ZGLOB NE TRPI SAMO ZBOG REUME, ILI ARTRITISA: Prekontrolišite zdravlje - tegobe moguće i zbog pluća, štitne i dijabetesa!

Do tegoba sa zglobovima dovodi i poremećaj u metabolizmu određenih supstanci u telu, infekcija bakterijama, virusima, gljivicama, pa čak i parazitima. Takođe, pre nego što se isključe najčešće dijagnoze u oboljenju lokomotornog sistema - reuma i reumatoidni artritis, lekar bi trebalo da utvrdi da uzrok smetnji nije u pojavi tumora ili u upali okolnih zglobnih struktura.

U intervjuu za "Novosti" klinički asistent dr Milica Grujić, specijalista interne medicine Instituta za reumatologiju, kaže da se lečenje svih navedenih zglobnih, tegoba zbog bolesti koje nisu reumatske, zasniva na primeni terapije za otklanjanje ili ublažavanje simptoma i na lečenju osnovnog oboljenja:

- Ovakav pristup najčešće dovodi do potpunog povlačenja zglobnih tegoba. Samo mali procenat pacijenata ima tegobe koje zaostaju usled hroničnih promena i tada je neophodno duže praćenje i lečenje.

Koje su to sve bolesti koje mogu da se ispolje i na zglobovima?

- Zglobovi mogu da budu oštećeni kod oboljenja pluća, poput sarkoidoze, karcinoma bronha, apscesa pluća, hroničnog bronhitisa. Smanjena ili pojačana funkcija štitaste žlezde takođe može da dovede do bolova i oticanja u zglobovima, bolova i slabosti u mišićima i često su ove tegobe prvi znak oboljenja štitnjače. Osim štitaste žlezde, i druga endokrinološka oboljenja, kao što su bolesti hipofize, paraštitnih i nadbubrežnih žlezda, mogu da imaju reumatske manifestacije. Osobe sa šećernom bolešću, pogotovo dugogodišnji pacijenti, često imaju degenerativne promene na zglobovima sa oštećenjem hrskavice, a javlja se i oštećenje tetiva, sindrom smrznutog ramena, sindrom karpalnog tunela i polineuropatija. Na ovoj listi su i bolesti krvi kao što su hemofilija, talasemija, bolest srpastih ćelija, akutna i hronična leukemija, maligni limfom, multipli mijelom i druge imunoproliferativne bolesti.

Kako infekcije utiču na zglobove?

- Bakterije, virusi, gljivice, paraziti mogu da napadnu zglobove i tada dolazi do njihovog teškog oštećenja, naročito u slučaju pojave bakterija. Zato se infekcijski artritisi ubrajaju među najteže destruktivne artritise. Međutim, sa pronalaskom antibiotika, tok ovih infekcija je znatno izmenjen i sada ishod lečenja zavisi pre svega od dužine vremena koja prođe do postavljanja dijagnoze. Bakterije koje najčešće napadaju zglobove su stafilokok, streptokok, gonokok, ešerihija, mada svaka bakterija može da uzrokuje infekciju zgloba.

A virusi, gljivice i paraziti?

- Gljivične i parazitarne infekcije su danas dosta retke. Što se tiče virusnih artritisa, oni su uglavnom benigne prirode i ne prelaze u hroničnu formu. Najčešći izazivači su virus hepatitisa B i C, virus rubeole, parotitisa, varičele, mononukleoze, parvovirusi, adenovirusi, citomegalovirusi. Lečenje je simptomatsko, lekovima protiv bolova.

Kada poremećaj u radu metabolizma dovodi do otoka i bola u zglobu?

- Najpoznatija bolest iz ovog domena je giht. On nastaje kao posledica poremećaja metabolizma mokraćne kiseline i taloženja njenih kristala u zglobove. Pored gihta, u ovu grupu svrstavaju se i retka metabolička oboljenja kao što su bolest taloženja kalcijum-pirofosfatnih kristala, zatim nasledna bolest taloženja mrkog pigmenta homogentizinske kiseline, bolest taloženja gvožđa i Vilsonova bolest, koja je posledica taloženja bakra u organizmu.

Šta kada problem uzrokuju upaljene tetive i ligamenti, a ne sam zglob?

- Tada je reč o vanzglobnom reumatizmu, koji se leči primenom analgetskih gelova na bolna mesta, oralnim analgeticima i fizikalnim procedurama. Međutim, istini za volju, u slučaju ovih tegoba, najefikasnije lečenje je lokalno davanje glikokortikoidnih lekova, tzv. blokade u samu bolnu tačku.

Koliko često su tumori uzrok tegoba sa zglobovima?

- Benigni tumori zglobova se retko razvijaju. Kada do njih dođe, reč je uglavnom o lipomima, hemangiomima, fibromima, hondromima. Oni rastu sporo, izazivaju bolove, uvećanje zgloba i ograničavaju pokrete. Leče se hirurškim uklanjanjem i izlečenje je uglavnom potpuno, mada se u malom broju slučajeva mogu javiti ponovo. Maligni tumori zglobova su veoma retka oboljenja, najčešće se radi o hondrosarkomima koji rastu postepeno i dugo mogu ostati neprepoznati. Imaju lošu prognozu upravo zbog kasnog otkrivanja i kasnog postavljanja dijagnoze, kada već postoje metastaze u limfnim žlezdama i plućima. Terapija je hirurška, ali su recidivi bolesti vrlo česti.

Da li se ciste ubrajaju u tumore?

- Ciste, kao i slobodna tela i unutarzglobne koščice svrstavamo u promene slične tumorima. Za razliku od ostale dve, ciste su relativno čest nalaz i mogu da budu sinovijske kada su poreklom iz samog zgloba, ali mogu i da nastanu unutar tetiva, ligamenata, meniskusa i tada ih nazivamo ganglionskim cistama.

Hronični bolovi

Da li se, zavisno od uzroka, razlikuju i tegobe koje se manifestuju na zglobovima?

- Problemi sa zglobovima se ispoljavaju u vidu bolova, otoka, ukočenosti i ograničene pokretljivosti. Međutim, osobine navedenih tegoba nas upućuju na mogući uzrok oštećenja zglobova. Kod klasične reume bolovi se javljaju u toku i nakon upotrebe zgloba, a popuštaju nakon odmora. Takođe, u slučaju reume javlja se i osećaj ukočenosti u zglobu pri prvim pokretima nakon mirovanja ili ustajanja iz postelje, ograničeni su pokreti u zahvaćenom zglobu i javlja se osećaj nestabilnosti i nesigurnosti. Kod reumatoidnog artritisa i drugih zapaljenjskih bolesti zglobova bolovi su stalno prisutni.

BONUS VIDEO - Vežbe za ramena: Oslobodite se napetosti nakon dugotrajnog sedenja