NIJE SVAKO KRVARENJE SIMPTOM KARCINOMA: Profesor dr Goran Barišić o znacima raka kolona i metodama ranog otkrivanja

Jer, do pojave krvi u stolici mogu da dovedu zapaljenske bolesti creva, divertikluloza, vaskularni poremećaji, kao i hemoroidi, fistule i fisure. Ipak, postojanje, na primer hemoroida koji krvare, ne isključuje da su se na sluzokoži debelog creva razvile i neke tumorne promene. Iz tog razloga, kolonoskopija je u slučaju pojave krvi u stolici neophodna. Jedino pomoću ove dijagnostičke metode lekar može da vidi sve delove debelog creva.

U intervjuu za "Novosti" dr Goran Barišić, koloproktolog Univerzitetskog kliničkog centra Srbije, kaže da se pacijentima koji se jave zbog pojave krvi u stolici, pre kolonoskopije mogu uraditi i manje invazivni pregledi:

- Prvo što se radi je manuelni pregled završnog dela debelog creva, a potom anoskopski pregled, koji omogućava vizuelizaciju završnog dela debelog creva.

* Zašto je kolonoskopija ipak presudna?
- Bilo da se ovim navedenim, manje invazivnim pregledima zbog krvi u stolici ili drugih simptoma dokaže ili isključi postojanje proktološkog oboljenja, svakako bi trebalo da se uradi kolonoskopija. To naročito važi za pacijente starije od 50 godina, upravo da bi se isključilo postojanje patoloških promena u ostalim delovima debelog creva.

FOTO: Arhiva novosti

* Koji simptomi osim pojave krvi u stolici ukazuju na karcinom debelog creva?
- Simptomatologija tumora debelog creva zavisi od lokalizacije samog tumora. Ukoliko je lokalizovan u desnoj polovini debelog creva, pacijenti najčešće započinju ispitivanje zbog slabosti i malaksalosti, kada se analizom krvne slike verifikuje sideropenijska anemija uzrokovana krvarenjem tumora, koje uglavnom nije vidljivo golim okom. To je takozvano okultno krvarenje. Tumori leve polovine debelog creva mogu dati simptome u vidu retke stolice, otežanog pražnjenja ili zatvora, kao i prisustva vidljive krvi i sluzi u stolici. Bolovi u trbuhu, tanka stolica, kao i potpuni izostanak gasova i stolice uglavnom ukazuju na uznapredovalu bolest.

* Da li je kolonoskopija dovoljna da se postavi dijagnoza raka kolona?

- Dijagnozu kolorektalnog karcinoma je moguće postaviti i kliničkim pregledom, jer se tumori lokalizovani u završnom delu debelog creva (rektum) mogu napipati, ali i videti tokom rektoskopije i kolonoskopije. Ipak, definitivna dijagnoza se postavlja patohistološkom analizom isečaka uzetih prilikom navedenih pregleda. Savremene imidžing metode, kao što su skener i magnetna rezonanca su značajni dijagnostički modaliteti kojima se utvrđuje stadijum bolesti, kao i prisustvo metastaza što nam pomaže u donošenju adekvatne strategije lečenja.

* Treba li oni sa porodičnom istorijom raka debelog creva posebno da se pribojavaju ovih simptoma?
- U 70 odsto slučajeva kolorektalni karcinom se javlja kao sporadično oboljenje, dok je kod preostalih 30 procenata prisutan familijarni rizik. U određenim porodicama je utvrđeno prisustvo mutacija koje se nasleđuju i koje su odgovorne za nastanak različitih sindroma - familijarna adenomatozna polipoza, Linč sindrom.

* Koliko je karcinom debelog creva fatalan?
- Uprkos porastu broja novoobolelih osoba, mortalitet uzrokovan ovom vrstom tumora je u konstantnom padu. Ovaj fenomen može da se objasni usavršavanjem modaliteta lečenja, većom dostupnošću dijagnostike i podizanjem svesti u opštoj populaciji. Ipak, činjenica je da je u Srbiji smrtnost od ove vrste karcinoma visoka.

* Koji je najbolji način da se spreči pojava ovog oboljenja?
- Najbolji način borbe protiv kolorektalnog karcinoma je smanjenje telesne mase ako je osoba gojazna, ishrana bogata vlaknima, fizička aktivnost, prestanak pušenja i konzumacije alkohola. Međutim, ova primarna prevencija nije uvek moguća, naročito zbog multifaktorijalne prirode nastanka oboljenja, te je stoga od velikog značaja sekundarna prevencija. Ona podrazumeva otkrivanje bolesti u ranom stadijumu, kada je moguće njeno izlečenje.

* Kako posumnjati na ovu bolest, ako se ne javi ključni simptom, a to je krv u stolici?
- Postoje neinvazivni testovi kojima se ispituje prisustvo okultnog krvarenja u stolici. Jedan je FOBT test, a drugi fekalni imunohemijski test (FIT) i oba su zasnovana na pretpostavci da tumori debelog creva povremeno krvare. Kod osoba kod kojih su ovi testovi pozitivni postoji veći rizik prisustva tumora te se savetuje kolonoskopija. Sistemskim sprovođenjem kolonoskopije moguće je smanjiti učestalost pojave kolorektalnog karcinoma za više od 50 odsto uz smanjenje smrtnosti za bar 30 odsto.

BONUS VIDEO - UBICA NEGATIVNE ENERGIJE: Ćilibar ima razna lekovita svojstva, a ovaj je najkvalitetniji...