IMENA PALIH BORACA PONOVO ĆE SE VIDETI: Zavod za zaštitu spomenika obnoviće Groblje oslobodiocima Beograda
ZA OSLOBOĐENjE Beograda od nemačke okupacije život je dalo 2.000 boraca čija imena su danas nevidljiva za sve posetioce groblja na uglu Preradovićeve i Ruzveltove ulice. Nadgrobne ploče, na večnom počivalištu crvenoarmejaca i vojnika Jugoslovenske narodne armije, potpuno su izbledele dok se imena i prezimena palih boraca jedva naziru.
Foto N. Skenderija
Kako bi se ovaj problem rešio, Zavod za zaštitu spomenika je pre dve godiine uradio projekat za sanaciju i restauraciju koji će se obavljati u dve faze. Međutim, početak obnove je zasad još uvek neizvestan jer nisu rešeni imovinsko-pravni odnosi.
Prema podacima iz Katastra nepokretnosti, na Groblju oslobodilaca Beograda 1944, kao zajednički vlasnici su upisani Grad i Republika Srbija, a kao korisnici četvoro privatnih lica. Nadležni se ipak nadaju da će se sa radovima koje finansira Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, čija je ukupna vrednost 48 miliona dinara, početi do kraja godine.
- Prva faza podrazumeva sanaciju i restauraciju oštećenog ogradnog zida prema Jevrejskom groblju, obnovu trase ograde duž Preradovićeve ulice i obodne ograde od žičane mreže - objašnjavaju nadležni iz Zavoda za zaštitu spomenika. - U ovoj fazi predviđeno je i sređivanje svih nadgrobnih ploča sa uklesanim imenima sahranjenih boraca NOV i Crvene armije, zajedno sa obnovom ostalih oštećenih kamenih elemenata partera i skulpture "Crvenoarmejac".
Druga faza obuhvatiće sanaciju i restauraciju uleglog i oštećenog zastora ulaznog platoa popločanog masivnim pločama i skulpture "Borca na večnoj straži" kao i "umivanje" spoljnog i unutrašnjeg lica monumentalnog ulaznog zida. Foto N. Skenderija
Groblje oslobodilaca Beograda je otvoreno 20. oktobra 1954. i predstavlja prvi memorijalni kompleks uređen u prestonici posle Drugog svetskog rata. Izveden je po projektu arhitekte Branka Bona i projektu hortikulture inženjera Aleksandra Krstića. Skulptura "Borca na večnoj straži" i reljefi na monumentalnoj ulaznoj kapiji delo su vajara Radete Stankovića. Figuru "Crvenoarmejac" u kompleksu izradio je vajar Antun Augustinčić.
VEČNA VATRA UPALjENA 2019.
NA Spomen-groblju oslobodilaca Beograda "Večna vatra" upaljena je 15. decembra 2019. godine u prisustvu predsednika Srbije Aleksandra Vučića i ruskog ministra spoljnih poslova Sergeja Lavrova, tokom njegove posete Beogradu. Oskrnavljena je prošle godine kada su nepoznati počinioci, koji su u međuvremenu uhapšeni, plamen ugasili i farbom na njemu napisali "Oslobodioci? Ne, nikada" i precrtali srp i čekić.
Reakcijom gradskih službi i JKP "Pogrebne usluge" spomenik je očišćen, a zbog oštećenja koja su naneta gasnim instalacijama gorionik odakle je tinjao večni plamen popravljen je tek početkom ove godine.