FELJTON - POSVEĆENOST JEDINSTVU NAŠEG NARODA I SPC: Obnova crkve Svog Save u NJujorku je veliki uspeh episkopa Irineja Dobrijevića

Piše: Branko Mikašinović

17. 10. 2024. u 18:00

MEĐU Srbima u SAD tipični episkop Srpske pravoslavne crkve se zamišlja kao starija osoba dugačke i naizgled neodržavane brade.

Vladika Irinej Dobrijević je protiv bilo kakavih podela unutar crkve, Foto Arhiv Srpske pravoslavne crkve

Ovakav način nošenja brade pripisujem srpskoj i uopšte pravoslavnoj religijskoj tradiciji. Ovakav opis sigurno ne odgovara Njegovoj milosti episkopu Irineju (Dobrijeviću) Istočno- američke eparhije Srpske pravoslavne crkve, koji je mlađi i živahniji čovek od tipičnog vladike. On je i visok i zgodan, lepo potkresane brade. Ali iznad svega, prvi utisak koji episkop Irinej ostavlja jeste istinska harizma i toplina. Ta harizma se pojavljuje kada govori bilo pripremljene govore bilo ekstemporalno. On je vrsan govornik kad se radi o javnim prilikama. Episkop Irinej se takođe odlikuje skladnošću pokreta i gestikulacije i blagošću kad razgovara sa decom i odraslima.

Tokom svoje crkvene karijere episkop Irinej je primio brojne verske, nacionalne i građanske nagrade i priznanja. Može razgovarati, pored maternjeg engleskog, na srpskom, ruskom, grčkom i nemačkom jeziku.

Vladika Irinej se rodio kao Mirko Dobrijević u Klivelandu, Ohajo, po ocu Đuru i majci Milici (rođenoj Svilar). Pohađao je osnovnu i srednju školu u istom gradu i produžio da diplomira na Bogosloviji Sv. Tihona 1979. godine sa licencijatom u teologiji kao student maxima com laude; 1982. godine, završio je master iz Veronauke na Bogosloviji Sv. Vladimira u Njujorku i učio je grčki u Atini od 2000. do 2003. Mirko Dobrijević se zamonašio kao Irinej 1995. godine i rukopložen je za Arhimonaha kasnije te iste godine.

Od 2004. do 2006. godine, episkop Irinej je bio konsultant Svetog Sinoda u Beogradu. Među crkvenim poslovima, on je bio i koordinator u Kancelariji za Kosovo i Metohiju Srpske pravoslavne crkve. Zatim je imenovan za episkopa Australije i Novog Zelanda 2006. godine, a trenutno je episkop u Istočnoameričkoj eparhiji.

KAO novopostavljenom episkopu prvi izazov mu je bio da se poduhvati plemenitog, teškog i istorijski važnog zadatka obnove crkve Sv. Save u Njujorku, koja je gotovo u potpunosti izgorela u požaru 2016. godine. Ova lepa i znamenita njujorška crkva je izgrađena kao Episkopalna katedrala 1855. godine u neogotskom stilu, a prešla je u vlasništvo Srpske pravoslavne crkve 1942. godine. Obnova crkve će, po okončanju, biti zabeležena kao veliki uspeh episkopa Irineja. U mojoj ulozi emitera i intervijuiste Srpskog servisa Glasa Amerike (VOA), imao sam prilike da intervjuišem mnoge važne i značajne ljude.

Sećam se jednog divnog intervjua sa Episkopom Irinejom. Toliko je bio impresivan da sam razgovor sa njim naknadno objavio u mojoj knjizi Vašingtonski razgovori. Ova knjiga, objavljena u Srbiji, sadrži izbor mojih značajnijih televizijskih interevjua za Glas Amerike. U tom objavljenom razgovoru Episkop Irinej je rečito podvukao potrebu za jedinstvom naše crkve i naroda. Govorio je protiv podela unutar crkve i, takođe, između vernika. U jednom trenutku intervijua, govoreći o liturgiji u srpskim pravoslavnim crkvama u Americi, rekao je sledeće: „Crkva je majka ne samo onima koji govore srpski i onima koji govore engleski, već svima nama. Ovo je crkveno pitanje koje iziskuje da se crkva prilagodi preovlađujućim okolnostima. Za one koji su nedavno došli i koji čine veliku većinu pastve, možemo koristiti srpski jezik prilikom liturgije, ali za one koji su ovde već generacijama, moraćemo upotrebljavati engleski. Crkve koje imaju pomešanu pastvu, mogu imati dvojezičnu službu - na srpskom i engleskom. Moramo upamtiti da je u vreme kad su naši stari prispeli, prosto je bilo nemoguće govoriti srpski na javnim mestima ili čak imati srpska imena, ali oni su istrajali, sačuvali svoju veru i verske praznike, i etnički identitet - srpsku kulturu, muziku, pesmu i igru. Ova posvećenost je očevidna u brojnim crkvama koje su izgradili. Sad, na nama je da čuvamo i poštujemo našu tradiciju i ostanemo verni pravoslavnoj veri”.

