FELJTON - SARADNJA KOMUNISTA I SLOBODNIH ZIDARA: Srpska pravoslavna crkva je bila tolerantna prema masonima

Слободан Кљакић 24. 08. 2022. u 18:00

ADOLF Hitler je došao na vlast u Nemačkoj 1933. i ubrzo započeo obračun sa svim političkim i ideološkim protivnicima nacional-socijalizma.

Dragiša Vasić, mason i saradnik svetske službe, Foto Arhiv SANU

U prvom redu, na udaru nacista našli su se Jevreji, utoliko pre što je političko polje u Nemačkoj već odavno, s početka 20. veka, bilo zasejano snažnim antisemitizmom u nemačkim nacionalističkim, desničarskim i krajnje konzervativnim političkim krugovima. Na tim zasadima Adolf Hitler je u svojoj knjizi "Majn kampf" formulisao nacističke postavke rasističkog antisemitizma, prema kojima su Jevreji niža rasa, opasna po navodnu višu, arijevsku, nemačku rasu, koju treba braniti od jevrejske opasnosti.

Pošto je preuzeo vlast, Hitler je vrlo brzo počeo da primenjuje raznovrsne antijevrejske mere, tako da su prvo bojkotovane njihove radnje i poslovi, što je prošireno na zabranu Jevrejima da se bave određenim delatnostima. Nacisti su uveli "numerus klauzus", na osnovu koga je đacima i studentima Jevrejima ograničena mogućnost obrazovanja i otvoren put za prerano penzionisanje Jevreja u državnim službama. Pošto su uvedeni tzv. nirnberški zakoni o državljanstvu i zaštiti nemačke krvi - proglašeni za građane drugog reda - Jevreji su prikraćeni za politička i građanska prava i izloženi besprimernim pogromima. Pod udar su paralelno došli slobodni zidari i komunisti, uz Jevreje optuženi za sve nedaće Nemačke i nemačkog naroda. Ovaj talas munjevito se širio po Evropi.

U SPOLjNOJ politici, Hitler je brzo stavio do znanja da će rušiti bezbednosnu strukturu Evrope proizašlu iz mirovnog ugovora potpisanog u Versaju. Imperijalni apetiti Muslonijeve Italije bili su sve snažnije izraženi i potvrđeni upadom italijanskih trupa u Abisiniju. Društvo naroda pokazivalo je sve veću nemoć.

Posle ubistva kralja Aleksandra u Marselju 9. oktobra 1934. godine, u ime maloletnog kralja Petra Drugog vladalo je namesništvo kneza Pavla Karađorđevića, takođe masona, što su bili i namesnici Radenko Stanković i Ivo Perović. Unutrašnje prilike u zemlji su zaoštravane, hrvatsko-srpska sporenja bila su sve dublja, a slobodni zidari su kroz javne aktivnosti nastojali da daju sopstveni doprinos prevazilaženju krize.

Snažnije vezivanje premijera Milana Stojadinovića za politiku Nemačke i Italije dodatno je opterećivalo prilike u zemlji, a napade na masone podsticao je, davao im lični doprinos ili ih je usmeravao, ministar unutrašnjih poslova Anton Korošec, katolički sveštenik, slovenački i jugoslovenski političar. Ovi napadi sistematski su, uključujući Jevreje i komuniste, objaljivani u katoličkoj štampi koja je bila pod direktnom kontrolom nadbiskua Alojzija Stepinca.

U KNjIZI "Stepinac i Holokaust u NDH", profesor dr Predrag Ilić, između ostalog piše i sledeće: "Na svetovnom i političkom planu, Stepinac je dovodio u direktnu vezu Jevreje sa liberalima, masonima i komunistima, koje je, inače, smatrao najvećim neprijateljima i Rimokatoličke crkve i hrvatskog naroda. Optuživao ih je i za širenje nemorala, pornografije, korupcije i drugih zala u Jugoslaviji i Hrvatskoj."

Krajem 1936. započeta je, a u leto 1937. kulminirala konkordatska kriza, pošto su razne političke struje i organizacije, uključujući Srpsku pravoslavnu crkvu, slobodne zidare i ilegalnu Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ), digle glas oštrog protivljenja potpisivanju konkordata između Vatikana i Kraljevine Jugoslavije.

Za razliku od Katoličke, Srpska pravoslavna crkva uvek je bila tolerantna prema masonima, zbog čega su, kao što smo videli, neki njeni velikodostojnici postavljali i kamen temeljac srpskom masonstvu. Otuda ne čudi što je u vreme konkordatske krize posebno snažan glas kritike protiv sporazuma s Vatikanom dolazio od vladike Nikolaja Velimirovića, svojevremeno primljenog u redove slobodnih zidara.

