VANDALI LOME I ŠARAJU SPOMENIKE: Simboli pretrpeli znatna oštećenja poslednjih godina, na udaru bili Moler, Nušić, Pekić...
DA su spomenici poznatim ličnostima koje su nas zadužile često na meti vandala, pokazao je i poslednji slučaj kada su nepoznate osobe oskrnavile spomenik Petru Nikolajeviću Moleru na Vračaru! Otkako je svečano otkriven u Parku srpsko-grčkog prijateljstva, samo dve nedelje je huliganima trebalo da oskrnave i obeležje čuvenom vojvodi skinuvši sa postamenta ploču sa njegovim imenom. Brzom reakcijom nadležnih ona je vraćena na svoje mesto, dok su se fotografije oštećenog monumenta danima širile društvenim mrežama.
Foto P. Mitić
Nažalost, i brojne druge spomenike u glavnom gradu huligani tokom godina nisu štedeli, pa su bile oskrnavljene i skulpture Borislavu Pekiću, Branislavu Nušiću, Ivi Andriću, Sibinjanin Janku, zatim Grobnica narodnih heroja, Spomenik pilotima braniocima Beograda, Maloj Milici na Tašu...
Pre četiri godine sa spomenika čuvenom piscu Branislavu Nušiću, koji se nalazi na Trgu Republike u blizini TC "Staklenac", vandali su otkinuli veći deo štapa. Bahati pojedinci tada su deo biste čuvenom komediografu polomili na tri mesta, od kojih je samo jedan bio pronađen. Spomenik je posle skrnavljenja čekao nekoliko meseci na obnovu, dok vandali nisu bili pronađeni.
U jesen 2019. godine nepoznate osobe oskrnavile su spomenik jednom od najznačajnijih književnika 20. veka, Borislavu Pekiću, koji krasi Cvetni trg. Huligani su žutom bojom ispisali skulpturu. Natpis je bio išaran na piščevom sakou, pored revera. Takođe, spomenik kulture, Grobnica narodnih heroja na Kalemegdanu, nebrojano puta je bila išarana, samo drugom bojom. Vandali su crvenim sprejom ispisali "Smrt komuni", lica na bistama su oštetili istom bojom, a na pločama grobova preko imena nacrtali su veliko slovo H (iks). Nadležni iz JP "Beogradska tvrđava" svaki put su brzo reagovali i očistili grafite.
Međutim, nije bio redak slučaj i da bahati pojedinci zbog vrednosti materijala ukradu neki deo skulpture. Jedan od najpoznatijih primera je i spomenik našem nobelovcu Ivi Andriću koji se nalazi na istoimenom vencu, ispred Predsedništva Srbije. Mesingana slova na stepenicama podno skulpture mnogo puta su bila meta lopova, i pored velikog obezbeđenja. Duž ovih stepenica ispisane su rečenice iz čuvenog dela "Znakovi pored puta". Foto K. Mihajlović
Još jedan slučaj krađe bio je na Dunavskom keju kada su u martu 2019. godine sa Spomenika pilotima braniocima Beograda iz Drugog svetskog rata nepoznati lopovi ukrali 24 slova. Iako tada nisu bili uhvaćeni kradljivci, sumnjalo se da su krivci bile osobe koje zarađuju na sakupljanju sekundarnih sirovina. Samo nekoliko meseci kasnije, takođe u Zemunu, spomenik Sibinjanin Janku oskrnavile su četiri osobe koje su Janku ukrale mač. Policija je ubrzo uhvatile počinioce, a deo monumenta je pronađen i vraćen u Jankove ruke.
Poslednji u nizu skrnavljenja bio je nedavno kada je po drugi put oštećen spomenik sa epitafom "Bili smo samo deca" na Tašu. Nepoznati vandali su odlomili bistu male Milice Rakić koja je poginula tokom NATO bombardovanja.
BRINU ZAVOD I GRADSKE OPŠTINE
ZA održavanje spomenika u prestonici odgovorno je nekoliko institucija. Spomenici kulture u nadležnosti su Zavoda za zaštitu spomenika kulture. O ostalim monumentima pretežno brinu opštine na čijoj teritoriji su postavljena obeležja.