MILO KOD VARTOLOMEJA TRAŽI ŠANSU ZA MIRAŠA: Predsednik Crne Gore pronašao novog saveznika u staroj težnji da potisne Srpsku pravoslavnu crkvu

Ovom tezom, koja se najčešće čuje u krugovima upućenim u regionalna crkvena zbivanja, objašnjavaju se fanfare koje su pratile Đukanovićev sastanak sa patrijarhom Vartolomejem u Istanbulu. Ovaj događaj najavljen je kao "prva poseta šefa crnogorske države Vaseljenskoj patrijaršiji još od 1899.", a ova prilika iskorišćena je i za krštenje Đukanovićevog unuka u jednom od tamošnjih hramova. Iako je Milov prethodnik na mestu predsednika Filip Vujanović dva puta posetio Fanar, kako je objašnjeno u Đukanovićevom kabinetu, ovaj "istorijski" odlazak prvi je koji je zvanično ugovoren diplomatskim putem.

Približavanje Đukanovića Vaseljenskoj patrijaršiji, međutim, probudilo je i staru bojazan vezanu za eventualne posledice po život jedine kanonski priznate pravoslavne crkve u Crnoj Gori - SPC. Susret, koji je došao iznenada i nenajavljeno, za DPS, novocrnogorske nacionaliste i malobrojne pristalice okupljene oko organizacije Miraša Dedeića je "presudan", jer u njemu vide priliku za renesansu odavno odumrle nepriznate CPC.

Đukanović je, kako su saopštili iz njegovog kabineta, "upoznao Njegovu svetost sa istorijskim okolnostima u kojima je Crna Gora više puta obnavljala svoju nezavisnost i međunarodni subjektivitet". On se osvrnuo i na "duboke istorijske veze između majke-crkve (Vaseljenske patrijaršije) i crnogorske države. U zvaničnom saopštenju navedeno je i da je predsednik Crne Gore naglasio značaj članstva u NATO i evropskih integracija.

Profesor Cetinjske Bogoslovije i poslanik DF u Skupštini Crne Gore Budimir Aleksić smatra da ova poseta Đukanovića ne može biti u funkciji dobrih odnosa crkve i države, već samo produblivanju postojećeg jaza.

- Patrijarh Vartolomej je već napravio prekršaj priznajući autokefalnost raskolničkoj Ukrajinskoj crkvi. Kada kod njega ide Đukanović kao deklarisani ateista i čovek koji je hteo da progna matičnu crkvu i nasiljem eliminiše 800 godina staru SPC, da bi na njeno mesto instalirao anticrkvu i pseudoreligioznu organizaciju, to je već problematično.

Kada političar i državnik koji ne poštuje crkvene kanone i načelo odvojenosti crkve i države odlazi kod vaseljenskog patrijarha, to postaje i paradoksalno. Poseta može biti samo u okviru njegove ukupne anticrkvene delatnosti i ničeg više - navodi Aleksić za "Novosti".

On podseća da se Đukanović javno više puta deklarisao kao antiteista, antipravoslavac, jasno saopštavajući da Crna Gora treba da izađe iz "istočnopravoslavnog i slovensko-vizantijskog civilizacijskog kruga i pređe u zapadni rimokatoličko-protestantski".

Patrijarh Vartolomej, koga bije glas da svoju crkvenu politiku vodi prema NATO i američkim aršinima, poslednjih godina pokušava da se nametne pravoslavnom svetu kao jedina instanca nadležna za proglašenje autokefalnosti novih crkava. Ovo ovlašćenje, koji mnogi osporavaju, primenio je na primeru nekanonskog priznanja ukrajinske crkve, i uprkos upozorenjima Moskovske patrijaršije, izazvao dubinsku podelu u pravoslavlju.

Ovim manirom Fanara objašnjava se neočekivana ljubav Đukanovića i vaseljenskog patrijarha, koja, po mnogim tumačenjima, može samo da rodi nove napade na SPC i njeno kanonsko područje. Nije tajna da bi mnogi matični prostor Srpske patrijaršije podelili na nekoliko manjih nacionalnih crkava, koje bi delovale unutar granica država regiona.

SMETA IM "CRKVA SRBIJE"

MEDIJI bliski nepriznatoj CPC na različite načine komentarišu ovaj događaj.

Analitičar Vladimir Jovanović za "Pobjedu" ocenjuje da bi on mogao imati istorijski značaj.

- Nama pravoslavnim Crnogorcima majka-crkva je u Carigradu. Naši preci su u 9. veku od Vaseljenske patrijaršije primili hrišćanstvo, o čemu svedoči Letopis popa Dukljanina.

Majka-crkva sve više shvata da postoji problem s jurisdikcijom Crkve Srbije u Crnoj Gori - kaže Jovanović.

Podgoričke "Vijesti" sa žaljenjem "konstatuju" da šef države u Vaseljensku patrijaršiju "nije išao zbog CPC, nego zbog krštenja Mila Đukanovića mlađeg, nazdravlje mu bilo".

- A starijem neka je na čast što je time konačno priznao što stvarno misli o Crnogorskoj crkvi, i kao đed i kao predsednik - navode "Vijesti".

RAZGOVOR O ZAJEDNIČKIM INTERESIMA

U SAOPŠTENjU Vaseljenske patrijaršije navodi se da je predsednik Crne Gore Milo Đukanović "primljen sa velikom počašću". Istakli su da se patrijarh Vartolomej osvrnuo na dugo prijateljstvo i saradnju koju je imao sa upokojenim mitropolitom crnogorsko-primorskim Amfilohijem. Istaknuto je da se razgovaralo o pitanjima od zajedničkog interesa.

* * * * * * * *

Bivši makedonski premijer Ljupčo Georgievski o priznanju MPC

VLADICI JOVANU DUGUJEMO IZVINjENjE

NIŠKI dogovor sa Srpskom pravoslavnom crkvom za dobijanje samostalnosti Crkve u Makedoniji sadržao je iste uslove kao i aktuelna procedura, sa malom razlikom u vremenskom okviru. Čak i da je tako bilo, sve bi bilo završeno pre 17 godina.

Ovo je izjavio u Skoplju bivši makedonski premijer Ljupčo Georgievski, uz ocenu da je "državni progon arhiepiskopa ohridskog i mitropolita skopskog Jovana (na slici), zbog čega se 12 godina bavimo ljudskim pravima, bio apsolutno pogrešan".

- Taj progon je registrovan u svim izveštajima Stejt departmenta. Država 12 godina maltretira arhiepiskopa Jovana. I šta sada? Interesantno je da se mi kao društvo pravimo da nas se to ne tiče. Međutim, Jovan je pobedio sa njegovom idejom. Ovo što se događa sada, to je put koji je trebalo slediti, to je njegova ideja. Makedonsko društvo zato treba da se izvini arhiepiskopu Jovanu - rekao je Georgievski.

Bivši premijer dotakao se i aktuelnih crkvenih događanja na neizvesnom putu ispunjenja uslova za samostalnost MPC-OA.

- Skačemo u mestu 12 godina ali je sada cena malo skuplja - do dana današnjeg ne znamo kako smo tačno priznati - kazao je on.  M. S.