ZBOG sve oštrijih katoličkih napada i pritisaka zastupnika politike nacističke Nemačke i fašističke Italije, jačala je saradnja, naravno tajna, između pojedinih masona i nekih članova ilegalne KPJ koji su takođe pristupili slobodnim zidarima.

Uspostavljanje takvih veza podsticali su, na primer, član KPJ Miroslav Krleža, blizak masonima, i njegov prijatelj Dragiša Vasić, mason i saradnik sovjetske obaveštajne službe, i ugledni mason Ivan Ribar koji je 1937. napustio ložu, ali je i danas otvoreno pitanje da li je to učinio po sopstvenoj inicijativi ili po nalogu lože.

Kada je reč o ovim vezama i kontaktima, ne može se nikako zaobići uloga poznate beogradske dame Kristine Đorđević, supruge masona dr Đurice Đorđevića, inače bliske rođake slikara Save Šumanovića.

Kristina Đorđević je održavala pouzdanu vezu sa Mošom Pijade, Ivom Lolom Ribarom, Milovanom Đilasom i Josipom Brozom koji je ilegalno boravio i u njenoj kući. Ali ne samo to - Kristina Đorđević je pripadala uskom krugu poverenika Kominterne, koji je u dubokoj ilegali organizovao u Beogradu Mustafa Golubić. U ovoj duboko konspirisanoj grupi delovali su još Ljubica Đurđević Popović, supruga Pavla Popovića, Vuk Dragović, saradnik "Politike", Stefan Hristić, direktor Beogradske opere, i dr Vojislav Vučković.

Neposrednu vezu sa Mustafom Golubićem držala je Marija Tucaković Grgić, prosvetna radnica, pripadnica najelitnijeg buržoaskog kruga iz Zagreba, povezana i sa tamošnjim slobodnim zidarima.

ZA ANTUNA Korošeca je nepobitno utvrđeno da je kao aktivan saradnik nemačke obaveštajne službe dostavljao Gestapou spiskove članova masonskih loža, te ne čudi što je u novogodišnjoj poruci 1940, po nacističkoj matrici, proglasio masonstvo, komunizam i jevrejstvo za podrivačke, plaćeničke i izdajničke organizacije. Nekoliko meseci ranije s predikaonice je zagrmeo nadbiskup Alojzije Stepinac, koji je ponovo optužio Jevreje, masone i komuniste za "trovanje hrvatskog naroda".

O pomenutim vezama između pojedinih slobodnih zidara i pripadnika ilegalne Komunističke partije Jugoslavije, naročito zanimljivo svedočanstvo ostavio je 1975. Josip Broz Tito, kada je progovorio izneo preko kojih kanala je dobio obaveštenje da Hitler sprema napad na Sovjetski Savez:

"Mi smo upozorili Sovjetski Savez. Ja sam se, na primjer, sastao sa sovjetskim vojnim atašeom i rekao mu da se njemačka vojska kreće prema njihovoj granici i da sam siguran da će doći do napada. Imao sam informacije iz Zagreba od nekih 'slobodnih zidara', koji su bili upoznati sa onim što se sprema. Sve sam mu to saopštio i kazao da treba primiti ozbiljno."

Ličnost kome je Tito poverio ovo saznanje bio je sovjetski general Aleksandar Samohin, što nas vraća ranije pomenutom radu Miloša Miše Brašića, u kome je on saopštio i niz činjenica memoarskog karatkera.

USPAVLjIVANjE SVIH LOŽA

SITUACIJA u Jugoslaviji podstakla je pravu poplavu antimasonskih tekstova u katoličkim glasilima i u provladinom listu "Vreme". Istovremeno su zabranjivane masonske publikacije, a 17. maja 1940. vlast je saopštila da će se "naredba o zabrani zborova i skupova najstrože primenjivati i na lože slobodnih zidara". Upravno veće Velike lože "Jugoslavija" zbog svega toga je 1. avgusta 1940. donelo odluku da obustavlja "svako delovanje i da izvrši likvidaciju svoje i svih područnih joj loža na teritoriji Kraljevine Jugoslavije". Bila je to odluka o "samouspavljivanju".

SUTRA: RUSKE I AMERIČKE SLUŽBE OBIGRAVAJU OKO MASONA

Pogledajte više