CRKVA RUŽICA NA KALEMEGDANU: Mnogo više od svetinje, a da li znate zbog čega?
CRKVA Ružica koja se nalazi na Kalemegdanu, ušuškana ispod Zindan kapije je najstarija u prestonici i ima burnu i bogatu prošlost.
Foto: Privatna arhiva
Nekada je bila barutni magacin koji je pretvoren u vojnu crkvu. I dalje nije poznato ko je i kada sagradio, umesto crkve srušene u turskom periodu. U doba despota Stefana Lazarevića postojala je stara crkva istog imena koju su Turci pri osvajanju Beograda 1521. godine porušili.
Crkva Ružica ozidana je od kamena i sa zvonikom priljubljena uz samu Beogradsku tvrđavu.
Statue od topova, luster od metaka i freske iz logora – ova crkva je mnogo više od svetinje i religije, ona je omaž jednom vremenu i ljudima koji su živote izgubili za svoju domovinu i služi da nas podseti da tako nešto više nikada ne sme da se dogodi.
Detalj koji svima posebno zapada za oko jeste figura srpskog viteza iz doba cara Dušana koja je postavljena ispred crkve. Ispred glavnog ulaska u crkvu, od 1924. stoji „Bronzana straža“. Desno je srpski srednjovekovni vitez cara Dušana, a levo srpski pešadinac iz Prvog svetskog rata. Tokom Prvog svetskog rata crkva je teško oštećena, a 1925. je ponovo osveštana nakon restauracije.
Srušena u Prvom svetskom ratu
Crkva Ružica je gotovo cela porušena tokom Prvog svetskog rata, a zahvaljujući prilozima Beograđana, obnovljena je 1918. godine. Obnova, odnosno uređenje crkve, završeno je 1925. godine zahvaljujući kralju Aleksandru Karađorđeviću.
Tada je od ostataka ratnog materijala, municije i oružja Vojno-tehnički zavod iz Kragujevca uradio dve statue, tri polijeleja (crkveni lusteri), držače za sveće i vaze za cveće.
U crkvu Ružica je iz logora Nador u Africi stiglo šest ikona koje su tamo izradili srpski vojnici. Sačuvane su dve koje se i danas mogu videti u crkvi.
Najveći radovi na crkvi rađeni su 1937. godine kada je sagrađena kapela Svete Petke, trem uz tu kapelu i crkveni dom, koji je 1944. godine tokom bombardovanja bio srušen.
Konačno, 31. maja 1965. godine crkva Ružica stavljena je pod zaštitu države.
Istorija i narodno predanje o nazivu
Po narodnim pričama, prva crkva Ružica nalazila se na istom mestu kao i sadašnja, jer je narod poštovao izvor Svete Petke, a voda je prolazila ispod temenja hrama crkve posvećene Presvetoj Bogorodici. Po tom verovanju, postojale su tri sestre Ružica, Marica i Cveta koje su na prostoru beogradske tvrđave podigle po jednu crkvu koje su im služile kao zadužbine i nosile njihova imena.
Naravno, ove priče nikada nisu potvrđene, ali postoji jedna stara narodna pesma u kojoj se pominje crkva sa ovim imenom na Beogradskoj tvrđavi.
Relikvije
Iz pisma beogradskog mitropolita Teofana ruskom velikom knezu Vasiliju 1509. godine saznaje se da su se u ovoj crkvi čuvale razne relikvije, među njima mošti carice Teofane i mošti Svete Petke.
Takođe, iz ovog pisma saznaje se da se ovde čuvala i čudotvorna ikona Bogorodice Beogradske koja je nošena tokom vojnih pobeda. Prema legendi izradio je Sveti Luka, od zlata i srebra. Ova ikona odneta je u Carigrad i tamo čuvana na vreme Turaka, ali joj se nakon požara u beogradskom predgrađu Istambula 1953. godine gubi svaki trag.
(SrbijaDanas)
BONUS VIDEO: RAJKOVA PEĆINA: Više od dva kilometra dvorana i hodnika ispunjenih prelepim "nakitom"