bili svrgnuti, u egzilu, tajna društva su s njima kontaktirala. Već smo naveli da je Miloš sarađivao i sa Rotšildima.
Toj misiji Mihaila i Lajoša Košuta prethodile su dva slična pohoda koja je organizovao torinski grof Kamilo Benso di Kavur, mason - jednu u Pariz, drugu u Beograd.
"POČETKOM 1859. u centru evropske politike nalazilo se italijansko pitanje. Za nameravani ratni sukob sa Austrijom Kavur je, zbog olakšavanja posla italijanskoj vojsci, nameravao da u austrijskoj pozadini pokrene organizovanu diverzantsku akciju balkanskih naroda kako bi time vezao određene trupe austrijske vojske. U tom cilju pružio je i podršku mađarskoj emigraciji za dizanje ustanka u Mađarskoj.
U želji da obezbedi saradnju Srbije sa Mađarima, Kavur je u Pariz poslao mađarskog emigranta, generala Klapku, kako bi dobio podršku francuskog princa za ovaj plan, pa je i u Beograd uputio Frančeska Astengu, jednog od svojih ličnih sekretara. Astenga je trebalo da otvori konzulat u Beogradu, jer je Kraljevina Sicilija bila jedna od garantnih sila za Tursku. Astenga je razgovarao sa knezom Milošem i Mihailom, upoznajući ih u potpunosti sa Kavurovim planom. Kod njih ovaj plan nije izazvao oduševljenje. U daljim spoljnopolitičkim aktivnostima Srbije knez Mihailo je otišao u Beč, Pariz i London. U Parizu se sastao sa carem Napoleonom, neposredno uoči francusko-austrijskog rata". (Nenezić, Isto, 191).