U SRPSKOJ zajednici u Kanadi i SAD ime Borivoja „Bore” Dragaševića iz Toronta odjekuje priznanjem velikog i posvećenog srpskog patriote. Postao sam svestan Bore kada sam počeo da se viđam sa budućom suprugom Snežanom „Neli” Garić, rođenom u Kanadi. Nikad neću zaboraviti te srpske proslave Vidovdana koje su se svake godine održavale na imanju crkve Svetog Đorđa Srpske pravoslavne crkve u Nijagara Folsu. Tokom godina mnogi istaknuti gosti su učestvovali u programu. Bora je uvek bio domaćin, organizator i spiritus movens. Njegovi govori na komemoracijama kanadskih Srba bili su izuzetni,  emotivni i uvek patriotski. Dok sam razgledao po brojnoj okupljenoj publici bilo bi mi jasno da su i starije i mlađe generacije Srba prispelih iz daleka pažljivo slušali svaku Borinu reč o istoriji, nasleđu i kulturi. Kako mi je jedan njegov prijatelj rekao: „Kad Bora govori vlada tišina”.

Bora se rodio u Kragujevcu 1924. godine, a preminuo je u Torontu 2020. Rat je prekinuo njegovo obrazovanje 1942. godine. Predani rodoljub i antikomunista, Bora je završio srednju školu u logoru za izbeglice na Eboliju u Italiji. Bio je zahvalan što je došao u Kanadu 1948. godine gde je završio fakultet i radio kao mehanički tehničar na hidroelektrani Ontario.

Tokom poseta i razgovora sa Borom bilo je očigledno da je voleo svoju Srpsku pravoslavnu crkvu, srpsku horsku muziku i srpsko nasleđe, što je sve promovisao tokom mnogo godina na srpskom i engleskom kao urednik Glasa kanadskih Srba i kao producent vrlo popularnog programa „Radio Šumadija”. Naporima koje je uložio u promovisanje srpskih ciljeva i interesa u Kanadi nije bilo ravna.

General Jovan Dragašević, Borin pradeda i osnivač vojnog instituta i časopisa u Srbiji bio je plodan pisac, učenjak i istoričar koji je ceo život posvetio Srbiji. Bora je bio vrlo ponosan što je general Dragašević zvanično priznat kao autor popularne srpske narodne krilatice: „Samo sloga Srbina spasava”. Njegov deda potpukovnik Borivoje Dragašević bio je prvi ađutant Kralja Petra I Karađorđevića. Verni pristalica kraljevske dinastije, Bora je produžio stopama svojih predaka.

Borin povratak u Srbiju u poznim godinama bio je vrlo značajan. Posle rata nije ni sanjao da će opet posetiti mesta svoje mladosti i divne predele Srbije koje je voleo. Njegova poslednja poseta bila je posebno upečatljiva iz dva razloga. Njegova monumentalna autobiografija Stopama predaka objavljena je u Beogradu, a njegovo Kraljevsko visočanstvo Prestolonaslednik Aleksandar II ukazao mu je čast Ordenom reda Krune sa velikim krstom prve klase za sedam decenija posvećenosti sprskom narodu. Ove počasti ostaju obeležje Borinog plodnog rada i zaostavštine. Kako su njegovi preci pokazali svoju veličinu, tako je i Bora bio čvrst i strastven čovek koji je čitav život posvetio srpskoj stvari i bio prvak srpskog naroda u Kanadi i rasejanju.

SPOMENIK NIKOLI TESLI

BORA Dragašević  je u Kanadi služio na vodećim pozicijama u srpskim patriotskim, horskim i crkvenim organizacijama. Kao mladi imigrant bio je jedan od osnivača crkve i hora u Nijagara Folsu i dugogodišnji predsednik Srpske narodne odbrane u Kanadi. Tokom svog predsedavanja inicirao je podizanje spomenika Nikoli Tesli u Nijagara Folsu, a organizacija koju je predvodio bila je jedna od tri glavna pokrovitelja. Bora je takođe predstavljao Srbe u kanadsko etno-kulturnom kontekstu.

 SUTRA: NAŠ ČOVEK IZ NARODA EKSPERT U ENERGETICI 

Pogledajte više