FELJTON - POSLEDNJA POŠTA POSLEDNJEM KRALJU: Sud u Čikagu je odlučio da se posmrtni ostaci kralja predaju raskolnicima

Do neposrednog uzroka smrti doveli su: oštećenje mozga duže od  tri meseca, hronična ciroza jetre duža od šest meseci.  Kao drugi značajan i neposredan uzrok smrti navodi se i neuspela transplantacija jetre. Smrt je nastupila u 9 časova i 50 minuta pre podne.

Po obelodanjivanju smrti javio se spor oko mesta gde će kraljevo telo biti sahranjeno.

Kraljeva sahrana je postala najveći razlog obnavljanja žestokog spora, započetog za vreme crkvenog raskola. Raskolnici predvođeni ljudima koji su vodili računa o kraljevom zdravlju želeli su da se sahrana obavi u Americi a  porodica predvođena sinom Aleksandrom i bratom princom Tomislavom želela je da kralj bude sahranjen u Londonu pod okriljem Srpske pravoslavne crkve. 

Uključili su se i crkveni velikodostojnici, vladike SPC, ali i raskolničke vladike i bilo je dosta prepucavanja čak i sudskog dokazivanja, ko ima pravo  da preuzme telo i sahrani ga. Najpre je sud u Kaliforniji doneo presudu da telo preuzme episkop SPC, Gligorije Udicki kao predstavnik princa Tomislava, ali je episkop raskolničke crkve Irinej u toku noći uz pomoć jednog pogrebnog preduzeća prebacio telo iz crkve i organizovao prenos tela u 3.400 američkih milja udaljenu državu Ilinois. Episkop SPC, Firmilijan Ocokoljić obratio se odgovarajućem sudu u Čikagu sa zahtevom da se telo preda kraljevom bratu princu Tomislavu ali razmatrajući zahtev sudija je više pažnje obratio na dokaze koje je podneo episkop Irinej i doneo presudu da telo bude predato raskolnicima koji su ga i sahranili.

Kada je Kralj Petar II preminuo u bolnici Džon Vesli u Los Anđelesu, dotadašnji Odbor za staranje i lečenje postao je Odbor za sahranu.

Njega su sačinjavali: Petar Salata, Petar Gajić, Milisav Šurbatović, Čeda Stojiljković, Čeda Čučković i Uglješa Mihajlović. U odbor je kasnije ušao i episkop Irinej.

Sazvana je sednica Odbora i uprave CŠO crkve Hrista Spasitelja na kojoj su donete potrebne odluke i podeljene dužnosti.

TELO  blaženopočivšeg kralja bilo je izloženo u Srpskoj pravoslavnoj crkvi Hrista Spasitelja od 9.30 časova ujutru u subotu do 6.30 časova u nedelju 8. novembra, a posle toga, vraćeno u pogrebni zavod.

Kovčeg su uneli u crkvu članovi počasne straže: Luka Milošević, Vule Jelić, Ratko Dojić, Gavra Medurić, Radivoje Radović i Milan Potrebić. Za kovčegom su išli biv ađutant Jovan Obradović i bivši šef kancelarije Čeda Stojiljković. Pred kovčegom su bili episkop Irinej sa sveštenicima, a masa prisutnih obrazovala je špalir sa obe strane kovčega. Za održavanje reda bio je određen Dragan Đurić. Za doček zvaničnih predstavnika bili su Niko Dragović, Luka Milošević i Žika Đoković. Pogrebnim svečanostima rukovodili su Uglješa Mihailović i Petar Gajić uz predsednika Petra Salatu i episkopa Irineja.

Crkva je bila neprestano otvorena da narod vidi i da se pokloni mrtvom kralju. Za celo vreme sveštenici su čitali molitve.

U subotu u 11 časova počela je zaupokojena liturgija koju je služio episkop gospodin Irinej uz asistenciju sveštenika: mesnog paroha prote Ilije Dajkovića, prote Dušana Bunjevića iz San Franciska, arhimandrita Petra Bankerovića iz Oklanda, arhimandrita Nikanora Kalika iz San Dijega, prote Živojina Stanojevića iz Feniksa i jereja Stojila Ilića iz Saratoge.

