VIŠE BIRAČA NEGO STANOVNIKA: Rezultati popisa u Crnoj Gori uneli dodatnu sumnju u tačnost biračkih spiskova
MOGU li podaci Uprave za statistiku potvrditi sve ono o čemu se u Crnoj Gori godinama priča, da je potrebno što pre srediti biračke spiskove, kao i prostor za moguće manipulacije?
V.K.
Jer brojne analize nedavno saopštenih rezultata popisa stanovništva upoređujući ih sa podacima državne izborne komisije iz poslednjih parlamentarnih izbora koji su održani pre godinu dana, pokazuju da je čak u devet od 25 crnogorskih opština više birača nego ukupno stanovnika! Reč je o Petnjici, Bijelom Polju, Gusinju, Plavu, Pljevljima, Podgorici, Rožajama, Nikšiću, Beranama.
Ako se ode do izbornih ciklusa od pre dve i više godina ta brojka bi bila drastičnija, i dostigla "staru" brojku od 22 lokalne samouprave u kojima je višak birača u odnosu na broj žitelja. To je godinama alarm za vodeće političke aktere koji još nisu u stanju da očiste birački spisak od oko pola miliona stanovnika.
Iz Monstata su na ove priče koje iz dana u dan uzimaju maha poručili da rezultati popisa nisu uporedivi sa biračkim spiskovima, jer se ne koriste iste definicije, a i same metodologije su u potpunosti neuporedive. Statističari navode da Ministarstvo unutrašnjih poslova, kao i svaki drugi korisnik, ima pravo pristupa rezultatima popisa u skladu sa odredbama koje su definisane zakonima o zvaničnoj statistici i popisu stanovništva, domaćinstava i stanova.
Ministar unutrašnjih poslova Danilo Šaranović (Demokratska Crna Gora), saopštio je da će, imajući u vidu da su objavljeni rezultati popisa, formirati specijalizovani tim čiji će zadatak biti da u bliskoj saradnji sa Monstatom pristupi analizi podataka dobijenih sprovedenim popisom, a od važnosti su za birački spisak Crne Gore. To je izazvalo reakciju opozicije iz redova Evropskog saveza koji su ocenili da ministrova najava revizije biračkog spiska, "nema nikakvog dodira sa realnošću".
Nesrazmera
UOČI predsedničkih izbora prošle godine pravo glasa imalo je 543.175 građana, što je bilo tri hiljade više u odnosu na parlamentarne 2020. Tadašnji podaci su bili da čak 88 odsto građana su - birači! Upravo nesrazmera između broja stanovnika Crne Gore i duplo upisani birači, decenijama su glavni problem biračkog spiska.
- Ministar je najavio da će svaki pojedinačni podatak o biraču biti temeljno analiziran, a onda i proveren, kako bi se utvrdio osnov upisa u birački spisak. Izgleda da ministar nije pročitao zakon o popisu stanovništva Crne Gore koji u članu 29 jasno kaže da se individualni podaci i upitnici za popis prikupljeni popisom koriste isključivo u statističke svrhe, te da iste Monstat ne može ustupati drugim fizičkim i pravnim licima - saopštio je poslanik Evropskog saveza, Branislav Nenezić iz partije Socijaldemokrata.
On upozorava da Monstat ne sme sa MUP podeliti niti jedan podatak više od onoga koje su podelili sa građanima.
- Bilo kakav zahtev ministra Šaranovića ka Monstatu tog tipa, bio bi otvoren poziv direktoru i ostalim odgovornim licima u Monstatu na kršenje zakona o popisu stanovništva Crne Gore zbog kojeg bi morali odgovarati - kaže Nenezić.