DEPONIJE NA PRIVATNIM POSEDIMA: Spomen-park "Jajinci" na opštini Voždovac godinama na meti bahatih građana, nadležnima vezane ruke

Kako nadležne službe nemaju ingerencije nad privatnom svojinom, u Gradu ističu da su im vezane ruke kada neodgovorni i bahati građani u blizini spomenika žrtvama naprave deponiju koja je na ličnom posedu. Teško je ući u trag i pojedincima koji, sramotno, masovnu grobnicu pretvaraju u plažu ili poligon za vožnju kvadova.

Parterno uređenje Spomen-parka "Jajinci" je u nadležnosti JKP "Zelenilo Beograd", a zelene površine oko spomenika su u redovnom programu održavanja javnih zelenih površina. Baštovani brinu i o jednom delu park-šume, ali je problem što je ostatak u vlasništvu pojedinaca.

- Pravosnažnim rešenjima Agencije za restituciju, deo površine park- -šume je vraćen u svojinu naslednicima prethodnih vlasnika, a određeni broj postupaka još je u toku - navode u "Zelenilu".

- Na tom prostoru JKP "Zelenilo-Beograd" nema nadležnost, a sva prava i obaveze su prešle na imaoce prava svojine na tim površinama. Na pojedinim, od tih katastarskih parcela je, nakon pravosnažnosti rešenja, počelo i još traje deponovanje smeća i otpada.

Pošto je reč o privatnim površinama, preduzeće nema mogućnost intervencije na njima.

Prijave građana zbog deponovanja smeća se odnose upravo na površine koje više nisu u sistemu održavanja JKP "Zelenilo-Beograd".

Kako navode, uništavanja zelene površine oko Spomen-parka "Jajinci" nastaju kao rezultat vožnje motornih vozila po travnjaku parka. To se obično dešava u večernjim ili noćnim satima, pa radnici JKP "Zelenilo-Beograd" mogu samo da konstatuju oštećenja ubrzo po njihovom nastanku. S obzirom na to da počinioci nisu zatečeni na licu mesta, sačinjava se prijava protiv NN lica, koja se prosleđuje na dalju proceduru nadležnim inspekcijskim organima.

- Komunalna milicija je, u periodu od 1. januara 2022. godine do 16. januara 2023. godine, evidentirala tri prijave građana za prljanje navedene lokacije - bacanjem smeća, istovaranjem šuta, sečom stabala - navode u Komunalnoj miliciji.

- Nakon urađenih kontrola po podnetim prijavama, u dva slučaja prosledili smo spise predmeta Komunalnoj inspekciji opštine Voždovac. Komunalna milicija će i ubuduće, u skladu sa svojim ovlašćenjima, kontrolisati navedene oblasti, kako na osnovu prijava građana, tako i u okviru svoje redovne kontrole.

Prema rečima Nenada Mitrovića, rukovodioca Odeljenja za komunalnu inspekciju opštine Voždovac, inspektori svakodnevno obilaze spomen-park, ali je problem što nikada ne zateknu počionice. Takođe, navodi, deponije koje se prave su u šumi, tako da ne mogu da se vide. On poziva građane da prijave inspekciji kad zateknu nekoga da krši komunalni red. Neophodno je da navedu tačan datum i vreme, kada su zatekli prekršioca, kao i kada se pronađe izvršilac, da potvrde to na suočavanju.

Generacijama učenika iz 70-ih godina, Spomen-park "Jajinci" je dobro poznata lokacija. Nema škole, osnovne i srednje iz bivše Jugoslavije, čiji đaci nisu obišli mesto stradanja od fašističkog terora i u miru se poklonili senima žrtava. Većina današnjih školaraca iz Beograda niti je bila, niti zna da se na desetak kilometara od centra prestonice nalazi jedno od najvećih stratišta u Drugom svetskom ratu. Iako je reč o kulturnom dobru, spomen-park više nije na mapi školskih poseta.

MASOVNA STRELjANjA

Stratište u Jajincima izdvaja se u odnosu na ostala mesta stradanja po masovnosti žrtava i surovoj sistematičnosti u likvidaciji i prikrivanju zločina nad nedužnim stanovništvom.

U periodu od novembra 1943. godine do aprila 1944. godine, želeći da ukloni tragove masovnog zločina, Gestapo je organizovao ekshumaciju i spaljivanje posmrtnih ostataka žrtava. Komisija za utvrđivanje ratnih zločina, formirana odmah po završetku Drugog svetskog rata, nakon istrage je iznela podatak da je u Jajincima stradalo 80.000 osoba.

SASTOJI SE OD VIŠE SEGMENATA

Spomen-park "Jajinci" sastoji se od više segmenata, a njegovo formiranje započeto je u julu 1951. godine, postavljanjem spomenika na ulazu u kompleks. Autori spomenika bili su akademski vajar Stevan Bodnarov i arhitekta Leon Kabilj.

Uređenje spomen-parka, ustanovljenog 1960. godine, nastavljeno je u narednim decenijama.

Konačno je 1988. godine usvojeno rešenje monumentalnog spomenika, autora akademskog vajara Vojina Stojića. Odlukom Skupštine grada Beograda 1986. godine, Spomen-park "Jajinci" proglašen je kulturnim dobrom - znamenito mesto.