Bogosluženju je prisustvovao arhiepiskop Ruske  pravoslavne crkve u Americi gospodin Antonije sa jednim sveštenikom.

Predsednika opštine grada Los Anđelesa koji je bio na putu zastupao je njegov šef protokola g. Robert Stivens. Veliki broj fotoreportera i novinara dolazili su celog dana i uzimali podatke za dopise i televizijske emisije. Izjave episkopa Irineja prenosila je američka štampa uz povoljne komentare.

U SUBOTU i nedelju prošlo je pored kovčega preko tri hiljade Srba i veliki broj Amerikanaca.

Oko kovčega stjala je danonoćno straža od četiri lica koji su stajali u stavu mirno. Svi su bili obučeni u crno odelo sa belim rukavicama na rukama i srpskom trobojkom na reveru kaputa.

U nedelju za vreme svete liturgije došla je delegacija poljskih ratnika sa zastavom koji su odali poštu preminulom kralju.

Pored Srba iz Los Anđelesa zapaženi su ljudi iz udaljenih mesta Kalifornije i drugih država. Njihova imena biće objavljena u specijalnom biltenu kao i imena prilagača crkvi umesto venca na odar pok. kralja.

U crkvi su među mnogobrojnim vencima zapaženi: venac CŠO „Hrista Spasitelja“, crkvenog Kola srpskih sestara, Mesnog odbora Srpske narodne odbrane, SIKD „Njegoš“, porodice dr Franka i Mice Lo, arhiepiskopa Antonija i ožalošćenih Rusa, Ruskog monarhističkog udruženja, Udruženja ruskih kadeta iz Venecuele, Saveza ruskih vojničkih organizacija iz Kalifornije (na čelu general Svištev), majora Juri Blagoja u ime velikog kneza Vladimira, Vitezova reda Sv. Jovana (pokrovitelj je bio pok kralj), 50. klasa N.Š. Vojne akademije, porodica Bore Ergarca u ime srpskih četnika.

U TOKU celog dana u nedelju narod je dolazio da se pokloni kralju. U 6.30 izvršeno je prenošenje kovčega sa posmrtnim ostacima kralja u pogrebni zavod radi prenošenja za manastir Sv. Save u Libertvilu. Kovčeg su preneli: Uglješa Mihajlović, Petar Gajić, Petar Smiljković, Dušan Ristić, Ljubisav Pavlović, Miomir Ilić i Uroš Lukić, uz pratnju Čede Stojiljkovića i Jovana Obradovića i činodejstvovanje Episkopa Irineja i prote Ilije Dajkovića, koji su otpevali poslednje „Svjati Bože“ pri ispraćaju iz Kalifornije.

Time su bile završene tužne svečanosti u Kaliforniji.  U petak, 13. novembar 1970. u Libertvilu, nedaleko od Čikaga, pred manastirom Sveti Sava se okupila masa naroda.

Došli su iz svih krajeva Sjedinjenih Država i Kanade. Došao je i najmlađi sin kralja Aleksandra Andrej da se oprosti od brata. Kraljevo telo položeno je u kripti manastira u 17 sati. Vence su položili Srpske nacionalne i rodoljubive organizacije, izaslanici norveškog i belgijskog kralja, predstavnici raskolničke crkve i brojni pojedinci.

DOSTOJAN OPROŠTAJ

IAKO je sahrana kralja u Libertvilu bila dostojanstvena, opet bilo je tužno što nema kraljeve rodbine, brata Tomislava i sina Aleksandra, što je to daleko od otadžbine... Kralj je u Libertvilu bio u skupocenom metalnom kovčegu u kom je bio drugi stakleni. Telo je bilo u vojnoj uniformi sa rozetama odlikovanja,  na sanduku su bila položena odlikovanja kojima je kao kralj raspolagao: kompleti Ordena Karađorđeve zvezde  I stepena, sa ordenom, Belog orla I stepena, Jugoslovenske krune I stepena i Svetog Save I stepena.

SUTRA: TROŠENjE VELIKIH PARA NA BEZNADEŽAN POVRATAK